کمّی‌سازی نمو برگ در ارقام مختلف گندم: طول عمر برگ

پژوهشهای زراعی ایران

مقاله 2، دوره 17، شماره 4 - شماره پیاپی 56، دی 1398، صفحه 527-536   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/gsc.v17i4.72802

نویسندگان

جعفر پوررضا^{* 1}؛ افشین سلطانی²

¹دانشگاه آزاد اسلامی، رامهرمز

²نباتات دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

چکیده

به‌منظور بررسی طول عمر برگ در ارقام مختلف گندم، دو آزمایش مزرعه‌ای در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 15 رقم گندم در رامهرمز طی دو سال زراعی 89-1387 اجرا شد. آزمایش در شرایط عدم محدودیت آب و مواد غذایی انجام شد. برای محاسبه طول عمر برگ از یک مدل لجستیک در دو مرحله استفاده شد. در مرحله اول به‌وسیله این مدل رابطه بین تعداد کل برگ‌های بوته در برابر درجه-روز رشد به‌دست آمد و در مرحله دوم تغییرات تعداد برگ‌های پیر بوته در برابر درجه-روز رشد مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد متوسط طول عمر برگ بر اساس واحدهای حرارتی 8/468 درجه روز رشد بود. این نتیجه نشان داد در شرایط مطلوب از نظر حرارت، یک برگ به‌طور متوسط به میزان 8/468 درجه روز رشد دوام دارد. متوسط فیلوکرون (فاصله زمانی بین ظهور دو برگ روی ساقه اصلی) در ارقام برابر با 84 درجه روز رشد بود، که بر این اساس می‌توان گفت متوسط دوام برگ‌های ارقام مورد مطالعه حدوداً 5/5 فیلوکرون بود. آگاهی از تفاوت‌های موجود بین ارقام در خصوصیات برگ می‌تواند در اصلاح نباتات، مدیریت گیاه زراعی و مدل‌های شبیه‌سازی رشد و نمو گندم مفید باشد.

کلیدواژه‌ها

برگهای پیر شده؛ تعداد کل برگ بوته؛ درجه روز رشد؛ سطح برگ؛ مدل سازی

مراجع

1. Abeledo, L. G., Calderini, D. F., and Slafer, G. A. 2004. Leaf appearance, tillering and their coordination in old and modern barleys from Argentinia. Field Crops Research 86: 23-32.

2. Arkin, G. F., Rosenthal, W. D., and Jordan, W. R. 1983. A sorghum leaf area model. American Society of Agricultural Engineers 25 pp.

3. Benbella, M., and Paulsen, G. M. 1998. Efficacy of treatments for delaying senescence of wheat leaves: II. Senescence and grain yield under field conditions. Agronomy Journal 90: 332-338.

4. Ghaderi-Far, F., Soltani, A., and Sadeghipour, H. R. 2009. Evaluation of nonlinear regression models in quantifying germination rate of medicinal pumpkin (Cucurbita pepo convar. Pepo var styriaca), borago (Borago officinalis L.) and black cumin (Nigella sativa L.) to temperature. Journal of Plant Production 16: 1-19. (in Persian).

5. Hammer, G. L. 1998. Crop modeling: Current status and opportunities to advance. Acta Horticulture 456: 27-36.

6. Hay, R. K. M., and Wilson, G. 1982. Leaf appearance and extension in field-grown winter wheat plants: the importance of soil temperature during vegetative growth. Journal of Agricultural Science 99: 403-410.

7. Hofstra, G., Hesketh, J. D., and Myhre, D. L. 1977. A plastochron model for soybean leaf and stem growth. Canadian Journal of Plant Science 57: 167-175.

8. John, R., Porter, J. R., and Gawith, M. 1999. Temperatures and the growth and development of wheat: a review. European Journal of Agronomy 10 (2): 23-36.

9. Lizaso, J. I., Batchelor, W. D., and Westgate, M. E. 2003. A leaf area model to simulate cultivar-specific expansion and senescence of maize leaves. Field Crops Research 80: 1-17.

10. Kitajima, K., Mulkey, S.S., Samaniego, M., and Wright, S. J. 2002. Decline of photosynthetic capacity with leaf age and position in two tropical pioneer tree species, Journal of Botany 89 (12): 1925-1932.

11. MCMaster, G. S. 2005. Phytomers, phyllochrons, phenology and temperate cereal development. Journal of Agricultural Science 143: 137-150.

12. Maria, B., Garcia, F., Xavier, P., and Johan, E. 2008. Life span correlates with population dynamics in perennial herbaceous plants. American Journal of Botany 95 (2): 258-262.

13. Ranganathan, R., Chamhan, Y. S., Flower, D. J., Robertson, M. J., Sanetra, C., and Silim, S. N. 2001. Predicting growth and development of pigeonpea: leaf area development. Field Crops Research 69: 163-127.

14. Rickman, R.W., Waldman, S. E., and Klepper, B. 1996. MODWht3: A development-driven wheat growth simulation. Agronomy Journal 88: 176-185.

15. Reich, P. B., Walters, M. B., and Ellsworth, D. S. 1992. Leaf Life-Span in Relation to Leaf, Plant, and Stand Characteristics among Diverse Ecosystems. Ecological Monographs 62 (3): 365-392.

16. Robertson, M. J., Carberry, P. S., Huth, N. R., Turpin, J. E., Probert, M. E., Poulton, P. L., Bell, M., Wright, G. E., Yeates, S. J., and Brinsmead, R. B. 2002. Simulation of growth and development of diverse legume species in APSIM. Australian journal of Agricultural Research 53: 429-446.

17. Romas, J. M., Gareiadel Moral, L. F., and Reelade, L. 1983. Dry matter and leaf area relationship in winter barley. Agronomy Journal 75: 308-310.

18. Royo, C., Aparicio, N., Blanco, R., and Villagas, D. 2004. Leaf and green development of durum wheat enotypes grown under Mediteranian conditions. Europian Journal of Agronomy 32: 11-20.

19. Schulz, E. D., Beck, E., and Hohenstein, K. M. 2005. Plant Ecology. Springer-Verlag Berlin Heidelberg New York.

20. Sinclair T. R., Gilbert, R. A., Perdomo R. E., Shine, J. M., Powell, G., and Montes, G. 2004. Sugarcane leaf area development under field conditions in Florida, USA. Field Crops Research 88: 171-178.

21. Sinclair, T. R. 1984. Leaf area development in field-grown soybeans. Agronomy Journal 76: 141-146.

22. Sinclair, T. R., Gilbert, R. A., Perdomo, R. E., Shine junior, J. M., Powell, G., and Montes, G. 2004. Sugarcane leaf area development under field conditions in Florida, USA. Field Crops Research 88: 171-178.

23. Sinclair, T. R., and Seligman, N. G, 1996. Crop modeling: from infancy to maturity. Agronomy Journal 88: 698-704.

24. Slafer, G. A., and Rawson, H. M. 1995. Photoperiod× temperature interactions in contrasting wheat genotypes time to heading and final leaf number. Field Crops Research 44: 73-83.

25. Slafer, G. A., and Savin, R. 1991. Developmental Base Temperature in Different Phenological Phases of Wheat (Triticum aestivum). Journal of Experimental Botany 42 (241): 1077-1082.

26. Soltani, A., Hammer, G. L., Torabi, B., Robertson, M. J., and Zeinali, E. 2006. Modeling chickpea growth and development: phenological development. Field Crops Research 99: 1-13.

27. Suarez, N. 2010. Leaf lifetime photosynthetic rate and leaf demography in whole plants of Ipomoea pes-caprae growing with a low supply of calcium, a ‘non-mobile’ nutrient N. Journal of Experimental Botany 61 (3): 843-855.

28. Torabi, B., and Soltani, A. 2012. Quantifying emergence response to temperature of chickpea. Journal of Crop Production 6: 109-119. (in Persian).

29. Wiegand, C. L., Gerbermann, A. H., and Cuellar, J. A. 1981. Development and duofhard red winter wheats under semitropical conditions. Agronomy Journal 73: 29-37.

30. Yoshida, H., Horie, T., Katsura, K., and Shiraiwa, T. 2007. A model explaining genotypic and environmental variation in leaf area development of rice based on biomass growth and leaf N accumulation. Field Crops Research 102: 228-238.

31. Zadoks, J. C., Chang, T. T., and Konzak, C. F. 1974. Decimal code for the growth stages of cereals. Weed Research 14: 415-422.