نگاهی به مدرنیته در ایران از دریچه روابط شخصی؛ ارزیابی مفهوم «رابطة ناب» گیدنز

علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد

مقاله 2، دوره 8، شماره 1 - شماره پیاپی 17، شهریور 1390   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jss.v0i0.15778

نویسندگان

دکتر حمیدرضا جلائی‌پور^{* 1}؛ محمد گرامیان نیک²

¹دانشگاه تهران

²دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

در این مقاله مفهوم «رابطه ناب» گیدنز در مدرنیته متاخر مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته است. از نگاه او رابطه ناب، رابطه‌ای برابر است که برای نفس رابطه برقرار ‌می‌شود و از قید هر گونه معیار و ضابطه‌ای خارج از نفس ارتباط آزاد است. از نظر او هر چه جامعه پساسنتی توسعه بیشتری می‌یابد روابط شخصی افراد به سمت این نوع رابطه حرکت ‌می‌کند. همگام با گسترش و ریشه‌ دواندن مدرنیته و گسترش نظام‌های ادارای-تخصصی و فراگیری روند بازاندیشی (یا وجه تأمل‌گرایانه کنشگران) در زندگی مردم، و با تغییرات مداوم ساختارهای اقتصادی و اجتماعی و سبک‌های زندگی، روابط شخصی نیز تغییر می‌کند و صمیمیت و رضایت عاطفی به جای عوامل بیرونی می‌نشیند و محور روابط می‌شود، اعتماد انتزاعی وابسته به نظام‌های تخصصی و اعتماد متقابل بین شخصی با محوریت صمیمیت جایگزین قواعد از پیش تعیین شده و جاافتاده می‌گردد. در این بررسی مفهوم رابطه ناب در موقعیت ازدواج و با شاخص‌های نگرش‌های جنسیتی، شیوه همسرگزینی، کارهای خانه، صمیمیت و عوامل بیرونی (اقتصادی - اجتماعی) سنجیده شده است. متغیرهای مستقل این بررسی عبارتند از: اعتماد بنیادین، اعتماد انتزاعی، اعتماد متقابل بین شخصی، مصرف رسانه‌ای و احساس امنیت. متغیرهای جنس، سن، تحصیلات و پایگاه اقتصادی- اجتماعی، متغیرهای زمینه‌ای این تحقیق هستند. در این پژوهش از روش پیمایش استفاده شده است و جوانان مابین 18 تا 35 سالِ شاغل و متاهل جامعه آماری این تحقیق را تشکیل می‌دهند. با توجه به این‌که حدود 4/2 درصد از پاسخگویان در طبقه «خیلی زیاد» و 5/41 درصد نیز در طبقه «زیاد» متغیر اصلی این پژوهش قرار گرفته‌اند، می‌توان گفت که در ایران شاهد تغییر محسوس روابط شخصی و افزایش اهمیت رابطة ناب هستیم.

کلیدواژه‌ها

رابطه ناب؛ مدرنیته متاخر؛ اعتماد انتزاعی؛ اعتماد متقابل بین شخصی؛ اعتماد بنیادین

مراجع