اثر آبیاری قطره‌ای زیرسطحی روی دینامیک شوری، میزان بهره‌وری آب و عملکرد نیشکر بازرویی

آب و خاک

مقاله 4، دوره 34، شماره 4 - شماره پیاپی 72، مهر 1399، صفحه 797-811   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jsw.v34i4.81423

نویسندگان

علی شینی دشتگل^{* 1}؛ سعید برومند نسب²؛ عبدعلی ناصری¹

¹دانشگاه شهید چمران اهواز

²استاد گروه آبیاری وزهکشی، دانشکده مهندسی علوم آب، دانشگاه شهید چمران اهواز.

چکیده

بالا بودن تبخیر، دمای هوا و کیفیت نسبتاً پایین آب آبیاری، از مهم‌ترین عوامل محدود کننده آبیاری نیشکر در خوزستان هستند. به­نظر می­رسد که با توجه به سوابق پژوهش­های انجام شده، آبیاری قطره‌ای زیرسطحی با اعمال مدیریت مناسب، موفق عمل نماید، لذا به­همین منظور اثر اعماق کارگذاری 15، 20 و 30 و فاصله 75 سانتی­متری قطره­چکان­ها و مقایسه با آبیاری معمول اراضی نیشکر به­عنوان شاهد (کنترل)، بر روی بهره­وری آب و عملکرد نیشکر در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی بررسی شد. نتایج تجزیه واریانس صفات کمی نشان داد که عمق کارگذاری قطره­چکان­ها، از لحاظ عملکرد در سطح یک درصد و از لحاظ صفات ارتفاع ساقه، تعداد ساقه در هکتار و بهره­وری آب به ازای نیشکر و شکر تولیدی، در سطح پنج درصد اختلاف معنی­دار بود. با توجه به نتایج صفات­ کیفی، اثر تیمار عمق کارگذاری قطره­چکان­ها، در کلیه صفات، غیرمعنی دار بود. در عمق کارگذاری 20 سانتی­متری قطره­چکان­ها، بالاترین بهره­وری آب به ازای نیشکر و شکر تولیدی به­ترتیب ­میزان 1/6  و 73/0کیلوگرم بر متر مکعب و کم­ترین بهره­وری آب به ازای نیشکر و شکر تولیدی، در تیمار شاهد به­ترتیب میزان 2/4 و 51/0 کیلوگرم بر متر مکعب به­دست آمد. در نتیجه بهره‌وری آب در تیمار شاخص انتخابی (عمق کارگذاری 20 سانتی­متر)، به ازای نیشکر و شکر تولیدی، افزایش بیش از 30 درصدی بهره‌وری آب را نسبت به آبیاری معمول مزارع (شاهد)، به­دنبال داشته است. نتایج توزیع شوری در اطراف قطره­چکان­ها نیز نشان داد که تحت شرایط آبیاری قطره‌ای زیرسطحی با آب شور، کمترین مقادیر شوری همواره به‌صورت یک محدوده در اطراف قطره‌چکان دیده شد و با فاصله گرفتن از قطره‌چکان­ها، شوری افزایش یافته و نمک‌ها بیشتر در محدوده جویچه‌های طرفین قطره‌چکان‌ها متمرکز شده‌اند، به‌طوری‌که بیشترین میزان شوری در کف جویچه اتفاق افتاد و در روی پشته که لوله قطره‌چکان‌دار و در طرفین آن دو ردیف نی کشت شده بود، کمترین میزان شوری حادث شد.
 

کلیدواژه‌ها

آبیاری قطره ای زیرسطحی؛ بهره وری آب؛ عملکرد نیشکر؛ قطره چکان؛ دینامیک شوری

مراجع

Abbasi F., and Sheinidashtegol A. 2016. Assess and improve the management of furrow irrigation in irrigated fields of sugarcane in Khuzestan. Journal of Water and Soil Science (2)4: 109-121. (In Persian)

2. Anonymous. 1998-2018. ANOVA Report of sugarcane Research Institute of Khuzestan, Iran. (In Persian)

3. Bhingardeve S.D., Pawar D.D., Dinger S.K., and Hasure R.R. 2017. Water Productivity in Sugarcane under Subsurface Drip Irrigation. International Journal of Agriculture Sciences 9(29): 4377-4381.

4. Çolak Y.B., Yazar A., Gönen E., and Çağlar Eroğlu E. 2018. Yield and quality response of surface and subsurface drip-irrigated eggplant and comparison of net returns. Agricultural Water Management 206: 165–175.

5. Consoli S., Stagno F., Roccuzzo G., Cirelli G.L. and Intrigliolo, F. 2014. Sustainable management of limited water resources in a young orange orchard. Agricultural water management 132: 60-68.

6. Dalri A. B. and. Cruz R. L. 2008. Produtividade da cana-de-açúcar fertirrigada com N e K via gotejamento subsuperficial. Engieering Agrculture 28(3): 516–524. (In Portuguese)

7. ICUMSA (International Commission for Uniform Methods in Sugar Analysis). 2009. ICUMSA Methods book and ICUMSA supplement. Edt, Whalley, H.C.S. Elsevier publishing company, Amsterdam, London, New York. 420pp.

8. Javadi F., Moazed H., Haghnazari F., and Bait leteh R. 2011. Evaluation Water Productivity and Water Use Efficiency in the cultivation of sugar cane on the CP57-614 Variety in the agro-industry Hakim Farabi, the first national conference on strategies for achieving sustainable agriculture, PNU, Ahvaz. (In Persian)

9. Karlberg L., Rockstrom J., Annandale J.G., and Steyn J.M. 2007. Low-cost drip irrigation. A suitable technology for southern Africa: An example with tomatoes using saline irrigation water. Agricultural Water Management 89(1): 59-70.

10. Kandelous M.M., and Simunek J. 2010b. Numerical simulations of water movement in a subsurface drip irrigation system under field and laboratory conditions using HYDRUS-2D. Agricultural Water Management 97: 1070–1076.

11. Lamm F.R., and Cam C.C. 2007. Subsurface drip irrigation. Micro irrigation for crop production: Design, operation and management, F.R. Lamm, J.E. Ayars and F. S. Nakayama, eds., Elsevier, Amsterdam, The Netherlands, 618.

12. Leonardo N.S. dos Santosa., Edson E., Matsura Ivo Z., Gonc alves Eduardo A.A., Barbosa Aline A., Nazario Natalia F., Tuta Marcelo C.L., Elaiuy Daniel R.C., and Feitosa Allan C.M. de Sousa. 2016. Water storage in the soil profile under subsurface drip irrigation: Evaluating two installation depths of emitters and two water qualities, Agricultural Water Management n170: 91-98.

13. Martinez-Gimeno M.A., Bonet L., Provenzano G., Badal E., Intrigliolo D.S., and Ballester C. 2018. Assessment of yield and water productivity of clementine trees under surface and subsurface drip irrigation. Agricultural Water Management 206: 209–216.

14. Regina Celi M.P., Eduardo Augusto A.B., Flavio Bussmeyer A., Emilio S., and Tonny Jose A.S. 2015. Effects of Subsurface Drip Irrigation and Different Planting Arrangements on the Yields and Technological Quality of Sugarcane. ASCE, A5014001-1, Journal Irrigation Drainage Engineering.

15. Sedaghati N., Hosaini-Fard S., and Mohamadi Mohamad-Abadi. 2012. Compare the effect of surface and subsurface drip irrigation on growth and yield of pistachio trees, Journal of Soil and Water 26(3): 575-585. (In Persian)

16. Sheini- Dashtegol A., Kashkouli H.A., and Boroomand-Nasab S. 2009. The effects of every-other furrow irrigation on Water Use Efficiency and quality and quantity characteristics in South Ahvaz sugarcane fields, Journal of Soil and Water Sciences, Isfahan University of Technology year 13, 49: 45-57. (In Persian)

17. Skaggs TH., Trout TJ., Šimůnek J., and Shouse PJ. 2004. Comparison of HYDRUS-2D simulations of drip irrigation with experimental observations. Journal Irrigation Drainage Engineering 130: 304–310.

18. Surendran U., Jayakumar M., and Marimuthu S. 2016. Low cost drip irrigation: impact on sugarcane yield, water and energy saving in semiarid tropical agro ecosystem in India. Science of the Total Environment 573: 1430-1440.

19. Uribe R.A.M., Gava DE. C., Saad J.C.C., and Koll O.T. 2013. Ratoon sugarcane yield integrated drip irrigation and nitrogen fertilization. Eng. Agric., Jaboticabal 33(6): 1124-1133.