بررسی نیاز آبی نخیلات منطقه بم ناشی از تغییر اقلیم در دوره‏‌های آتی

فصلنامه آب و توسعه پایدار

مقاله 9، دوره 7، شماره 3 - شماره پیاپی 17، آذر 1399، صفحه 83-87   

نوع مقاله: فنی و ترویجی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jwsd.v7i3.85260

نویسنده

عبدالحمید محبی^*

پژوهشکده خرما و میوه‏‌های گرمسیری، موسسه تحقیقات علوم باغبانی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اهواز، ایران

چکیده

گرمایش جهانی یکی از بحث‌‏های مهم جهان امروز است که متغیرهای مختلفی در آن دخالت دارند . افزایش درجه حرارت، افزایش تبخیر و تعرق همراه با کاهش قابل توجه بارش را به همراه دارد و به شدت برروی منابع آب تأثیرگذار خواهد بود. در این پژوهش از مدل ریزمقیاس نمایی آماری با استفاده از مدل SDSM خروجی مدل تغییر اقلیم canESM2 ایستگاه سینوپتیک بم براساس مدل‏‌های گزارش پنجم هیأت بین‌‏الدول تغییر اقلیم و تحت سناریوهای جدید انتشار و پیش‌بینی‏‌های آینده در سه بازه زمانی 2040-2010، 2070-2041 و 2100-2071 در مقایسه با دوره پایه 2005 -1961 استفاده شد. مشاهدات روزانه بارش، دمای متوسط، حداقل و حداکثر برای دوره 2005-1961 به‏عنوان ورودی وارد مدل شد. با در نظر گرفتن سناریوهای تغییر اقلیم (RCP2.6، RCP4.5 و RCP8.5) برای دوره‏‌های آینده تغییر اقلیم مورد نظر، ارزیابی شد. نتایج خروجی مدل ریزمقیاس نشان داد، در دوره‏‌های آینده دما در ایستگاه بم براساس سه سناریوی مورد بررسی افزایش خواهد یافت. بارش تحت برخی سناریوها افزایش و تحت برخی سناریوها کاهش خواهد یافت. نتایج نرم‌‏افزار کراپ وات 8 برای دوره‏‌های آینده نشان داد، آب مورد نیاز نخیلات در سال‏‌های آتی در سه بازه زمانی 2040-2010، 2070-2041 و 2100-2071 در مقایسه با دوره پایه 2005 -1961 برای همه سناریوها وهمه بازه‏‌های زمانی به‏‌جز سناریو ارسی‏پی 8.5 (RCP8.5) در دوره زمانی 2040-2011 افزایش یافته است.

کلیدواژه‌ها

تغییر اقلیم؛ نخل خرما؛ گرمایش جهانی

مراجع

آذرانفر، آ. و ابریشم‌چی، ا. 1385. ارزیابی اثرات تغییر اقلیم بر بارش و دما در حوضه آبریز زاینده‌رود با استفاده از خروجی مدل‏‌های چرخش عمومی. پایان‏نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه صنعتی شریف.
سادات آشفته، پ. و مساح بوانی، ع. 1389. تأثیر تغییر اقلیم بر دبی‌های حداکثر: مطالعه موردی، حوضه آیدوغموش، آذربایجان شرقی. مجله علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی، 14(5): 25-39.
کمال، ع. و مساح بوانی، ع. 1389. تأثیر تغییر و نوسانات اقلیمی بر رواناب حوضه با دخالت عدم قطعیت دو مدل هیدرولوژی. مجله آب و خاک، 24(5): 920-931.
مساح بوانی، ع. و مرید، س. 1384. اثرات تغییر اقلیم بر جریان رودخانه زاینده‌رود اصفهان. علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی، 4: 17-28.

Akhtar M. Ahmad N. and Booij M.J. 2008. The impact of climate change on the water resources of Hindukush-Karakorum region under different glacier coverage scenarios. Journal of Hydrology, 355: 148-163.
Alizadeh A., Sayari N., Hesami Kermani M.R., Bannayan M., and Farid Hossaini A. 2010. Assessment of climate change potential impacts on agricultural water use and water resources of Kashaf rood basin. J. Water Soil, 24(4): 815-835.
Fiseha B.M, Melesse A.M, Romano E., Volpi E. and Fiori A. 2012. Statistical Downscaling of Precipitation and Temperature for the Upper Tiber Basin in Central Italy, International Journal of Water Sciences, 1:1-14
Harmsen E., Miller N.L., Schlegel N.J., and Gonzalez J.E. 2009. Seasonal climate change impacts on evapotranspiration, precipitation deficit and crop yield in Puerto Rico. Agricultural Water Management, 96: 1085-1095.
IPCC. 2007. Climate Change 2007: Impacts, Adaptation, and Vulnerability. Exit EPA Disclaimer Contribution of Working Group II to the Third Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change. In: M.L. Parry, et al (eds). Cambridge Univ. Press, Cambridge, UK.
IPCC. 2014. Climate Change 2014 Synthesis Report. Summary for Policymakers. Contribution of Working Group I, II and III to Fifth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC). In: R. Pachauri and L. Meyer (eds). Geneva, Switzerland.
Wilby R.L. and Dawson W.C. 2007. SDSM 4.2- A decision support tool for the assessment of regional climate change impacts, SDSM manual version 4.2, Environment Agency of England and Wales.