عوامل کلیدی مؤثر در توسعۀ پایدار گردشگری روستایی در استان مازندران با رویکرد سناریو مبنا

جغرافیاوتوسعه ناحیه ای

مقاله 11، دوره 18، شماره 1 - شماره پیاپی 34، شهریور 1399، صفحه 304-281   

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/geography.v18i1.85282

نویسنده

زهرا شریفی نیا^*

گروه جغرافیا و برنامه ریزی گردشگری، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری، ایران

چکیده

اهداف: هدف اصلی این تحقیق، شناسایی عوامل کلیدی مؤثر و بررسی میزان اثر­گذاری آن ها بر وضعیت آیندة توسعة پایدار گردشگری مناطق روستایی در منطقة مورد مطالعه است که می تواند راهنمایی برای تدوین راهبردهای اجرایی، سیاست­گذاری، برنامه ریزی و تحقق آیندة مطلوب زیست پذیری روستاهای استان مازندران باشد.
روش: نوع تحقیق از نظر هدف کاربردی و از جهت روش توصیفی- تحلیلی است. برای گردآوری داده ها از روش کتابخانه ای و میدانی(پرسش نامه و مصاحبه) استفاده شده است. جامعة آماری این تحقیق شامل 40 نفر از کارشناسان سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و استادان دانشگاه است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزارMICMAC و Morphol استفاده شد.
یافته ها/ نتایج: یافته های تحقیق نشان داد که 8 متغیر کلان اثرگذار بر تقویت گردشگری روستایی در استان شناسایی و با استفاده از نرم افزار میک مک، میزان تأثیرپذیری و تأثیرگذاری آن ها تعیین شد. همچنین شاخص پرشدگی به‌دست‌آمده برابر با 94/89 است که این امر مبین ضریب بالای تأثیرگذاری متغیرها و عوامل انتخاب‌شده بر یکدیگر است.
نتیجه گیری: بر اساس نتایج تحقیق، سناریو اول با داشتن اینرسی 12/50 به‌عنوان محتمل‌ترین و مقاوم‌ترین سناریو در برابر تغییرات احتمالی(مثبت و منفی) شناسایی شد. در این سناریو، سناریوی مطلوب با 3 فرض و سناریوی بحرانی با 2 فرض ارائه ‌شد. همچنین، این سناریو با داشتن 3 وضعیت بینابین نشان از وضعیت متوسط عوامل مؤثر در توسعة گردشگری روستایی در منطقه دارد.

کلیدواژه‌ها

توسعۀ پایدار؛ گردشگری؛ سناریونویسی؛ استان مازندران

سایر فایل های مرتبط با مقاله

11.Extended Abstract.Zahra Sharifinia.pdf

مراجع

 

1. بهزادی، ص؛ رهنما، م. ر؛ جوان، ج. و عنابستانی، ع. ا. (1397). شناسایی عوامل کلیدی موثر بر توسعه گردشگری با رویکرد آینده نگاری، مطالعه موردی: استان یزد. فصلنامه مطالعات جغرافیایی مناطق خشک، 33(9)، 37-52. 2. ت
2. تقوایی، م. و حسینی­خواه، ح. (1396). برنامه­ریزی توسعة صنعت گردشگری مبتنی بر روش آینده­پژوهی و سناریونویسی، مطالعة موردی: شهر یاسوج. فصل­نامة برنامه­ریزی و توسعة گردشگری­، 6(23)، 30-8. 3.
3. تقوی، م. و قلی­پور سلیمانی، ع.­ (1388). عوامل مؤثر بر رشد صنعت گردشگری ایران. پژوهش­های اقتصادی، 9(3)، 172-152.
4. ­ده ده زاده سیلابی، پ. و احمدی­فرد، ن. (1398). تعیین پیشران­های کلیدی مؤثر بر توسعة گردشگری با رویکرد آینده­پژوهی، مطالعة موردی: شهرستان­های استان مازندران. جغرافیا و پایداری محیط، 9(30)، 89-73.
5. رهنما، م. ر؛ شاکرمی، ک. و عباسی، ح. (1397). شناسایی و تحلیل پیشران­های مؤثر بر توسعة منطقه­ای استان البرز با رویکرد برنامه­ریزی سناریومبنا. آمایش سرزمین، 10(18)، 166-139.
6. رورده، ه؛ باعقیده، م. و داداشی رودباری، ع. (1393). بررسی اثر توپوگرافی بر پتانسیل اقلیم گردشگری، مطالعة موردی: استان مازندران، مجلة برنامه‌ریزی و توسعة گردشگری، 3(11)، 217-200.
7. زالی، ن. و پورسهراب، آ. (1396). آینده­نگاری توسعة منطقه­ای با رویکرد تلفیقی سناریونویسی و مدل تحلیلی SWTO؛ مطالعة موردی: استان گیلان. برنامه­ریزی و آمایش فضا، 21(97)، 220-189.
8. زرآبادی، ز.س. و طباطبایی، س.س. (1393). ساماندهی سکونتگاه­های روستایی شهرستان دماوند بر اساس شاخص­های شبکة منطقه­ای با بهره­گیری از تکنیک تاپسیس. فصل­نامة پژوهش­های روستایی، 5(18)، 466-445.
9. فرجی، ا؛ نعمت­پور، م. و عشریه، ا. (1396). تحلیل سیستمی اثرات مثبت و منفی توسعة گردشگری ایران با رویکرد آینده­پژوهی. دو فصل­نامة مطالعات اجتماعی گردشگری، 5(9)، 189-151.
10. قادری، ر؛ هادیانی، ز؛ محمدی، ک. و ابوبکری، ط. (1390). استراتژی­های برنامه­ریزی منطقه­ای گردشگری با استفاده از تکنیک SWO؛ مطالعة موردی: شهرستان پیرانشهر. فصل­نامة برنامه­ریزی منطقه ای،1(1)، 40-27.
11. موسوی، م.ن؛ جلالیان، ا. و کهکی، ف. (1396)، تدوین سناریوهای عوامل مؤثر بر توسعة گردشگری استان اذربایجان غربی با استفاده از سناریو ویزارد. گردشگری شهری، 4(3)، 49-62.
12. ناظمی­، ا. و قدیری، ر. (1385). آینده‌نگاری از مفهوم تا اجرا. تهران: مرکز صنایع نوین.
13. نصر، ط. (1395). جایگاه نشانه­شناسی شهر ایرانی در گردشگری در راستای آینده­پژوهی برنامه­ریزی شهری و توسعة پایدار. فصل­نامة برنامه­ریزی منطقه­ای، 6(24)، 200-189.

 

14. Awedyk, M., & Niezgoda, A. (2018). Resilience planning as an opportunity for future sustainable development in tourism. Operations Research and Decisions, 28(2). 23-40.
15. Ciolac, R., Csosz, I., Balan, I., & Dincu, A. M. (2011). Research regarding the impact of rural tourism forms on the rural area. Scientific Papers Animal Science and Biotechnologies, 44(2), 475-478.
16. Draper, S., Goodman, J., Hardyment, R., & Murray, V. (2009). Tourism 2023: Four Scenarios, a Vision and Strategy for UK Outbound Travel and Tourism. Forum for the Future.
17. Dwyer, L., Edwards, D., Mistilis, N., & Adler, C. (2009). Destination and enterprise management for a tourism future. Tourism Management, 30(1), 63-74.
18. Giaoutzi, M., & Nijkamp, P. (2006). Tourism and regional development: New pathways. London: Routledge.
19. Iqbal, B. A., & Sami, S. (2016). Global and India’s tourism scenario. Journal of Tourism and Hospitality, 5(1), 1-3.
20. Lee, C. C., & Chang, C. P. (2008). Tourism development and economic growth: A closer look at panels. Tourism Management. 29(1), 180-192.
21. Lub, X., Rijnders, R., Caceres, L., & Bosman, J. (2015). The future of hotels: The lifestyle hub. A design-thinking approach for developing future hospitality concepts. Journal of Vacation Marketing, 22(3), 1-16.
22. Mai, T., & Smith, C. (2018). Scenario-based planning for tourism development using system dynamic modelling: A case study of Cat Ba Island Vietnam. Tourism Management, 68, 336-354.
23. Page, S. J., Yeoman, I., Connell, J., & Greenwood, C. (2010). Scenario planning as a tool to understand uncertainty in tourism: the example of transport and tourism in Scotland in 2025. Current Issues in Tourism, 13(2), 99-137.
24. Reid, L. J., Smith, S., & McCloskey, R. (2008). The effectiveness of regional marketing alliances: A case study of the Atlantic Canada tourism partnership 2000– 2006. Tourism Management, 29(3), 581-593.
25. Roth, A., & Kaberger, T. (2002). Making transport systems sustainable. Journal of Cleaner Production, 10(4), 361-371.
26. Schwaninger, M. (1989). Trends in Leisure and Tourism for 2000-2010: Scenario Witrh consequences for planners. New York: Prentice Hall
27. Sebele, L. S. (2010). Community-based tourism ventures, benefits and challenges: Khama Rhino sanctuary trust, central district, Botswana. Tourism Management, 31(1), 136-146.
28. Zeng, B., & Ryan, C. (2012). Assisting the poor in China through tourism development: A review of research. Tourism Management, 33(2), 239-248.
29. Zhong, L., Deng, J., & Xiang, B. (2008). Tourism development and the tourism area life-cycle model: A case study of Zhangjiajie national forest park China. Tourism Management, 29(5), 841-856.
30. Zhou, J., Loh, Y. T., Bressan, R. A., & Martin, G. B. (1995). The tomato gene pti1 encodes a serine/ threonine kinase that is phosphorylated by pto and is involved in the hypersensitive response. Cell, 83(6), 925-935.