| تعداد نشریات | 56 |
| تعداد شماره‌ها | 2,150 |
| تعداد مقالات | 22,418 |
| تعداد مشاهده مقاله | 101,768,746 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 44,068,344 |
اکراه تخییری | ||
| فقه و اصول (Fiqh va uṣūl) | ||
| مقاله 2، دوره 54، شماره 1 - شماره پیاپی 128، خرداد 1401، صفحه 29-46 اصل مقاله (1.26 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jfiqh.2020.86719 | ||
| نویسندگان | ||
| احمد باقری1؛ عابدین مومنی2؛ سید محمود هل اتایی* 3 | ||
| 1استاد دانشگاه تهران | ||
| 2دانشیار دانشگاه تهران | ||
| 3استادیار دانشگاه تهران | ||
| چکیده | ||
| اکراه تخییری به عنوان یکی از انواع پرکاربرد اکراه شامل سه قسم است: اکراه بر جامع، اکراه بدلی، و اکراه بر فرد مردّد. این پژوهش با موضوعشناسیِ آن در پی ارزیابی انطباق مفهوم اکراه در انواع گوناگون اکراه تخییری است. بنابر یافت ه های این پژوهش، در اکراه بر جامع، اگر جامعِ صحیح موضوع اکراه باشد، اکراه از جامع به فرد سرایت میکند، ولی اگر جامع صحیح و فاسد موضوع اکراه باشد، اکراه در رفع آثار فردی تأثیری نمیگذارد. اکراه بدلی در سه محور بررسی میشود: در محور نخست که اکراه بدلی در افراد عَرضی و اکراه ویژۀ احکام استقلالی و موضوع آن نیز دو یا چند فرد به شکل جایگزین است، بهطور کلی سه نظریه وجود دارد که صحیح این است که مفهوم اکراه بر فرد انطباق ندارد؛ در محور دوم، یعنی اکراه بدلی در افراد طولی، دو نظریه وجود دارد و صحیح این است که مفهوم اکراه بر فرد اول انطباق ندارد و تنها بر فرد اخیر صدق میکند و فرقی میان ح م تکلیفی و وضعی نیست؛ در محور سوم که موضوع اکراه ترک ک جزء یا قیدی از واجب استِ، مطابق قواعد اصولی اصل وجوب ساقط میشود. در اکراه بر فرد مردد نیز صحیح این است که این نوع اکراه ازنظرِ ثبوتی نامعقول است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اکراه؛ اکراه تخییری؛ اکراه بدلی؛ جامع؛ مردّد | ||
| مراجع | ||
|
ابن‌اثیر، مبارک‌بن‌محمد، النهایة فی غریب الحدیث و الأثر، چاپ‌اول، قم: موسسۀ مطبوعاتی اسماعیلیان، بی‌تا.
ابن‌فارس، احمدبن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، چاپ‌اول، قم: دفتر تبلیغات اسلامی، 1404ق.
ابن‌منظور، محمدبن‌مکرم، لسان العرب، چاپ‌سوم، بیروت: دارالفکر، 1414ق.
اراکی، محمدعلی، کتاب البیع، چاپ‌اول، قم: مؤسسۀ در راه حق، 1415ق.
اصفهانی، محمدحسین، حاشیۀ کتاب المکاسب، چاپ‌اول، قم: ذوی‌القربی، 1418ق.
اصفهانی، محمدحسین، نهایة الدرایة، چاپ‌دوم، بیروت: آل‌البیت(ع)، 1429ق.
اصفهانی، محمدحسین، کتاب المکاسب، چاپ‌اول، قم: دارالذخائر، 1411ق.
ایروانی، علی، حاشیة المکاسب، چاپ‌اول، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1406ق.
بهجت، محمدتقی، مباحث الأصول، چاپ‌اول، قم: شفق، 1388.
جوهری، اسماعیل‌بن‌حماد، الصحاح، چاپ‌اول، بیروت: دارالعلم، 1410ق.
حر عاملی، محمدبن‌حسن، وسائل الشیعة، چاپ‌اول، قم: آل‌البیت(ع)، 1409ق.
حمیری، نشوان‌بن‌سعید، شمس العلوم و دواء کلام العرب من الکلوم، چاپ‌اول، بیروت: دارالفکر، 1420ق.
خمینی، روح‌الله، کتاب البیع، چاپ‌اول، تهران: موسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره)، 1421ق.
خویی، ابوالقاسم، مصباح الأصول، به‌تقریر سیدمحمد واعظ بهسودی، چاپ‌اول، قم: داوری، 1422ق.
خویی، ابوالقاسم، مصباح الفقاهة، به‌تقریر محمدعلی توحیدی، بی‌جا: بی‌نا، بی‌تا.
راغب اصفهانی، حسین‌بن‌محمد، مفردات الفاظ القرآن، چاپ‌اول، لبنان: دارالعلم، 1412ق.
شریعت اصفهانی، فتح‌الله‌بن‌محمدجواد، احکام الصلاة، به‌تقریر محمدحسین سبحانی، چاپ‌اول، قم: کتابخانۀ امام امیرالمؤمنین(ع)، 1404ق.
شهید ثانی، زین‌الدین‌بن‌علی، مسالک الأفهام إلی تنقیح شرایع الإسلام، چاپ‌اول، قم: مؤسسۀ معارف اسلامی، 1413ق.
صاحب‌بن‌عباد، اسماعیل‌بن‌عباد، المحیط فی اللغة، چاپ‌اول، بیروت: عالم الکتاب، 1414ق.
صاحب‌جواهر، محمدحسن‌بن‌باقر، جواهر الکلام فی شرح شرایع الإسلام، چاپ‌هفتم، بیروت: دار إحیاء التراث العربی، 1404ق.
صدر، محمدباقر، بحوث فی علم الأصول، به‌تقریر سیدمحمود شاهرودی، چاپ‌سوم، قم: مؤسسۀ دایرة المعارف فقه اسلامی، 1417ق.
علامه حلی، حسن‌بن‌یوسف، تحریر الأحکام الشرعیة علی مذهب الإمامیة، چاپ‌اول، مشهد: آل‌البیت(ع)، بی‌تا.
علامه حلی، حسن‌بن‌یوسف، قواعد الاحکام فی معرفة الحلال و الحرام، چاپ‌اول، قم: دفتر انتشارات اسلامی، 1413ق.
فراهیدی، خلیل بن احمد، العین، چاپ دوم، قم: نشر هجرت، 1410ق.
کلینی، محمدبن‌یعقوب، الکافی، چاپ‌اول، قم: دارالحدیث، 1429ق.
محقق حلی، جعفربن‌حسن، شرایع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام، چاپ‌دوم، قم: اسماعیلیان، 1408ق.
مرتضی زبیدی، محمدبن‌محمد، تاج العروس من جواهر القاموس، چاپ‌اول، بیروت: دارالفکر، 1414ق.
مقری، احمدبن‌محمد، المصباح المنیر، چاپ‌اول، قم: دارالرضی، بی‌تا.
نائینی، محمدحسین، المکاسب و البیع، به‌تقریر محمدتقی آملی، چاپ‌اول، قم: دفتر انتشارات اسلامی، 1413ق.
نائینی، محمدحسین، فوائد الأصول، به‌تقریر محمدعلی کاظمی، چاپ‌اول، قم: جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم، 1376.
نائینی، محمدحسین، منیة الطالب فی حاشیة المکاسب، به‌تقریر موسی خوانساری، چاپ‌اول، تهران: المکتبة المحمدیة، 1373ق.
نصیرالدین طوسی، محمدبن‌محمد، اساس الاقتباس، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی،1380.
یزدی، محمدکاظم‌بن‌عبدالعظیم، حاشیة المکاسب، چاپ‌دوم، قم: اسماعیلیان، 1421ق. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,666 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,690 |
||