رشد و عملکرد گندم در پاسخ به تلقیح باکتری های ریزوسفری محرک رشد گیاه در سطوح مختلف فسفر

پژوهشهای زراعی ایران

دوره 7، شماره 1 - شماره پیاپی 13، 1388   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

چکیده

باکتری های ریزوسفری محرک رشد گیاه به طور مستقیم وغیر مستقیم باعث بهبود رشد و عملکرد گیاه می شوند.در این تحقیق توان چهار سویه ازباکتر ی های سودوموناس فلورسنت بر شاخص های رشد گندم در مقادیر مختلف فسفر در دو آزمایش مزرعه ای و گلخانه ای مورد بررسی قرار گرفت. هر دو آزمایش به صورت فاکتوریل در سه تکرار که در شرایط گلخانه ای بر اساس طرح پایه کاملا تصادفی و در شرایط مزرعه بر اساس طرح پایه بلوک های کامل تصادفی اجرا شدند. عامل اول سه سطح فسفر (p۰،p۱،p۲) به ترتیب (۰، ۵۰ و۱۰۰ درصد فسفر مورد نیاز بر اساس تجزیه خاک) و عامل دوم شامل پنج سطح (b۰،b۱،b۲،b۳،b۴) به ترتیب (یک تیمار بدون تلقیح وچهار سطح سویه های سودوموناس فلورسنس۱۵۳، سودوموناس فلورسنس۱۶۹، سودوموناس پوتیدا ۴، سودوموناس پوتیدا ۱۰۸) بود. بذر گندم رقم مهدوی پس از تلقیح با سویه های مورد نظر کاشته شدند. در دوره رشد گیاه مراقبت های لازم طبق عرف معمول در تمامی تعداد تیمارها به صورت یکسان اعمال شد. قبل از برداشت، شاخص های رشد گیاه شامل ارتفاع بوته، طول سنبله، تعداد پنجه تعیین و سپس گیاهان از سطح خاک کف بر شدند و وزن خشک اندام هوایی (عملکرد بیولوژیک)، عملکردکاه و دانه و وزن هزار دانه تعیین گردید سپس نمونه های دانه و کاه گندم به آزمایشگاه منتقل و غلظت عناصر غذایی نیتروژن، فسفرو پتاسیم در آنها تعیین شد. نتایج بدست آمده نشان داد که با افزایش سطح فسفر عملکرد دانه، وزن هزار دانه، ارتفاع بوته و عملکرد بیولوژیک گیاه به طور معنی داری در هر دو آزمایش گلخانه ای و مزرعه ای افزایش یافت (۰۵/۰(P<. تلقیح گندم با سویه های مورد نظر در تمامی سطوح فسفر باعث افزایش معنی دار شاخص های یاد شده گردید (۰۵/۰(P<. بیشترین عملکرد دانه، وزن هزار دانه و ارتفاع بوته از تیمار تلقیح با سویه سودوموناس پوتیدا ۱۰۸ ودر سطح فسفر بالا (۱۰۰% توصیه شده) بدست آمد. کمترین عملکرد نیز از تیمار بدون مصرف فسفر و بدون تلقیح با سویه های مورد نظر بدست آمد.با توجه به نتایج بدست آمده نشان داد که با افزایش میزان مصرف فسفر اثرات مفید باکتری ها نیز تشدید گردید و سویه هایی که دارای توان تولید ACC دآمینازبودند بیشترین تاثیر را بر عملکرد و اجزاء عملکرد گندم داشتند لذا از توانایی تولید ACC دآمیناز سویه ها می توان بعنوان معیاری برای انتخاب باکتری های ریزوسفری محرک رشد گیاه استفاده کرد و استفاده از این راهکار در افزایش عملکرد گندم در شرایط مختلف فسفر موثر می باشد.

مراجع