مدیریت ریسک واردات ذرت دامی ایران

اقتصاد و توسعه کشاورزی

مقاله 6، دوره 35، شماره 2 - شماره پیاپی 52، تیر 1400، صفحه 179-191   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jead.2021.69209.1027

نویسندگان

فاطمه فتحی^{* 1}؛ عفت قربانیان²

¹گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

²گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

چکیده

واردات ذرت ایران به عنوان نهاده تولید صنعت دام و طیور کشور همواره با ریسک مواجه بوده است. شناسایی و مدیریت ریسک واردات این محصول یکی از اقدامات برای اطمینان از تأمین نهاده تولید در کشور است. در مطالعه کنونی، به شناسایی ریسک سیستمانیک و غیر سیستماتیک وارات ذرت دامی برای دوره زمانی 1378 تا 1397 با استفاده از تئوری پرتفوی توسعه یافته پرداخته شده است. در ارزیابی ریسک با استفاده از این مدل، از شاخص تنوع واردات، ارتباط قیمت وارداتی و قیمت جهانی صادرکنندگان ذرت و شاخص سهولت کسب وکار استفاده شد. بر اساس نتایج ریسک پرتفوی در سال‌های مختلف، بیشتر ناشی از ریسک سیستماتیک نسبت به ریسک غیرسیستماتیک می­باشد. نتایج شاخص ریسک نشان داد که ریسک واردات ذرت دامی برای ایران بیشتر ناشی از ریسک غیرسیستماتیک می­باشد که عواملی چون نوسانات نرخ ارز ایران، سیاست­های داخلی در جهت واردات ذرت دامی و مسایل و مشکلات هر یک از کشورهایی صادرکننده ذرت به ایران، مسبب آن هستند. رابطه خطی مشخص بین شاخص تنوع و شاخص ریسک غیر سیستماتیک واردات ذرت دامی به ایران، طی سال‌های مورد بررسی وجود ندارد و افزایش تعداد کشورهای مبدأ واردات ذرت به ایران به معنای کاهش و یا از بین رفتن ریسک وارداتی ذرت ایران نیست. کاهش این نوع ریسک وارداتی، از طریق انتخاب صحیح کشورهای مبدأ واردات و کاهش وابستگی بیش از حد به برخی کشورها- خصوصاً کشورهایی که وزن ریسکی بالایی دارند- امکان‌پذیر خواهد بود؛ در حقیقت به جای افزایش تنوع کشورها، لازم است از طریق واردات ذرت از کشورهایی با وزن ریسک کمتر مانند کشور سنگاپور به کاهش ریسک غیر سیستماتیک واردات ذرت به ایران کمک کرد.

کلیدواژه‌ها

ریسک سیستماتیک؛ ریسک غیرسیستماتیک؛ نظریه پرتفوی؛ واردات ذرت

مراجع

1. Agiobenebo T.J. 2000. Market Structure, Concentration Indices and Welfare Cost. University of Botswana and University of Port-Harcourt.
2. Food and Agriculture Organization of the United Nations (FAO), 2021. FAOSTAT.
3. Ge F., and Fan Y. 2013. Quantifying the risk to crude oil imports in China: An improved portfolio approach. Energy Economics 40: 72-80.
4. Helm D. 2002. Energy policy: Security of supply, sustainability and competition. Energy Policy 30(3): 173–184.
5. Izadi B., and Shafie M. 2018. Provide a decision support system to assess and prioritize the risk of importing goods in order to manage the effects of sanctions (Case study: Import of pharmaceutical items of Farabi Pharmaceutical Company). Production and Operations Management 9(1): 79-106. (In Persian with English abstract)
6. Khodavirdi O., Mehrara M., Rezaei M., and Kiaolhoseini S.Z. 2019. Price risk management of selected Iranian imported agricultural products using quasi-futures contracts. Econometric Modeling 4(1): 27- (In Persian with English abstract)
7. Markowitz H.M. 1952. Portfolio selection. Journal of Financ 7(1): 77–91.
8. Pendar M., Shakeri A., and Salami H. 2012. Price risk management of soybean oil imports by futures market. Iranian Agricultural Economics and Development Research 42(4): 479-492. ((In Persian with English abstract)
9. Pishbahar A.K., and Dashti Q. 2018. Calculation of the optimal risk coverage ratio in the future market for the soybean meal import entity. Agricultural Economics and Development 25(100): 21-35. (In Persian with English abstract)
10. .Stokes D. 2007. Blood for oil? Global capital, counter-insurgency and the dual logic of American energy security. Review of International Studies 33(2): 245–264.
11. Vivoda V. 2009. Diversification of oil import sources and energy security: a key strategy or elusive objective? Energy Policy 37(11): 4615–4623.
12. Wabiri N., and Amusa H. 2010. Quantifying South Africa's crude oil import risk: a multicriteria portfolio model. Economic Modelling 27: 445–453.
13. Yergin D. 2006. Ensuring energy security. Foreign Affairs 85(2): 69–82.