تأثیر کود‌دهی عناصر ریزمغذی در گیاه فلفل دلمه، Capsicum annuum L. بر رشد جمعیت پشه شته‌خوار، Aphidoletes aphidimyza Rondani با تغذیه از شته سبز هلو، Myzus persicae (Sulzer)

پژوهش های حفاظت گیاهان ایران

مقاله 8، دوره 35، شماره 4 - شماره پیاپی 54، دی 1400، صفحه 481-494   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jpp.2021.70745.1028

نویسندگان

مجید میراب بالو^{* 1}؛ طیبه علی زمانی²

¹گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام

²دانش‌آموخته دکتری حشره‌شناسی گروه گیاه‌پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان، لرستان، ایران

چکیده

روابط میان گیاه-گیاه­خوار-دشمن طبیعی بسیار پیچیده بوده و کیفیت گیاهان میزبان در سطح اول تغذیه می­تواند پارامترهای زیستی دشمن طبیعی را در سطح سوم تغذیه­ای تحت تأثیر قرار دهد. پشۀ شته­خوار Aphidoletes aphidimyza Rondani در مرحله­ی لاروی شکارگر اختصاصی گونه‌های مختلف ها شته از جمله شتۀ سبز هلو Myzus persicae (Sulzer) است. در بررسی حاضر، تأثیر محلول­پاشی گیاه فلفل دلمه، Capsicum annuum L. با کودهای ریزمغذی آهن، روی، مس و منگنز در مقایسه با شاهد روی پارامترهای زیستی و رشد جمعیت پشۀ شته خوار A. aphidimyza در تغذیه از شته سبز هلو مورد بررسی قرار گرفت. براساس نتایج به دست آمده، محلول­پاشی فلفل دلمه با کودهای ریزمغذی پارامترهای زیستی و جدول زندگی شکارگر را تحت تاثیر قرار داد و منجر به افزایش باروری، طول عمر حشرات کامل نر و ماده و دوره تخم­ریزی شد. بیشترین و کمترین میزان باروری شکارگر به ترتیب در تیمار آهن (39/5 تخم) و شاهد (24/69 تخم) مشاهده شد. نرخ ذاتی افزایش جمعیت (r) و نرخ متناهی افزایش جمعیت (λ) پشه شته خوار در تیمار آهن بیشترین (به‌ترتیب 0/148 و 1/160 بر روز) و در شاهد کمترین (به‌ترتیب 0/097 و 1/102 بر روز) بود. بیشترین و کمترین مقادیر نرخ خالص تولید مثل (R₀) شکارگر نیز به ترتیب در تیمارهای آهن و شاهد (15/8 و 6/42 ماده/ماده/نسل) ثبت شد. هم­چنین، کمترین میانگین طول یک نسل (T)،A. aphidimyza  در تیمار منگنز (18/096 روز) به دست آمد. بنابراین، استفاده از عناصر ریزمغذی با بهبود کیفیت گیاهان میزبان حشرات گیاه­خوار می­تواند با تأثیر مثبت بر زیست­شناسی و جدول زندگی شکارگر A. aphidimyza در برنامه­های مدیریت تلفیقی شته سبز هلو مورد استفاده موثر قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

برهمکنش سه سطحی؛ پشۀ شته‌خوار؛ جدول زندگی دو جنسی؛ عناصر ریزمغذی؛ مطالعه سه سطحی

مراجع

1. Alizamani T., Razmjou J., Naseri B., Hassanpour M., Asadi A., and Kerr Ch. 2017. Effect of vermicompost on life history of Hippodamia variegata preying on Aphis gossypii Journal of the Entomological Research Society 19(1): 51–60.
2. Alizamani T., Shakarami J., Mardani-Talaee M., Zibaee A., and Serrão J.E. 2020. Direct interaction between micronutrients and bell pepper (Capsicum annum), to affect fitness of Myzus persicae (Sulzer). Journal of Plant Protection Research 60: 253-262.
3. Arshad M., Ullah M.I., Shahid U., Tahir M., Khan M., Rizwan M., Abrar M., and Niaz M.M. 2020. Life table and demographic parameters of the coccinellid predatory species, Hippodamia convergens Guérin-Méneville (Coleoptera: Coccinellidae) when fed on two aphid species. Egyptian Journal of Biological Pest Control 30: 79.
4. Awmack C.S., and Leather S.R. 2002. Host plant quality and fecundity in herbivorous insects. Annual Review of Entomology 47: 817- 844.
5. Bolandandam J., Barker H., and Fenton B. 2004. Differences in potato leaf roll transmitting ability of individual genotypes of Scottish Myzus persicae with different susceptibilities to Lambda- cyhalothrin insecticide. In: Proceedings of 15th International Plant Protection Congress, 11-16 May., Beijing, China, 221 pp.
6. Chen Y., Dawn M., Olson J., and Ruberson R. 2010. Effects of nitrogen fertilization on tritrophic interactions. Arthropod-Plant Interactions 4: 81–94.
7. Chi H. 2018. TWOSEX-MSChart: A Computer Program for the Age-stage, Two Sex Life Table Analysis. Available in: http://140.120.197.173/ Ecology/Download/TWOSEX-MSChart.zip. (Accessed 12 June 2018).
8. Dehghani-Yakhdani H., Iranipour Sh., Mehrnejad M.R., and Farshbaf-Pourabad R. 2019. The role of iron (Fe) in the population dynamics of pistachio psyllid, Agonoscena pistaciae (Hemiptera: Aphalaridae) in Pistacia orchards. European Journal of Entomology 116: 194–200.
9. Du L., Ge F., Zhu S., and Parajulee M.N. 2004. Effect of cotton cultivar on development and reproduction of Aphis gossypii (Homoptera: Aphididae) and its predator Propylaea japonica (Coleoptera: Coccinellidae). Journal of Economic Entomology 97: 1278-1283.
10. Fallahpour F., Ghorbani R., Nassiri Mahallati M., and Hosseini M. 2015. Interaction of different nitrogen fertilization regimes of canola with mustard aphid (Lipaphis erysimi ) and the predatory gall midge (Aphidoletes aphidimyza Rondani). Biological Control of Pests and Plant Diseases 4: 1-12. (In Persian with English abstract)
11. Fallahpour F., Ghorbani R., Nassiri Mahallati M., Hosseini M. 2020. Plant fertilizationhelps plants to compensate for aphid damage, positively affects predator efficiency and improves canola yield. Journal of Pest Science 93: 251-
12. Fenton B., Kasprowicz L., Malloch G., and Pickup J. 2010. Reproductive performance of asexual clones of the peach-potato aphid, Myzus persicae, (Homoptera: Aphididae), colonising Scotland in relation to host plant and field ecology. Bulletin of Entomological Research 100: 451–460.
13. Gagné R.J. The genus Aphidoletes Kieffer (Diptera: Cecidomyiidae) in NorthAmerica. Entomological News 82: 177- 181.
14. Ghafouri Moghaddam M., Golizadeh A., Hassanpour M., Rafiee-Dastjerdi H., and Razmjou J. 2016. Demographic traits of Hippodamia variegata (Goeze) (Coleoptera: Coccinellidae) fed on Sitobion avenae Fabricius (Hemiptera: Aphididae). Journal of Crop Protection 5: 431–445
15. Hansch R., and Mendel, R.R. 2009. Physiological functions of mineral micronutrients (Cu, Zn, Mn, Fe, Ni, Mo, B, Cl). Current opinion in plant Biology 12(3): 259-66.
16. Havelka J., and Zemek R. Life table parameters and oviposition dynamics of various populations of the predacious gall-midge Aphidoletes aphidimyza. Entomologia Experimentalis et Applicata 91: 481-484.
17. Honek A. 1980. Population density of aphid at the time of settling and ovariole maturation in Coccinella septempunctata (Coleoptera: Coccinellidae). Entomophaga 23: 213–216
18. Kalushkov P., and Hodek I. 2004. The effects of thirteen species of aphids on some life history parameters of the ladybird Coccinella septempunctata. Biological Control 50: 223-
19. Khosa S.S., Younis A., Rayit A., Yasmeen S., and Riaz A. 2011. Effect of Foliar Application of Macro and Micro Nutrients on Growth and Flowering of Gerbera jamesonii American-Eurasian Journal of Agricultural and Environmental Sciences 11(5): 736–757.
20. Labafi Y. 1995. Biology of Aphidoletes aphidimyza and methods of laboratory rearing. M.Sc. Thesis, University of Tehran, Karaj, Iran. (In Persian)
21. Lahijie M.F. 2012. Application of micronutrients FeSO₄ and ZnSO₄ on the growth and development of gladiolus variety “Oscar”. International Journal of Agriculture and Crop Sciences 4: 718- Lahijie M.F. 2012. Application of micronutrients FeSO₄ and ZnSO₄ on the growth and development of Gladiolus variety “Oscar”. International Journal of Agriculture and Crop Sciences 4(11): 718–720.
22. Liu Z., Li D., Gong, P.Y., and Wu K.J. 2004. Life table studies of the cotton bollworm, Helicoverpa armigera (Hübner) (Lepidoptera: Noctuidae), on different host plants. Environmental Entomology 33: 1570- 1576.
23. Lucas E., and Brodeur J. 2001. A fox in sheep’s clothing: furtive predator benefit from the communal defense of their prey. Ecology 82: 3246- 3250.
24. Madahi K., Sahragard A., and Hosseini R. Influence of Aphis gossypii Glover (Hemiptera: Aphididae) density on life table parameters of Aphidoletes aphidimyza Rondani (Diptera: Cecidomyiidae) under laboratory conditions. Journal of Crop Protection 2: 355- 368.
25. Mansour M.H. The role of plants as a factor affecting oviposition by Aphidoletes aphidimyza (Diptera: Cecidomyiidae). Entomologia Experimentalis et Applicata 18: 173-179.
26. Meadow R.H., Kelly W.C., and Shelton A.M. 1985. Evaluation of Aphidoletes aphidimyza (Dip.: Cecidomyiidae) for control of Myzus persicae (Hom.: Aphididae) in greenhouse and field experiments in the United States. Entomophaga 30: 385-392.
27. Mottaghinia L., Hassanpour M., Razmjou J., Chamani E., and Hosseini M. 2015. The effect of vermicompost on some biological characteristics of the melon aphid Aphis gossypii Glover and the predatory gall midge Aphidoletes aphidimyza Rondani on two cultivars of greenhouse cucumber. Applied research in plant protection 4(2): 56-70.
28. Omkar O., Srivastava S. 2003. Influence of six aphid prey species on development and reproduction of ladybird beetle, Coccinella septempunctata. Biological Control 48: 379–393.
29. Sanatombi K., and Sharma G.J. 2007. Micropropagation of Capsicum annuum using axillary shoot explants. Scientia Horticulturae 113: 96-99.
30. Schmidt M.H., Thewes U., Thies C., and Tscharntke T. 2004. Aphid suppression by natural enemies in mulched cereals. Entomologia Experimentalis et Applicata 113: 87-93.
31. Scholler M., Prozell S.A., Al-Kirshi G., and Reichmuth C. 1997. Towards biological control as a major component of integrated pest management in stored product protection. Journal of Stored Products Research 33: 81-97.
32. Skirvin D.J., and De Courcy W.M. 1999. Differential effects of plant species on a mite pest (Tetranychus urticae) and its predator (Phytoseiulus persimilis): implications for biological control. Experimental and Applied Acarology 23: 497-512.
33. Snyder W.E., Joseph S.B., Preziosi R., and Moore A.J. 2000. Nutritional benefits of cannibalism for the lady beetle Harmonia axyridis (Coleoptera: Coccinellidae) when prey quality is poor. Environmental Entomology 29: 1173–1179
34. Southwood T.R.E. and Henderson P.A. 2000. Ecological methods. Blackwell Science, USA. 575pp.
35. Walker M., Jones T.H. 2001. Relative roles of top-down and bottom-up forces in terrestrial tritrophic plant-insect herbivore-natural enemy systems. Oikos 93: 177-187.
36. Warner L.A., and Croft B.A. 1982. Toxicities of azinphos methyl and selected orchard pesticides to an aphid predator, Aphidoletes aphidimyza. Journal of Economic Entomology 75: 410-415.
37. Yassen A., Abou El-Nour E., and Shedeed S. 2010. Response of wheat to foliar Spray with urea and micronutrients. Journal of American Science 6: 14-22.