مقابلۀ آمریکا با دیوان کیفری بین‌المللی در پروندۀ افغانستان

پژوهش نامه ایرانی سیاست بین الملل

مقاله 7، دوره 10، شماره 1 - شماره پیاپی 19، دی 1400، صفحه 177-204   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/irlip.2021.21381.0

نویسندگان

سید مهدی سیدزاده ثانی¹؛ محمد طهان طرقی^{* 2}

¹استادیار گروه حقوق دانشگاه فردوسی مشهد

²دانشجوی دکتری حقوق جزا و جرم‌شناسی دانشگاه فردوسی مشهد( نویسنده مسئول)

چکیده

تقابل ایالات متحده با دیوان کیفری بین‌المللی با پیگیری وضعیت افغانستان در این مرجع به اوج رسید. پس از صدور کیفرخواست توسط دادستان دیوان بسیاری از سربازان و درجه‌داران ایالات متحده در معرض تعقیب توسط دادستان دیوان کیفری بین‌المللی قرار خواهند گرفت و ایالات متحده به همین دلیل فشار مضاعفی را بر دیوان وارد ساخت. شعبه‌ مقدماتی دیوان در نتیجه‌ی فشارهای ایالات متحده، ادامه فرایند تعقیب جنایات بین‌المللی در افغانستان را مطابق با منافع عدالت ندانست و تحقیقات را متوقف کرد. دادستان نسبت به این موضوع تجدیدنظرخواهی نمود. شعبه تجدیدنظر دیوان در پنجم مارس 2020 به اتفاق آراء، دادستان را مجاز به انجام تحقیقات در مورد جنایات ارتکابی در افغانستان دانست. پژوهش حاضر با روشی توصیفی-تحلیلی، ابتدا اشاره‌ای به سیر اقدامات ایالات متحده در تقابل با دیوان و علت حقیقی آن خواهد داشت؛ سپس باتحلیل رأی صادره ازشعبه مقدماتی دیوان درخصوص پرونده‌ی افغانستان، به این موضوع پرداخته می‌شود که آیا اقدامات کشور مذکور تاثیری بر عملکرد دیوان داشته است یاخیر؛ وآخرین تحولات وضعیت افغانستان در دیوان و به‌طور خاص تصمیم شعبه تجدیدنظر بررسی خواهد شد. درپایان، باتوجه به تصمیمات اخیر می‌توان گفت در تقابل میان دیوان و ایالات متحده فعلاً دیوان در موضع بالا قرار گرفته ومجوز تحقیق در خصوص جنایات ادعایی توسط مقامات ونیروهای آمریکایی صادر گردیده است، اما هنوز این جنگ حقوقی ادامه دارد و سرنوشت آن به‌طور قطعی مشخص نیست؛ زیرا در فرض تکمیل تحقیقات توسط دادستان، حضور مقامات ایالات متحده در فرآیند محاکمه محل تردید جدی بوده و ازطرفی رسیدگی غیابی در دیوان متصور نیست و این خود چالش بزرگ دیگری در این تقابل خواهد بود.

کلیدواژه‌ها

جنایات جنگی در افغانستان؛ نفع عدالت؛ دیوان کیفری بین‌المللی؛ شورای امنیت؛ اساسنامه رم

مراجع

Aminzadeh, elham; Sadrzadeh, soolmaz. (2009). Why the United States of America Does Not
Join the International Criminal Court, Private Law Studies Quarterly", Vol.39, Issue 3 -
Serial Number 3 (in Persian).
Bitti, Gilbert (2019), The Interests of Justice – where does that come from? Part I, EJIL:Talk!,
13 August.
Cassese, A. (2013). Cassese's international criminal law. Oxford university press.
Dehshiar, hossein. (2012). The American Paradox in Afghanistan: Multiple Identity and
Divisible Sovereignty. The Foreign Relations Quarterly, Volume 4, Issue 3 - Serial
Number 15 (in Persian).
Dietz, Jeffrey S (2004). Protecting the Protectors: Can the United States Successfully Exempt
US Persons from the International Criminal Court With US Article 98 Agreements, Hous.
J. Int'l L., 27.
Eubany, Cosmos (2003). Justice for Some - U.S. Efforts under Article 98 to Escape the
Jurisdiction of the International Criminal Court, Hastings Int'l & Comp. L. Rev, 27.
Goldsmith, Jack (2003). The self-defeating international criminal court, U. Chi. L. Rev., 70.
ICC-02/17-6 09-11-2017 1/8 RH PT.
ICC-02/17-7-Red 20-11-2017 1/181 NM PT.
ICC-02/17-8 05-12-2017 1/5 EC PT.
ICC-02/17-33 12-04-2019 30/32 EK PT.
ICC-02/17-62 17-09-2019 12/16 EK PT.
ICC-02/17-74 30-09-2019 1/77 RH PT OA OA2 OA3 OA4.
ICC-02/17-137 04-03-2020 12/12 NM PT OA OA2 OA3 OA4.
ICC-02/17-138 05-03-2020 35/35 NM PT OA4.
Janipour, Mojtaba; Khanalipour Vajargah, Sakineh. (2012). The Challenge between Peace
and Justice in the View of Rome Statues (ICC St) and the Security Council’s Resolutions,
Criminal Law Research, Vol. 3, Issue. 1 - Serial Number 1 (in Persian).
Jafari, Fereydoon. (2012). Encountering Politick and Justice in Rome Statute. Private Law
Studies Quarterly, Vol. 42, Issue. 3 - Serial Number 3 (in Persian).
OTP (2007). Policy Paper on the Interests of Justice, ICC-OTP-2007.
OTP (2013). Report on Preliminary Examination Activities, ICC-OTP-2012.
OTP (2013). Report on Preliminary Examination Activities, ICC-OTP-2013.
OTP (2014). Report on Preliminary Examination Activities, ICC-OTP-2014.

OTP (2015). Report on Preliminary Examination Activities, ICC-OTP-2015.
Ramezani Ghavam Abadi, Mohammad H. (2014). African Criminal Court: Myth or Truth?.
The Legal Journal of Justice, Vol. 78, Issue 86 - Serial Number 86 (in Persian).
Ramezani Ghavam Abadi, Mohammad H. (2016). The Recognition of a Palestinian State to
the Joinder to the International Criminal Court. State studies Quarterly, Vol. 2, Issue 7 -
Serial Number 7 (in Persian).
Ribando, Clare M (2006). Article 98 agreements and sanctions on US foreign aid to Latin
America, Congressional Research Service, Library of Congress.
Rosand, Eric, (2003). Security Council Resolution 1373, the Counter-Terrorism Committee,
and the Fight Against Terrorism, The American Journal of International Law, 97(2).
Rosenfeld, Erik (2003). Application of U.S. Status of Forces Agreements to Article 98 of the
Rome Statute, 2 Wash. U. Global Stud. L. Rev.
Schabas, William A (2004). United States Hostility to the International Criminal Court: It’s
all about the security council, European Journal of International Law 15(4).
Stahn, C. (2003). The Ambiguities of Security Council Resolution 1422. European Journal
of International Law, 14(1), 85-104.
Talmon, Stefan (2005). The Security Council as world legislature, American Journal of
International Law, 99(1).
https://www.aa.com.tr/fa/1330688/
https://www.tasnimnews.com/fa/news/1399/03/22/2284378