نقش فضا در رقابت‌های بین‌المللی قدرت‌های بزرگ

پژوهش نامه ایرانی سیاست بین الملل

مقاله 4، دوره 10، شماره 2 - شماره پیاپی 20، فروردین 1401، صفحه 79-99   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/irlip.2021.70368.1072

نویسندگان

مریم درّی ورنوسفادرانی¹؛ اردشیر سنائی^{* 2}؛ علیرضا سلطانی³؛ کابک خبیری³

¹دانشجوی دکتری گروه روابط بین‌الملل،واحد تهران مرکزی،دانشگاه آزاد اسلامی،تهران،ایران

²استادیار گروه روابط بین الملل، واحد تهران مرکزی،دانشگاه آزاد اسلامی،تهران،ایران(نویسنده مسئول)

³استادیار گروه روابط بین الملل، واحد تهران مرکزی،دانشگاه آزاد اسلامی،تهران،ایران

چکیده

حرکت به سوی فضا بیشتر حاصل رقابت ابرقدرت‌های زمینی برای هژمونی سیاره‌ای بود. فضا، معیاری جدید برای تشخیص ارتقا قدرت و تخصیص اعتبار در جامعه‌ی جهانی به ارمغان آورد. اکتشافات و تکنولوژی‌های فضایی دو ابرقدرت، رقابت میان آن‌ها را شعله‌ورتر می‌ساخت. پرتاب اسپوتنیک 1 توسط شوروی آغاز کننده‌ی مسابقه فضایی بود. در نهایت هم ایالات متحده با فرود بر روی ماه خود را پیروز مسابقه فضایی دانست. اما پس از آن نیز نه تنها رقابت میان این دو کشور پایان نیافت بلکه کشورهای دیگر همچون چین، هند، ژاپن و برخی کشورهای اروپایی را نیز به میدان فراخواند. از آغاز عصر فضا تا کنون نیز فعالیت‌های نظامی بخش مهمی از اهداف قدرت‌ها را در بر‌گرفتند. سوال اصلی این است که فضا چگونه در تشدید رقابت میان قدرت‌ها نقش داشته است. فرضیه این مقاله نیز معتقد است فضا با ایجاد شرایط و تسلیحات مدرن باعث تشدید رقابت بین‌المللی میان کشورها شده است. از منظر نئورئالیسم، فضا تبدیل به عرصه‌ای جدید برای تشدید رقابت میان کشور‌ها در عرصه نظامی و کسب پرستیژ شده است.

کلیدواژه‌ها

رقابت بین‌المللی؛ مسابقه فضایی؛ تسلیحات فضایی؛ قدرت‌های بزرگ؛ نئورئالیسم

مراجع

Barry D. Watts, (2011). Written Testimony for the U.S.-China Economic and
Security Review Commission on the Implications of China’s Military and
Civil Space Programs. Capitol Building, Washington, D.C, 4.
Bormann, N., Sheehan, M. (Eds.). (2009). Securing Outer Space: International
Relations Theory and the Politics of Space. Routledge.
Chang, G. G. (2009). The Space Arms Race Begins.

Waltz, K. N. (1964). "The Stability of a Bipolar World". Daedalus, 881-909.
Weinberger, S. (2012). "Theories about the Air Force’s Mystery Space Plane".
Popular Mechanics, May, 1.
Wright, D., Grego, L., & Gronlund, L. (2005). "The Physics of Space Security". A
Reference Manual. Cambridge: American Academy of Arts and Sciences.
Cheng, D. (2012). "China’s Military Role in Space". Strategic Studies Quarterly,
6(1), 55-77.
Dolman, E. C. (2012). "New Frontiers, Old Realities". Strategic Studies Quarterly,
6(1), 78-96.
Dolman, E. C. (2005). Astropolitik: classical geopolitics in the space age. Routledge.
Ehrenfreund, P., McKay, C., Rummel, J. D., Foing, B. H., Neal, C. R., Masson-
Zwaan, T., & Race, M. (2012). "Toward a Global Space Exploration Program:
a Stepping Stone Approach". Advances in Space Research, 49(1), 2-48.
Grego, L. (2012). A History of Anti-Satellite Programs. Union of Concerned
Scientists.
Griffiths, M. (Ed.). (2007). International Relations Theory for the Twenty-First
Century: an Introduction. Routledge.
Hansel, M. (2010). "The USA and Arms Control in Space: An IR Analysis". Space
Policy, 26(2), 91-98.
Johnson-Freese, J. (2007). Space as a Strategic Asset. Columbia University Press.
Jones, T. (2011). Steps for Planetary Defense, Ad Astra 23. Krepon. M. (2003).
Space Assurance or Space Dominance? The Case Against Weaponizing Space
(Washington, DC: Henry L. Stimson Center).
Lambakis, S. (2001). "On the Edge of Earth: The Future of American Space
Power". Comparative Strategy, 21(1), 63-65.
Lele, A. (2012). Decoding the International Code of Conduct for Space Activities.
New Delhi, India: Pentagon Security International, 155–57.
Moltz, J. C. (2011). Asia's Space Race: National Motivations, Regional Rivalries,
and International Risks. Columbia University Press.
Moltz, J. C. (2014). Crowded Orbits. Columbia University Press.
Pekkanen, S. & Kallender-Umezu, P. (2010). In Defense of Japan: from the Market
to the Military in Space Policy. Stanford University Press.
Richelson, J. T. (2018). The US Intelligence Community. Routledge.
Richelson, J. T. (1999). "America's Space Sentinels: DSP Satellites and National
Security.(Modern War Studies.) Lawrence: University Press of Kansas. The
American historical review, 106(1), 214-214.
Richter, P. & Murphy, K. (2004). "Evidence Cited of Russian Arms in Iraq",
Boston Globe.
Sadeh, E. (Ed.). (2002). Space Politics and Policy: an Evolutionary Perspective
(Vol. 2). Springer Science & Business Media.
Sellers, J. J., Astore, W. J., Giffen, R. B., & Larson, W. J. (2004). Understanding
Space: An Introduction to Astronautics. Primis.
Sheehan, M. (2007). The International Politics of Space. Routledge.
Waltz, K. N. (1979). Theory of International Politics. Waveland Press.