تجزیه‌وتحلیل جایگاه صادراتی ایران بر اساس مدل راگمن و شاخص سهم بازار پایدار (CMS)

اقتصاد و توسعه منطقه ای

مقاله 2، دوره 29، بهار و تابستان23، خرداد 1401، صفحه 31-53   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/erd.2021.69989.1037

نویسندگان

ابراهیم انواری^{* 1}؛ احمد صلاح منش²؛ عاطفه احمدی³؛ سرور چهرازی³

¹دانشیار گروه اقتصاد دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

²استادیار گروه اقتصاد دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

³دانشجوی دکتری اقتصاد دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

چکیده
حضور آگاهانه در بازار جهانی بدون تدوین سیاست­های مناسب بازرگانی و البته بدون لحاظ مسائل سیاسی و اجتماعی برای بسیاری از کشورهای درحال‌توسعه ازجمله ایران، غیر ممکن است. بر همین اساس در این تحقیق کوشیده شده است تا با توجه به تحریم­های بین­المللی، جایگاه صادراتی ایران در دو بازار منتخب دارو و فولاد به‌وسیله شاخصی به نام سهم بازار پایدار (CMS) در دوره زمانی 2019-2016 ارزیابی شود. برای این منظور با بهره­گیری از مدل راگمن و استفاده از روش CMS توسعه­یافته توسط لیمر و استرن، به ارزیابی عملکرد و رقابت­پذیری ایران پرداخته شد. با توجه به این­که اثر کالایی، اثر کشوری و اثر رقابتی زیر مجموعه­های این شاخص هستند، در این تحقیق، ابتدا سه شاخص مذکور برای دو کالای منتخب محاسبه شده و سپس با استفاده از آن­ها، تغییر در خالص صادرات کشور ارزیابی شده است. نتایج این پژوهش دلالت بر آن دارد که اثر رقابتی نسبت به دو اثر دیگر سهم چشمگیری در رشد صادرات دارو و فولاد داشته و لذا تحریم‌های اقتصادی که بیشترین تأثیر را بر رقابت‌پذیری کشورها در تجارت می‌گذارد؛ نقش پررنگی بر صادرات ایران حتی با وجود عدم تحریم کالای دارو داشته است. همچنین در کنار اثر کالایی که نتایج آن خارج از اراده کشور است نتایج حاصل از اثر کشوری بیان می­کنند که در سال 2016، کشور آلمان و در سال­های 2017 و 2019 کشور روسیه بهترین بازار هدف دارو و همچنین ترکیه بدترین و تایلند بهترین مقصد صادراتی فولاد ایران بوده­اند.

کلیدواژه‌ها

رقابت‌پذیری؛ سهم بازار پایدار (CMS)؛ دارو؛ مدل راگمن؛ فولاد

مراجع

References.

Shujaat, A., & Waheed, A. (2017). Trade competitiveness of Pakistan: Evidence from the revealed comparative advantage approach. Competitiveness Review, 27, 462–75.

Aisha Nuddin, A. J., & Ibrahim, N.A. (2019). Competitiveness of ProfitLoss-Sharing Mode of Financing Using Constant Market Share Competitiveness Index, Journal of Islamic, Social, Economics and Development, 4(21), 41-57.

Al-Kajbaf, H. (2013). The concept and position of the right to health in international human rights instruments, Journal of Medical Law, 24, 139-170. (In Persian)

Ceylan, N. (2019). Revealed comparative advantage of turkish and hungarian wheat sectors, Problems of World Agriculture, 19(3), 17-22.

Corrod Jahani, Z. (2012). A study of comparative advantage of dates in bushehr province and target markets, Master Thesis, Islamic Azad University, Central Tehran Branch. (In Persian)

Escaith, H. (2021). Revisiting constant market share analysis, an application to nafta, Studies and Perspectives Series, Economic Commission for Latin America and the Caribbean (ECLAC), 1-18.

Eqhbalpour, J. (2013). Designing and explaining the competitiveness model (competitiveness) with the supply chain management approach in the automotive industry, PhD thesis, Shahid Beheshti University. (In Persian)

Fligenspan, F. B.; CaputiLelis, M.T.; Cunha, A.M., & Viana Clezarm, R. (2015). The Brazilian exports of labor-intensive goods in the 2000s: An analysis using the Constant Market Share Method, Economia, 16(1), 128-144.

Giovanni Amendola, G., Dosi, G., & Papagni, E. (1993). The dynamics of international competitiveness, Review of World Economics, 129(3), 451-471.

Grant, R. M. (1991). Porter’s competitive advantage of nations: An assessment, Strategic Management Journal, 12(7), 535–548.

Horry, H.; Jalaei Esfandabadi, S. A. M., & Askarpour Kabir, F. (2015). Investigating the Competitive Advantage of Iranian Natural Honey, Journal of Business Studies, 74, 1-10. (In Persian)

Hosseini, S. Sh., & Malek Mohammadi Chehel Khaneh, M. (2007). Assessing the comparative and competitive advantage of Iran's leather industry in global markets, Journal of Business Research, 44, 235-265. (In Persian)

http://www.intracen.org/.

Juswanto, W., & Mulyanti, P. (2003). Indonesia's manufactured exports: a constant market shares analysis, Jurnal Keuangan dan Moneter, 6(2), 97-106.

Laura Cecilia, R.P.; Ignacio, C.C.; Verna Gricel, P.F.; David., M.L. & Alberto, P.F. (2021). Analysis of the competitiveness indicators of strawberry exports Mexican, Revista Mexicana de Ciencias Agrícolas, 11(4), 815-827.

Leamer, E. E., & Stern, R. M. (1970). Quantitative international economics, Journal of International Economics, 1(3), 359-36.

Leamer, E. E., & Stern, R.M. (1970). Quantitative international economics, Allyn and Bacon, Ch.7.

Li, P. (2015). Dynamic fluctuation of growth of China's commodity exports to brics countries: an influential factor decomposition and calculation based on CMS model, Journal of International Trade, 5, 82-91.

Maqbool, M. S.; Bashir, F.; Rehman, H. u., & Ahmad, R. (2021). Revealed comparative advantages and exports competitiveness of ASEAN-5 countries in the global market, Review of Economics and Development Studies, 7(2), 267-276.

Ministry of Foreign Affairs of the Islamic Republic of Iran. (2020). comprehensive joint action plan between the islamic republic of Iran and the countries of the "5+1" group, Tehran: Presidential Institution, 1-123. (In Persian)

Moon, H.C.; Rugman, A. M., & Verbeke, A. (1989). A generalized double diamond approach to the global competitiveness of Korea and Singapore, International Business Review, 7(2), 135–150.

Mousavi Razi, S. S. (2019). Sanctions and the Iranian Pharmaceutical Market, Institute of Social Security Research, 1-82. (In Persian)

Qazi, K. (2018). Bottoms up! – understanding competitiveness through the practice lens. In: Driving productivity in uncertain and challenging times, Bristol Business School, University of the West of England, 1-23.

Rasekhi, S., & Zabihi Lohrami, E. (2008). Competitive advantage in Iran's petrochemical industry during the period 2002-2006, Journal of Economic Research, 84, 1-15. (In Persian)

Rasekhi, S., & Zabihi Lohrami, E. (2009). Competitiveness of Iran's basic metals industry, Journal of Economic Research, 2, 47-72. (In Persian)

Rugman, A. M. (1991). Diamond in the rough, Business Quarterly, 55(3), 61–64.

Setayesh, S., & Mackey, T. K. (2016). Addressing the impact of economic sanctions on Iranian drug shortages in the joint comprehensive plan of action: promoting access to medicines and health diplomacy, Globalization and Health, 1-14.

Shabani, M. (2014). Investigation of comparative advantage and competitive advantage in fig production: a case study of Estahban city, Master Thesis, Kerman Shahid Bahonar University, 1-102. (In Persian)

Shurchuluu, P. (2002). National productivity and competitiveness strategies for the new millennium, Integrated Manufacturing Systems, 13(6), 408-414.

Siddiqui, A. H. (2018). Negative export growth of Pakistan during 2011-16: a Constant Market Share analysis, Journal of Business Strategies, 12(1), 61–70.

Siti Sahatul, F.; Sri, M., & Suprapti, S. (2020). Export performance of Indonesian shrimp in the United States during 2009-2017: a constant market share model approach, Sosial Ekomomi Kelautan Dan Perikanan, 15(1), 57-67.

Skriner, E. (2009). Competitiveness and specialisation of the Austrian export sectore - a constant-market-shares analysis, FIW Working Paper, 32, 1-22.

Stellian, R., & Danna-Buitrago, J. (2019). Revealed comparative advantages and regional specialization: Evidence from Colombia in the Pacific Alliance, Applied Economics, 22(1), 349-379.

Wang, Z. X.; Zheng, H. H.; Pei, L. L., & Jin, T. (2017). Decomposition of the factors influencing export fluctuation in China's new energy industry based on a constant market share model, Energy Policy, 109, 22-35.

World Health Organization and Health Action International. (2008). Measuring medicine prices, availability, affordability and price components 2ND edition, 1-289.

World Trade Organization. (2019). World Trade Statistical Review, Centre William Rappard, 1-173.

World Trade Organization. (2020). Trade in Medical Goods in the Context of Tackling Covid-19, 1-16.

Wosiek, R., & Visvizi, A. (2021). The VWRCA index: measuring a country’s comparative advantage and specialization in services: the case of Poland, Economies, 9(48), 1-12.