| تعداد نشریات | 53 |
| تعداد شماره‌ها | 2,130 |
| تعداد مقالات | 22,018 |
| تعداد مشاهده مقاله | 94,368,480 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 29,735,612 |
امکان‌سنجی جرم‌انگاری رشا و ارتشا در بخش خصوصی مبتنی بر مبانی فقه امامیه | ||
| فقه و اصول (Fiqh va uṣūl) | ||
| مقاله 4، دوره 55، شماره 2 - شماره پیاپی 133، شهریور 1402، صفحه 71-93 اصل مقاله (702.88 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jfiqh.2022.71233.1140 | ||
| نویسندگان | ||
| مجتبی جاویدی* 1؛ مرتضی رحیمی1؛ سمیه سلیمانی2 | ||
| 1دانشیار دانشگاه شیراز | ||
| 2دانشجوی دکتری حقوق جزا و جرم‌شناسی دانشگاه شیراز | ||
| چکیده | ||
| در قوانین کیفری ایران تحقق جرائم رشا و ارتشا، در بخش دولتی پذیرفته شده ولی در بخش خصوصی فاقد وصف مجرمانه است. در فقه امامیه نیز به روشنی به امکان صدق رشا و ارتشا در بخش خصوصی اشاره‌ای نشده است، اما به‌نظرمی‌رسد که می‌توان باتوجه‌به معنای لغوی رشوه، اطلاق آیات و روایات و همچنین دلالت عقل و اجماع، حرمت رشا و ارتشا را در بخش خصوصی نیز استنباط کرد و آنگاه درپی جرم‌انگاری رشا و ارتشا در بخش خصوصی بود، به‌خصوص آنکه باتوجه‌به گسترش روند خصوصی‌سازی و کاهش تصدی‌گری دولت، تفکیک بخش خصوصی از بخش دولتی در جرائم رشا و ارتشا منطقی به‌نظرنمی‌رسد. در این جستار با به‌کارگیری روش توصیفی‌تحلیلی جرم‌انگاری رشا و ارتشا در بخش خصوصی مورد بررسی واقع شده است. حاصل پژوهش اینکه جرم‌انگاریِ این عمل از پشتوانه دلیل لفظی برخوردار و بر حکم عقل و ضروریات جامعهٔ اسلامی نیز منطبق است و حرکت در مسیر جرم‌انگاری آن در قانون تعزیرات ضروری می‌نماید. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| رشوه؛ رشا؛ ارتشا؛ جرم‌انگاری؛ بخش خصوصی؛ بخش عمومی | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم
ابن‌اثیر، مبارک‌بن‌محمد. النهایة فی غریب الحدیث و الأثر. قم: اسماعیلیان. 1393.
ابن‌ادریس، محمدبن‌احمد. السرائر. قم: دفتر انتشارات اسلامی. چاپ‌دوم، 1410ق.
ابن‌سیده، علی‌بن‌اسماعیل. المخصص. بیروت: دار الکتب العلمیة. چاپ‌اول، بی‌تا.
ابن‌منظور، محمدبن‌مکرم. لسان العرب. بیروت: دار الفکر. چاپ‌سوم، 1414ق.
ابوزهره، محمد. زهرة التفاسیر. بیروت: دار الفکر. چاپ‌اول، بی‌تا.
اراکی، محمدعلی. المکاسب المحرمة. قم: مؤسسۀ در راه حق. چاپ‌اول، 1413ق.
امام رضا(ع)، علی‌بن‌موسی. صحیفة الرضا. مشهد: کنگرۀ جهانی امام رضا(ع). 1406ق.
انصاری، مرتضی‌بن‌محمدامین. کتاب المکاسب. قم: مؤسسهٔ باقری. 1420ق.
آقابابائی بنی، اسماعیل. «الحاق ایران به کنوانسیون مبارزه با فساد در زمینۀ رشا و ارتشا در تعامل با فقه»، مجلۀ فقه و اجتهاد. دوره 1، ش2، 1393. 93-118.
بجنوردی، محمدحسن. القواعد الفقهیة. محقق: مهدی مهریزی. قم: هادی. 1419ق.
حر عاملی، محمدبن‌حسن. وسایل الشیعة. قم: آلالبیت(ع). 1409ق.
حسینی شیرازی، محمد. ایصال الطالب الی المکاسب. تهران: اعلمی. بی‌تا.
حسینی عاملی، محمدجوادبن‌محمد. مفتاح الکرامة فی شرح قواعد العلامة. قم: دفتر انتشارات اسلامی. 1419ق.
راغب اصفهانی، حسین‌بن‌محمد. المفردات فی غریب القرآن. دمشق: دار العلم و الدار الشامیة. 1412ق.
رحیمی، مرتضی، سمیه سلیمانی. «بررسی حکم و مبانی فقهی رشوه در غیر قضاوت»، پژوهش‌های فقهی. دوره 11، ش4، 1394، 825تا848.
رشیدرضا، محمد. تفسیر المنار. بی‌جا: بی‌نا. چاپ‌دوم، 1366.
روحانی، محمدصادق. فقه الصادق(ع). بی‌جا: بی‌نا، بی‌تا.
سبحانی تبریزی، جعفر. نظام القضاء و الشهادة فی الشریعة الغرّاء. قم: مؤسسۀ امام صادق(ع). چاپ‌اول، 1418ق.
سبزواری، محمدباقر. کفایة الأحکام. اصفهان: مهدوی. بی‌تا.
سلطان علی‌شاه، سلطان محمد. تفسیر بیان السعادة. بیروت: اعلمی. چاپ‌دوم، 1408ق.
سیفی مازندرانی، علی‌اکبر. دلیل تحریر الوسیلة: ولایة الفقیه. قم: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره). 1386.
شرتونی، سعید. اقرب الموارد. بیروت: مرسلی الیسوعیة. چاپ‌سوم، 1385.
شهید ثانی، زین‌الدین‌بن‌علی. الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة. بیروت: مکتبة الأعلام الاسلامی. 1370.
شهید ثانی، زین‌الدین‌بن‌علی. مسالک الأفهام. قم: مؤسسهٔ معارف اسلامی. 1413ق.
صاحب‌جواهر، محمدحسن‌بن‌باقر. جواهر الکلام فی شرح شرایع الإسلام. بیروت: دار احیاء التراث العربی. چاپ‌هفتم، بی‌تا.
صفی‌پور، عبدالرحیم. منتهی الإرب فی لغة العرب. تهران: کتابخانۀ سنائی. 1297.
طالقانی، محمود. تفسیر پرتوی از قرآن. تهران: شرکت سهامی انتشار. 1362.
طاهرى، حبیب‌الله. حقوق مدنى. قم: دفتر انتشارات اسلامى. چاپ‌دوم، 1418ق.
طباطبایی، محمدحسین. المیزان فی تفسیر القرآن. قم: دفتر انتشارات اسلامی. چاپ‌پنجم، 1374.
طبرسی، فضل‌بن‌حسن. مجمع البیان فی تفسیر القرآن. بیروت: اعلمی، 1415ق.
طریحی، فخرالدین‌بن‌محمد. مجمع البحرین. بی‌جا: کتاب‌فروشی مرتضوی. 1416ق.
طوسی، محمدبن‌حسن. المبسوط. تهران: مرتضوی. چاپ‌سوم، 1387.
طوسی، محمدبن‌حسن، تهذیب الأحکام. تهران: دار الکتب الإسلامیة. چاپ‌چهارم، 1407ق.
فاضل مقداد، مقدادبن‌عبدالله. کنز العرفان فی فقه القرآن. قم: بی‌جا. بی‌تا.
فخر رازی، محمدبن‌عمر. تفسیر مفاتیح الغیب. بیروت: دار احیاء التراث العربی. چاپ‌سوم، بی‌تا.
فیض کاشانی، ملامحسن. الصافی. تهران: صدر. چاپ‌دوم، 1415ق.
کلینی، محمدبن‌یعقوب. الکافی. قم: دار الحدیث. 1429ق.
گلپایگانی، محمدرضا. کتاب القضاء. قم: دار القرآن. 1413ق.
لاری، عبدالحسین. التعلیقة علی المکاسب. قم: مؤسسهٔ معارف اسلامی. 1419ق.
مجلسی، محمدباقربن‌محمدتقی. بحارالأنوار. تهران: اسلامیة. چاپ‌سوم، 1404ق.
مصطفوی، حسن. تفسیر روشن. تهران: مرکز نشر کتاب. 1380.
مکارم شیرازی، ناصر و همکاران. تفسیر نمونه. تهران: دار الکتب الإسلامیة، 1354.
مکارم شیرازی، ناصر و همکاران. القواعد الفقهیة. قم: مدرسهٔ امام امیرالمؤمنین. 1370.
مکارم شیرازی، ناصر و همکاران. انوار الفقاهه. قم: مدرسهٔ امام امیرالمؤمنین. 1413ق.
منتظری، حسینعلی. القواعد الفقهیة. قم: مدرسهٔ امام امیرالمؤمنین(ع). چاپ‌سوم، 1411ق.
منتظری، حسینعلی. دراسات فی المکاسب المحرمة. قم: تفکر. 1415ق.
منتظری، حسینعلی. نظام الحکم فی الإسلام. قم: سرابی. چاپ‌دوم، 1417ق.
منصور، جهانگیر، قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 با اصلاحات 1399. تهران: دوران. 1399.
موسوی اردبیلی، عبدالکریم. فقه القضاء. قم: بی‌نا، چاپ‌دوم، 1423ق.
موسوی اردبیلی، عبدالکریم. مفتاح المطالب فی شرح کتاب المکاسب. آذربایجان: نشر علی‌بن‌محمد، 1413ق.
میرمحمدصادقی، حسین. حقوق کیفری اختصاصی3: جرائم علیه امنیت و آسایش عمومی. تهران: میزان، چاپ‌سی‌و‌چهارم، 1395.
میرمحمدصادقی، حسین. «ارتشا ازنظر قوانین ایران با تأکید بر مبارزه با رشوه‌خواری کارکنان بخش خصوصی»، نشریۀ اقتصاد. شماره 403، 1380. 8-13.
نجفی ابرندآبادی، علی‌حسین. تقریرات درس بزهکاری اقتصادی. تهران: دانشگاه شهید بهشتی، 1348.
نراقی، احمدبن‌محمدمهدی. مستند الشیعة. قم: آلالبیت(ع)، 1415ق.
نوری، حسین‌بن‌محمدتقی. مستدرک الوسائل. بیروت: آلالبیت(ع). 1408ق.
نوفلاح، قدرت‌الله. ارتشا در بخش خصوصی. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد حقوق خصوصی. به راهنمایی دکتر محمدهادی صادقی، شیراز: دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی. 1392.
هرودت، هالیکارناگوس. تاریخ هرودت. مترجم: وحید مازندرانی. تهران: مرکز انتشارات علمی و فرهنگی. 1362. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,205 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,055 |
||