Differences in inferential criteria in worship and non-worship rulings

فقه و اصول (Fiqh va uṣūl)

Article 7, Volume 55, Issue 2 - Serial Number 133, September 2023, Pages 149-165   

Document Type: Original Article

DOI: 10.22067/jfiqh.2022.74353.1257

Author

Saeed Ziyaei Far^*

Professor of external courses at Qom seminary and associate professor at the Research Institute of Islamic Sciences and Culture

Abstract

One of the topics worthy of research is the difference between worship and non- worship rulings in terms of inference and its form. In this essay, relying on the descriptive-analytical method, this issue has been investigated.
The most important differences obtained are: the first rule  is a) being Shari'i of the nature, ruling and criterion of worship rulings, b) rationality of the nature, ruling and criterion of non-worship rulings  c) discovering the position of the Sharia from the none rejected Sire'  in worship rulings and not discovering his position from the none rejected Sire'  in non-worship d) the implication of  innocent Imam's  act on recommendation  in acts of worship and not implying recommendation in non-worship, the first rule is the  stability  of quantitative restrictions in acts of worship and the absence of such a rule in non-worships, the first rule is the issuance in the place of expressing the position of the Sharia in acts of worship and the absence of the first rule in acts of none  worship, the first rule is non-generalization in acts of worship and the absence of the first rule of non- generalization in acts of none worship.

Keywords

rules of inference; worship rulings; non- worship rulings; specialization of ijtihad

References

قرآن کریم

ابن‌ادریس، محمدبن‌احمد. السرائر. قم: مؤسسۀ نشر اسلامی. چاپ‌دوم، 1410ق.

استادی، رضا. شرح احوال حضرت آیت‌الله العظمی اراکی. اراک: انجمن علمی هنری استان اراک. چاپ‌اول، 1375.

آخوند خراسانی، محمدکاظم‌بن‌حسین. کفایة الأصول. بیروت: آل‌البیت. چاپ‌دوم، 1412ق.

آشتیانى، محمدحسن‌بن‌جعفر. کتاب القضاء. قم: زهیر-کنگرۀ علامه آشتیانى(ره). چاپ‌اول، 1425ق.

آل شیخ راضى، محمدطاهر. بدایة الوصول. قم: دار الهدی. چاپ‌دوم، 1426ق.

آل کاشف الغطاء، محمدحسین. تحریر المجلة. تهران: المجمع العالمی للتقریب بین المذاهب الاسلامیة. چاپ‌اول، 1424ق.

بهبهانى، محمدباقربن‌محمداکمل. الفوائد الحائریة. قم: مجمع الفکر الإسلامى. چاپ‌اول، 1415ق.

بهبهانى، محمدباقربن‌محمداکمل. مصابیح الظلام. قم: مؤسسهٔ علامه وحید بهبهانی. چاپ‌اول، 1424ق. 

حر عاملى، محمدبن‌حسن. الفصول المهمة فی أصول الأئمة. قم:مؤسسۀ معارف اسلامی امام رضا. چاپ‌اول، 1418ق.

حسینى حائرى، کاظم. فقه العقود. قم: مجمع اندیشۀ اسلامى. چاپ‌دوم، 1423ق.

حلی، حسین. اصول الفقه. قم: مکتبة الفقه و الأصول المختصة. چاپ‌اول، 1432ق.

حیدری، سیدکمال. الدروس شرح الحلقة الثانیة. مقرر: علاء سالم. قم: دار فراقد. چاپ‌اول، 1428ق.

خمینی، روح‌الله. تنقیح الأصول. مقرر: تقوی اشتهاردی. تهران: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی. چاپ‌اول، 1418ق.

رشتى، حبیب‌الله‌بن‌محمدعلی. کتاب الإجارة. بی‌جا: بى‌نا. چاپ‌اول، 1311ق.

روحانی، صادق. فقه الصادق(ع)، قم: مدرسۀ امام صادق(ع). چاپ‌اول، 1412ق.

سبحانی تبریزی، جعفر. دراسات موجزة فی الخیارات و الشروط. قم: المرکز العالمی للدراسات الإسلامیة. چاپ‌اول، 1423ق.

سبحانی تبریزی، جعفر. کتاب النکاح. قم: مؤسسۀ امام صادق(ع). چاپ‌اول، 1416ق.

سبحانی تبریزی، جعفر. ارشاد العقول الى مباحث الأصول. مقرر: محمدحسین حاج عاملی. قم: مؤسسۀ امام صادق(ع). چاپ‌اول، 1424ق.

سروش، عبدالکریم. فقه در ترازو، اندر باب اجتهاد. به‌کوشش سعید عدالت‌نژاد. تهران: طرح نو. چاپ‌اول، 1382.

شهید اول، محمدبن‌مکی. القواعد و الفوائد. قم: دار المفید. چاپ‌اول، 1400ق.

شهید ثانی، زین‌الدین‌‌بن‌علی. تمهید القواعد. قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى حوزۀ علمیه. چاپ‌اول، 1416ق.

شهید ثانی، زین‌الدین‌‌بن‌علی. مسالک الأفهام. قم: مؤسسهٔ معارف اسلامی. چاپ‌اول، 1414ق.

صافی اصفهانی، حسن. الهدایة فی الأصول. مقرر: آیت‌الله ابوالقاسم خوئی. قم: مؤسسۀ صاحب الأمر. چاپ‌اول، 1417ق.

صاحب‌جواهر، محمدحسن‌بن‌باقر. جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام. بیروت: دار إحیاء التراث العربی. چاپ‌هفتم، 1404ق.

صدر، محمدباقر. بحوث فی علم الأصول. مقرر: محمود هاشمی شاهرودی. قم: مؤسسۀ دائرة المعارف فقه اسلامی. چاپ‌سوم، 1426ق.

ضیائی‌فر، سعید. فلسفۀ علم فقه. قم و تهران: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و سمت. چاپ‌دوم، 1397.

ضیائی‌فر، سعید. «قاعدۀ اولی حجیت سیره‌های عقلایی در غیرعبادات»، جستار‌های فقهی‌اصولی. ش17، 1398، 7تا27.DOI   10.22034/JRJ.2019.53472.1639

ضیائی‌فر، سعید. « معنا و اقتضائات اجتهاد تخصصی در عبادات و غیرعبادات براساسِ ایدۀ آیت‌الله عبدالکریم حائری یزدی»، جستار‌های فقهیاصولی. ش28، 1401، 67تا95.DOI  0.22034/JRJ.2022.63614.2455

عاملی، جواد. مفتاح الکرامة. قم: دفتر انتشارات اسلامى. چاپ‌اول، 1419ق.

عراقى، ضیاء‌الدین. شرح تبصرة المتعلمین. قم: دفتر انتشارات اسلامى. چاپ‌اول، 1414ق.

علم‌الهدی، على‌بن‌حسین. الإنتصار فی انفرادات الإمامیة. قم: دفتر انتشارات اسلامى. چاپ‌اول، 1415ق.

فاضل لنکرانى، محمد، تفصیل الشریعة فی شرح تحریر الوسیلة: المکاسب المحرمة. قم: مرکز فقهى ائمۀ اطهار(ع). چاپ‌اول، 1427ق.

فنائی، ابوالقاسم. اخلاق دین‌شناسی. تهران: نگاه معاصر. چاپ‌اول، 1389.

کاشف الغطاء، على‌بن‌محمدرضا. النور الساطع. نجف: مطبعة الآداب. چاپ‌اول، 1381ق.

کلینى، محمدبن‌یعقوب. الکافی. تهران: دار الکتب الإسلامیة. چاپ‌چهارم، 1407ق.

مقدس اردبیلی، احمدبن‌محمد. مجمع الفائدة والبرهان. قم: مؤسسهٔ نشر اسلامى. چاپ‌اول، 1362.

مکارم شیرازى، ناصر. انوار الفقاهة: کتاب النکاح. قم: مدرسۀ امام علی‌بن‌ابی‌طالب(ع). چاپ‌اول، 1425ق.

منتظری، حسینعلی. دراسات فی المکاسب المحرمة. قم: تفکر. چاپ‌اول، 1415ق.

مؤمن، محمد. اصول فقه حکومتی. به‌کوشش رضا اسلامی. قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی. چاپ‌اول، 1387.

هاشمی شاهرودی، محمود. کتاب الحج. مقرر: محمدابراهیم جناتی. قم: انصاریان. چاپ‌اول،1402 ق.

همدانی، رضابن‌محمدهادی. مصباح الفقیه. قم: مؤسسة الجعفریة لإحیاء التراث و مؤسسة النشر الإسلامی. چاپ‌اول، 1417ق.