تفسیر بوم دیرینه شناختی توالی های ائوسن شمال غربی جیرفت بر مبنای روزن داران کف زی کوچک (برش های چینه شناسی سبزواران و سد)

رخساره‌های رسوبی

مقاله 2، دوره 14، شماره 1 - شماره پیاپی 26، شهریور 1400

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/sed.facies.2021.41987

نویسندگان

سید محمدرضا حسینی راویز¹؛ مسیح افقه^{* 2}؛ مهناز پروانه نژاد شیرازی³

¹دانشجوی دکتری چینه نگاری و دیرینه شناسی، گروه زمین شناسی، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی ، شیراز، ایران

²دانشیار گروه زمین شناسی، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی ، شیراز، ایران

³دانشیار گروه زمین شناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

چکیده

به منظور انجام مطالعات بوم شناسی دیرینه نهشته های ائوسن منطقه جیرفت در زون ایران مرکزی، برش های چینه شناسی سبزواران به ضخامت 230 متر و سد به ضخامت 45 متر انتخاب گردید. سنگ شناسی برش های فوق عمدتا شامل مارن، ماسه سنگ، سیلتستون و سنگ آهک می باشد. بر اساس حضور روزن داران شناور شاخص سنی، محدوده ائوسن میانی- پسین برای برش های مورد نظر قابل استنباط است. در این مطالعه محدوده عمق دیرینه و سایر مشخصه های حوضه قدیمه از قبیل میزان اکسیژن و مواد غذایی، نسبت مورفوتایپ های سطح زی به درون زی و همچنین نسبت روزن داران شناور به کف زی کوچک مورد مطالعه قرار گرفتند. بر این اساس برای برش های مورد مطالعه سد و سبزواران (محدوده ائوسن) عمقی معادل ساب لیتورال و نریتیک با محدوده تا 200 متری پیشنهاد می شود. همچنین بررسی ریخت شناسی روزن داران کف زی سطح زی به درون زی (EP/IN) نشان می دهد که  در بخش پایینی هر دو برش این نسبت بیشتر بوده و نشان دهنده شرایط محیطی اکسیژن بالا و مواد غذایی کم (شرایط الیگوتروفیک) میباشد. در این برش ها به سمت راس محدوده ائوسن، حالت غالب با گونه های درون زی می‌باشد و نسبت ریخت شناسی (EP/IN) کاهش مییابد که نشان دهنده کاهش مقدار اکسیژن و افزایش مواد غذایی (شرایط یوتروفیک) است.

کلیدواژه‌ها

ایران مرکزی؛ ائوسن؛ دیرینه بوم شناسی؛ روزن داران کف زی کوچک

مراجع