کارآفرینی در کتابخانه‌های عمومی: مروری بر مطالعات انجام شده با روش فراترکیب

پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی

دوره 12، شماره 1 - شماره پیاپی 23، خرداد 1401، صفحه 100-120   

نوع مقاله: مقالات مروری

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/infosci.2022.24194.0

نویسنده

فرزانه قنادی نژاد^*

دانشجوی دکترای علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

هدف: با توجه به نقش کتابخانه‌‌های عمومی در توسعه کارآفرینی، پژوهش حاضر بر آن است تا به تحلیل مطالعاتی که در این زمینه انجام شده بپردازد و با مقایسه پژوهش­های ایرانی و جهانی در این حوزه، زمینه برای شناسایی شکاف‌‌ها و خلأهای پژوهش‌های داخلی فراهم شود.
روش‌شناسی: مراحل اجرای پژوهش حاضر با استفاده از روش فراترکیب صورت گرفت. بدین منظور، پژوهش‌‌های مرتبط در پایگاه‌‌های بین‌‌المللی به زبان انگلیسی و پایگاه‌‌های داخلی به زبان فارسی بدون در نظر گرفتن محدودیت زمانی مورد جستجو قرار گرفتند. جهت ارزیابی کیفیت آثار گزینش شده، از چک‌لیست CASP استفاده گردید. در نهایت، 101 پایان‌‌نامه و مقاله (71 اثر به زبان انگلیسی و 30 اثر به زبان فارسی) مورد بررسی قرار گرفتند.
یافته‌‌ها: در سطح بین‌‌المللی، گرایش موضوعی پژوهش‌‌ها به‌سوی حوزه «خدمات اطلاعاتی کارآفرینانه» و در ایران به‌سمت محور «کارآفرینی سازمانی، فرهنگ سازمانی، خلاقیت و نوآوری سازمانی» بوده است. رویکرد غالب در پژوهش‌‌های بین‌‌المللی کیفی بوده و بیش‌‌تر از روش سندی ـ کتابخانه‌‌ای و اسناد و مدارک پیشین برای تحلیل این مطالعات استفاده شده است. در مقابل، تأکید مطالعات داخلی بر استفاده از رویکرد کمّی و روش پیمایشی بوده و استفاده از ابزار پرسشنامه را مبنای تحلیل خود قرار داده­اند. عمده‌‌ترین پژوهش‌‌های انجام شده در سطح ملی و بین‌‌المللی در قالب مقاله منتشر شده در نشریات هستند و توسط یک نویسنده نگارش یافته‌‌اند.
نتیجه گیری‌: نتایج حاصل از این پژوهش می‌‌تواند زمینه را برای کمک به توسعه پژوهش در این حوزه و رفع مشکلات کتابخانه‌‌های عمومی در راستای ارائه خدمات نوآورانه و کارآفرینانه و درنتیجه رفع مشکل بیکاری و به‌تبع آن توسعه اقتصادی جامعه فراهم سازد.

کلیدواژه‌ها

مرور مطالعات؛ کارآفرینی؛ کتابخانه های عمومی؛ فراترکیب

مراجع

توکلی، لیلا (1395). ترسیم و تحلیل نقشه‌ی علم‌نگاشتی برون‌دادهای حوزه‌ی کارآفرینی در بازه‌ی زمانی 1996 تا 2015 از طریق تحلیل هم‌رخدادی واژگان در پایگاه استنادی وب آو ساینس و تعیین جایگاه ایران در این حوزه. پایان‌‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه شهید چمران اهواز.

عربیون، ابوالقاسم؛ عبدالله زاده، غلامحسین؛ شریف‌زاده، محمد شریف (1394). تحلیل محتوای پژوهش‌‌های کارآفرینی در ایران. فصلنامه پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی. 7 (2)، 79-103.

https://www.magiran.com/paper/1451175.

فتاحی، رحمت‌‌الله؛ پریرخ، مهری؛ سالاری، محمود؛ زره‌ساز، محمد؛ رجبعلی بلگو، رضا؛ پازوکی، فاطمه. (1393). واکاوی ابعاد برنامه راهبردی برای توسعه پژوهش در سازمان کتابخانه‌‌ها، موزه‌‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی. مجله پردازش و مدیریت اطلاعات، 30 (2)، 573-602.

https://jipm.irandoc.ac.ir/article-1-2612-fa.html

قنادی نژاد، فرزانه؛ حیدری، غلامرضا. (1397). شناسایی و تحلیل موضوعات پژوهشی کارآفرینی در علم اطلاعات و دانش‌شناسی از دیدگاه استادان و دانشجویان دکتری این رشته. پژوهشنامه کتابداری و اطلاع‌‌رسانی، 8(2)، 39-62.

https://infosci.um.ac.ir/article_33292.html.

کشوری، مریم؛ همتی، زینب. (1397). ترسیم نقشه علمی حوزه کتابخانه‌های عمومی با استفاده از تحلیل شبکه هم‌واژگانی. تحقیقات اطلاع‌رسانی و کتابخانه‌های عمومی. ۲۴(۴)، ۵۴۵-۵۶۸.

http://publij.ir/article-1-1867-fa.html.

مهدی پور، اعظم؛ جعفری، مهشید. (۱۳۹۸). بررسی محتوایی مجله‌‌های علمی- پژوهشی علم اطلاعات و دانش‌‌شناسی با تأکید بر موضوع کتابخانه‌‌های عمومی، اولین همایش ملی ارزیابی علم، ارزیابی پژوهش‌‌های علمی (مسائل، ابزار و روش‌‌ها)، کرمان، دانشگاه شهید باهنر کرمان، دسترسی از طریق https://www.civilica.com/Paper-ASSESSMENTS01-ASSESSMENTS01_016.html.

نادمی، یونس؛ صداقت کالمرزی، هانیه. (1397). بررسی اثر شوک‌‌های قیمتی نفت و تحریم‌‌های اقتصادی بر رژیم‌‌های بیکاری در ایران با استفاده از رهیافت مارکوف سوئیچینگ. پژوهشنامه اقتصاد انرژی ایران، 7(26)، 156-131.

https://jiee.atu.ac.ir/article_9102.html.

نوفرصتی، محمد؛ نصیری، محمود. (1397). اثر بیکاری بر مصرف خانوارهای شاغل. تحقیقات اقتصادی، 53(4)، 971-987.

https://jte.ut.ac.ir/article_68394.html.

وکیلی، یوسف؛ انصاری، محسن. (1390). ارزیابی روش‌‌های پژوهش کارآفرینی در کشور و پیشنهادهایی برای پژوهش‌های آینده. توسعه کارآفرینی، 4 (13)، 185-204.

https://jed.ut.ac.ir/article_24218.html.

 

Busenitz, L. W., West, G. P., Shepherd, D., Nelson, T., Chandler, G. N. & Zacharakis, A. (2003). Entrepreneurship Research in Emergence: Past Trends and Future Directions. Journal of Management, 29(3), 285-308. https://doi.org/10.1016/S0149-2063_03_00013-8.

Cukier, W.; Trenholm, S.; Dale, C.; Gekas, G. (2011). Social Entrepreneurship: A Content Analysis. Journal of Strategic Innovation and Sustainability, 7(1), 99-119.

Davidsson, P. & Wiklund, J. (2001). Levels of Analysis in Entrepreneurship Research: Current Research Practice and Suggestions for the Future. Entrepreneurship Theory and Practice, 25(4), 81-99. https://doi.org/10.1177/104225870102500406.

Ferreira, J.; Fernandes, C.; Kraus, S. (2019). Entrepreneurship Research: Mapping Intellectual Structures and Research Trends. Review of Managerial Science, 13(1), 181-205. https://doi.org/10.1007/s11846-017-0242-3.

Ferreira, M. P.; Reis, N. R.; Miranda, R. (2015). Thirty years of entrepreneurship research published in top journals: analysis of citations, co-citations and themes. Journal of Global Entrepreneurship Research, 5(17), 1-22. https://doi.org/10.1186/s40497-015-0035-6.

Ireland, R.D., Reutzel, C.R. & Webb, J.W. (2005). Entrepreneurship Research in AMJ: What has been published, and what Might the Future Hold? Academy of Management Journal, (48), 556-564. https://doi.org/10.1007/978-3-540-48543-8_16.

Keupp, M. M. & Gassmann, O. (2009). The Past and the Future of International Entrepreneurship: A Review and Suggestions for Developing the Field. Journal of Management, 35(3), 600-633. https://doi.org/10.1177/0149206308330558.

Sandelowski, M.; Barroso, J. (2007). Handbook for synthesizing qualitative research. New York: Springer Publishing Company.

Teixeira, A., (2011). Mapping the (in) Visible College(s) in the Field of Entrepreneurship. Scientometrics, (89), 1–36. https://doi.org/10.1007/s11192-011-0445-3.

Ucbasaran, U., Westhead, P. & Wright, M. (2001). The Focus of Entrepreneurial Research: Contextual and Process Issues. Institute for Enterprise and Innovation, Nottingham University Business School, Nottingham, England.