ارزشیابی طرح حلقه‌های کتاب‌خوانی سوادآموزان نهضت سوادآموزی استان خوزستان براساس الگوی سیپ

پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی

دوره 12، شماره 1 - شماره پیاپی 23، خرداد 1401، صفحه 186-204   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/infosci.2022.68484.1006

نویسندگان

سید منصور مرعشی^{* 1}؛ محمد سالمی²

¹دانشیار، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

²استادیار، دانشگاه آزاد اسلامی دزفول، دزفول، ایران

چکیده

هدف: سوادآموزی، تنها فرایند یادگیری مهارت‌های خواندن، نوشتن و حساب کردن نیست؛ بلکه کمک کردن به انسان و رشد کامل اوست. هدف این پژوهش، ارزیابی فعالیت‌های حلقه‌های کتاب‌خوانی کم‌سوادان استان خوزستان براساس الگوی ارزشیابی سیپ بود.
روش پژوهش: پژوهش حاضر با روشی پیمایشی انجام شد. جامعه آماری شامل مدیران، کارشناسان‌ و پشتیبانان آموزشی سازمان نهضت سوادآموزی استان خوزستان و همچنین سوادآموزانی بود که در طرح حلقه‌های کتاب‌خوانی سازمان نهضت سوادآموزی استان خوزستان مشارکت داشته‌اند. حجم نمونه، در مجموع 300 نفر بودند که به دو شیوه گلوله برفی و خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب شدند. به‌منظور گردآوری داده‌ها از دو پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها با نرم‌افزار آماری SPSS22 و از آمار توصیفی و استنباطی استفاده شد.
یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد که بین نگرش گروه‌ها در مورد کیفیت شاخص کل فعالیت‌های حلقه‌های کتاب‌خوانی‌، تفاوت معناداری وجود دارد (05/0 > p‌، 226/3 = F). آزمون توکی نشان داد که مدیران و کارشناسان با میانگین (98/1 از 34/2،05/0>015/0=P)، به‌طور معناداری کیفیت شاخص کل فعالیت‌های آموزشی حلقه‌های کتاب‌خوانی را پایین‌تر از سوادآموزان با میانگین (32/2 از 34/2) ارزیابی کرده‌اند.
نتیجه‌ گیری: ملاک‌های نیازها و اهداف‌، منابع انسانی‌، روش‌های آموزشی‌، محتوای آموزشی و مشارکت آموزشی در سطح مطلوب؛ و ملاک‌های آماده‌سازی زمینه‌های فرهنگی و انگیزشی برنامه‌، منابع علمی و اطلاعاتی‌، منابع مالی و کالبدی‌، خط‌مشی و آیین‌نامه‌های آموزشی برنامه در سطح متوسط به بالا و ملاک‌های آمادگی زمینه‌های اجرایی در سطح متوسط به پایین ارزشیابی شد. عملکرد کلی فعالیت‌های حلقه‌های کتاب‌خوانی در استان خوزستان متوسط به بالا می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

ارزشیابی آموزشی؛ الگوی سیپ؛ حلقه های کتاب خوانی؛ نهضت سواد آموزی

مراجع

اخلاقی‌، فائزه؛ یارمحمدیان‌، محمدحسین؛ خوشگام‌، معصومه؛ محبی‌، نوشین (۱۳۹۰). ارزشیابی کیفیت برنامه‌های آموزشی در آموزش عالی با استفاده از الگوی سیپ.  نشریه مدیریت اطلاعات سلامت‌، ۸ (۸)، ۶۲۱-۶۲۹ بازیابی شده در تاریخ ۳۱/۶/۱۴۰۰ از: http://him.mui.ac.ir/index.php/him/issue/view/22

تاج‌آبادی، رضا (۱۳۸۶) نقش کتابخانه‌های عمومی در عدم بازگشت نوسوادان به دوران بی‌سوادی و تقویت سواد آنها. فصلنامه مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات. ۱۸ (۱)، ۱۶۷-۱۸۴. بازیابی شده در تاریخ ۳۱/۶/۱۴۰۰ از: http://nastinfo.nlai.ir/issue_57_65.html

حسنی‌، رفیق (۱۳۹۶). تأثیر برنامه دوره تحکیم سواد در تثبیت آموخته‌های سوادآموزان تحت پوشش نهضت سوادآموزی. فصلنامه تعلیم و تربیت.۳۳ (۲)، ۸۲-۹۹ بازیابی شده در تاریخ ۳۱/۵/۱۴۰۰ از: http://qjoe.ir/browse.php?mag_id=14&slc_lang=fa&sid=1

سودانی‌، منصور (۱۳۹۸). ارزیابی برنامه آموزش مهارت‌های زندگی در مدارس متوسطه اهواز بر اساس الگوی ارزیابی سیپ. مجله دست‌آوردهای روانشناختی دانشگاه شهید چمران اهواز.۴ (۱) ۱۱۱-۱۳۰ . Doi: 10.22055/PSY.2019.23682.1909

عسگری، اردشیر؛ قنبری، سیروس (۱۳۸۴). بررسی عوامل مؤثر در جذب افراد زیر ۴۰ سال بازمانده از تحصیل در استان همدان. طرح پژوهشی. تهران: دفتر برنامه‌ریزی و مشارکت‌های بین بخشی سازمان نهضت سوادآموزی.

عصاره‌، علیرضا؛ مدرسی سریزدی‌، آسیه‌السادات؛ رضازاده بهادران‌، حمیدرضا (۱۳۹۳). ارزیابی نحوه اجرای طرح مدارس هوشمند در استان یزد بر اساس الگوی سیپ‌، فصلنامه خانواده و پژوهش‌، ۱۱ (۴)، ۵۵-۳۸. بازیابی شده در تاریخ ۳۱/۵/۱۴۰۰ از http://qjfr.ir/browse.php?mag_id=6&slc_lang=fa&sid=1

فتاحی‌، رحمت‌اله (۱۳۷۱). طرحی برای حفظ تداوم سوادآموزی و جلوگیری از بازگشت به بی‌سوادی. فصلنامه پیام کتابخانه‌، ۲ (۴)، ۲۱-۱۷. بازیابی شده در تاریخ ۲۰/۴/۱۴۰۰ از https://publij.ir/browse.php?mag_id=23&slc_lang=fa&sid=1

کردنوقابی‌، رسول؛ مرادی‌، شهریار؛ دلفان بیانوند، آرزو (۱۳۹۸). عوامل پیش‌بینی کننده رجعت به بی‌سوادی در سوادآموختگان دوره سوادآموزی‌، دوفصلنامه جامعه‌شناسی آموزش‌وپرورش‌، ۱۲ (۱)، ‌ ۶۵-۵۴. بازیابی شده در تاریخ 20/04/1400 از: http://www.iase-jrn.ir/issue_6680_6681.html

مکارم‌، عباس؛ موحد‌، ترانه؛ سرآبادانی‌، جواد؛‌، شاکری‌، محمدتقی؛ تکتم اسدیان لالیمی؛ اسلامی، ندا (۱۳۹۳). ارزشیابی وضعیت آموزش در بخش سلامت دهان و دندانپزشکی اجتماعی دانشکده دندانپزشکی مشهد با کمک الگوی ارزشیابی سیپ. مجله دانشکده دندانپزشکی مشهد، ۱۳ (۴)، ۳۶۲-۳۴۷. DOI:10.22038/JMDS.2014.3312

مرعشی، سید منصور؛ و قائدی، یحیی (۱۳۹۵). مبانی و کارکردهای حلقه‌های کندوکاو. انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.

Clarke, L.W., & Holwadel, J. (2007). Help! What is wrong with these literature circles and how can we fix them? The Reading Teacher, 61(1), 20-29. https://ila.onlinelibrary.wiley.com/toc/19362714/2007/61/1 Retrieved on: 2021/25/6

Dalie, S.O. (2001). Students becoming real readers: Literature circles in high school English classes, in Ericson, B.O. (Ed.), Teaching Reading in High School English Classes. Urbana: NCTE, 84-100 Retrieved on 2021/25/6

Daniels, H. (1994). Literature circles: Voice and choice in the student centered classroom. York, Maine: Stenhouse Publishers.

Daniels, H. (2002). Literature circles: Voice and choice in the student-centered classroom. York, ME: Stenhouse

Daniels, H. & Steineke, N. (2004). Mini-Lessons for Literature Circles. Portsmouth: Heinemann.

Daniels, H (2006). “Rethinking intervention: Changing the cultures of schooling”. Emotional and Behavioural Difficulties. 11(2), 105-120. https://www.tandfonline.com/toc/rebd20/11/2?nav=tocList Retrieved on: 2021/25/6

Fall, R.; Webb, N.; Chudowsky, N. (2000). "Group discussion and large-scale language arts assessment: Effects on students' comprehension". American Educational Research Journal. 37 (4), 911–942. https://journals.sagepub.com/doi/pdf/10.3102/00028312037004911 Retrieved on: 2021/25/6

Harste, J., Short, K. and Burke, C. (1988). Creating Classrooms for Authors: The Reading-Writing Connection. Portsmouth: Heinemann Retrieved on: 2021/25/6

Hill, B.C., Johnson, N.J., & Schlick Noe, K.L. (1995). Literature Circles and Response. Norwood, MA: Christopher-Gordon Publishers, Inc.

Hill, B.C., Schlick Noe, K.L. & Johnson, N.J. (2001). Literature Circles Resource.

Hill, B.C., Schlick Noe, K.L., and King, J.A. (2003). Literature Circles in Middle School: One Teacher's Journey. Norwood, MA: Christopher-Gordon Publishers, Inc.

Irawati, D& Dini, M. (2016). Effectiveness of Literature Circles on Students’ Reading Comprehension.IJOLTL (2016), 1(3), 179-192. https://ijotl-tl.soloclcs.org/index.php/ijoltl/article/view/183 Retrieved on: 2021/25/6

Jacobs, M (2015), "Using literature circles to increase reading comprehension and student motivation". Theses and Dissertations. 568. https://rdw.rowan.edu/etd/568 Retrieved on: 2021/25/6

Keegan, S. & Shrake, K. (1991). Literature study groups: An alternative to ability

Lasway, Rest, B.P. (1992). Barriers to participation of New Literate Adults in the Literacy Program in Tanzania. Toronto: University of Toronto. P: 346.

Lehman, B.A., & Scharer, P. L. (1996). Reading alone, talking together: The role of discussion in developing literary awareness. The Reading Teacher, 50(1), 26-35. https://www.jstor.org/stable/i20201698?refreqid=excelsior%3Aa80d38e181d8093723209eeacd76bdde Retrieved on: 2021/25/6

Long, T.W., & Gove, M. K. (2003). How engagement strategies and literature circles promote critical response in a fourth-grade urban classroom. The Reading Teacher, 57(4), 350-360. https://www.jstor.org/stable/i20205364?refreqid=excelsior%3A435bf06a89dcc082fd96d4c852e15309 Retrieved on: 2021/25/6

Mark, P.L. (2007). Building a Community of EFL Readers: Setting up Literature Circles in a Japanese University. In K. Bradford-Watts (Ed.) JALT 2006 Conference Proceedings. Tokyo: JALT. https://jalt-publications.org/articles/25719-access-jalt2005-proceedings-articles-here Retrieved on: 2021/25/6

Muniroh, S. (2010). College Students' Attitudes towards Literature Circle. In B.Y. Cahyono (Ed.), The Teaching of English Language Skills and English Language Components (chapter 8). Malang: State University of Malang Press.

Schlick Noe, K.L. & Johnson, N.J. (1999). Getting Started With Literature Circles. Norwood, MA: Christopher-Gordon Publishers, Inc.

Sai, M &  Hsu, j.y (2007) Multiple Intelligence Literature Circles: A JFL and an EFL Experience, ERIC Clearinghouse.

Short, K., and Pierce, K.M. (1990). Talking About Books: Creating Literate Communities. Portsmouth: Heinemann.

Stabile, C. (2009). Are Literature Circles an Effective Reading Strategy for Struggling Readers? A Master's Research Paper. Department of Teacher Education. Ohio University, (online)

 Rezaii, A., & Izadi, S. (2012). The Social Causes of Illiteracy in Iran. Procedia, Social and Behavioral Sciences, 46, 5631–5634. https://pdf.sciencedirectassets.com/277811/1 Retrieved on: 2021/25/6

Vygotsky, L. S. (1978). Mind in society: The development of higher psychological processes. Cambridge, MA: Harvard University Press