تحلیل عوامل موثر بر مکان یابی پاسگاه های مرزی با استفاده از سیستم استنتاج فازی (نمونه موری مناطق مرزی استان خراسان رضوی و افغانستان)

پژوهش ‎های جغرافیای سیاسی

مقاله 3، دوره 7، شماره 3 - شماره پیاپی 27، آبان 1401، صفحه 51-77   

نوع مقاله: مقالات علمی -پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/pg.2022.70106.1042

نویسندگان

ملیحه اخباری¹؛ سیّد هادی زرقانی^{* 2}؛ مسعود مینائی³

¹کارشناسی ارشد جغرافیای سیاسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

²دانشیار جغرافیای سیاسی، گروه جغرافیا، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.

³دانشیار جغرافیا، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

امنیت مرزی به معنای جلوگیری از هرگونه اعمال خلاف قانون در طول مرزهای یک کشور و قانونی کردن تردد اشخاص و حمل‌ونقل کالا و حیوانات اهلی با رعایت ضوابط قانونی و از طریق دروازه‌های مجاز مرزی است. تلاش همه حکومت‏ها این است تاحد امکان مرزهای آن‌ها جز در برخی گذرگاه‏های توافق شده و مجاز غیرقابل نفوذ باشد. عوامل متعددی بر امنیت مرزهای یک کشور تأثیر می‏گذارند، از مهم‌ترین عوامل مؤثر بر کارکرد امنیتی مرزها، طرح‏ها و سیاست‏هایی است که کشورها در مورد کنترل مطلوب و مؤثر مرزهای خود به کار می‏برند. دراین‌بین، مکان گزینی دقیق پاسگاه‌ها و مراکز انتظامی مرزی یکی از مهم‌ترین عوامل مؤثر در کنترل و مدیریت مطلوب مرز و استقرار امنیت در مرز و مناطق مرزی می‏باشد. این پژوهش درصدد بررسی و تحلیل عوامل مؤثر بر مکان گزینی پاسگاه‌های مرزی با استفاده از نرم‌افزارهای سنجش‌ازدور و سیستم اطلاعات جغرافیایی می‏باشد. جهت استخراج، بررسی و تحلیل اطلاعات موردنیاز از تصاویر ماهواره لندست، سنجنده OLI در سال2018، نرم‏افزار ENVI5.3 و فنون سنجش‌ازدور و همچنین نرم افزار سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS) و سیستم استنتاج فازی و AHP استفاده‌شده است. درنهایت نقشه خروجی در سه کلاس کاربری­های مناسب، متوسط و نامناسب طبقه‌بندی گردیده است. شایان‌ذکر است برای انجام تحلیل‏ها از 13 معیار؛ کاربری اراضی، شیب، حریم خط مرزی، حریم پاسگاه‌های موجود، حریم مناطق حفاظت‌شده، دسترسی به جاده‏ها، حریم شهر، حریم روستا، خطوط انتقال نیرو، پهنه‏های آبی، آبراهه­ها، خط آهن و گسل استفاده گردیده است.

کلیدواژه‌ها

امنیت مرزی؛ پاسگاه؛ سنجش‌ازدور؛ سیستم اطلاعات جغرافیایی؛ RS & GIS

مراجع

1. Agha Taher, R., Fallah Zazouli, M., Zarafshar, M., & Jafari, M., (2015). Presenting a zoning map of defense-prone centers in forest areas based on AHP and GIS, casestudy: Aliabad Katul, Golestan Province. Sepehr Geographic Information Quarterly, 24(95), 81-92. [In Persian]
2. Bahramabadi, B., (2009). The impact of geomorphology on operations and military objectives in Mesila area of Qom plain. Master's thesis in Natural Geography, Faculty of Geography, University of Tehran. [In Persian]
3. Ebadinejad, S.A., & BahramAbadi, B., (2016). Locating border checkpoints and determining areas prone to infiltration using fuzzy inference system and GIS (Study case: Nehbandan border area). Military Management Quarterly, 16(3), 63-92. [In Persian]
4. Hanafi, A., Hatami, I., (2013). Locating favorable areas for the deployment of military forces in Mehran border region using GIS. Quarterly of Military Management, 13(49), 107-128. [In Persian]
5. Karimi, M., & Vafaei, A.A., (2013). Securing with sustainable development in border areas (case study, Marivan city). Urban Research and Planning Journal, 4(15), 112-95. [In Persian]
6. Khatabi, G.H., (1995). Marzbani. Iran, Tehran: University of Police Sciences Press. [In Persian]
7. Mahmoud Baboyi, O., & Mahmoud Baboyi, B., (2013). Locating analysis in defense and passive defense. International E-Conference on Economy under sanctions. [In Persian]
8. Moghimi, I., Yamani, M., Bigelow, J., Moradiyan, M., & Fakhri, S., (2012). The impact of South Zagros geomorphology on passive defense in the north of the Strait of Hormuz (with emphasis on the locating of centers of population). Quarterly of Military Management, 12(48), 112-77. [In Persian]
9. Mohammad Hosseini, M., & Alipour, A., (2012). Security Threat Assessment in Southeast Iran (with emphasis on border security).20(78), 165-195. [In Persian]
10. Mousosi, N., & Khalilpour, I., (2009). Locating the intercity passenger terminal with an emphasis on natural environment parameters (climate, hydrology, and topography), case study of the city of Tasuj. Journal of Applied Research in Geographical Sciences, 10(13), 15-28. [In Persian]
11. Nasiri, M.R., (2009). Presentation of the locating model of critical and sensitive centers according to the principles of passive defense. Industrial Engineering Master's Thesis, University of Science and Technology, Tehran. [In Persian]
12. Pishgahi Fard, Z., Ahmadi Dehka, F., (2010). Assessment of national security threats in the borders of the northern regions of Iran. Quarterly Journal of Environmental based Territorial Planning, 3(9), 53-77. [In Persian]
13. Rahnama, M.R., & Aghajani, H., (2011). Spatial planning of Khorasan Razavi Province. Iran, Mashhad: Academic Jihad Publications.
14. Raissadat, S.H., Naseri, A., & Motalebipour, R., (2015). Affecting geopolitical factors on the border security of Khorasan in historical periods. Journal of Southern Khorasan Disciplinary Knowledge, 4(1), 72-88. [In Persian]
15. Sarwar, R., &Yahyapour, I., (2014). Optimal locating of multi-storey parking lots based on hierarchical analysis model and Boolean logic (case study: District 15 of Tehran Municipality). Quarterly Journal of Geographic Information (Sepehr), 23(90), 80-88. [In Persian]
16. Shamsodini, A., & Dehfani, K., (2014). Optimum locating of focal villages using Tppsis decision making model (Case study: Doshmen Ziyari-Mamsani city). Rural Development Strategies Quarterly, 1(3), 63-79. [In Persian]
17. Walt, S.M., (1994). Alliance Formation and The Balance of World Power. Michael E.Brown, eds. In The Perils of Anarchy: Contemporary Realism and International Security. London: MIT Press.
18. Zarghani, S.H., (2019). An introduction to the sustainable security of the border and border regions. Iran, Tehran: Geopolitical Association of Iran. [In Persian]
19. Zarghani, S.H., Azami, H., &Lotfi, A., (2013). Examining the methods and policies of border management and its role in border security, case study: Iran's eastern borders (Khorasan-Razavi-Afghanistan). Journal of Geography and Regional Development, 20(1-2), 108-83. [In Persian]
20. Zarghani, S.H., Azami, H., (2011). Analysis of military-security considerations in the planning and locating of military centers and bases with an emphasis on Khorasan Razavi province. The Journal of Spatial Planning, 15(2), 142-161. [In Persian]