نقش مقابله ترجمه با متن اصلی در آموزش ترجمه و واژه گزینی

پژوهش های زبان و ترجمه فرانسه

مقاله 1، دوره 5، شماره 1 - شماره پیاپی 8، شهریور 1401   

نوع مقاله: پژوهش های زبان و ترجمه فرانسه

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/rltf.2022.76480.1049

نویسندگان

فاطمه میرزا ابراهیم تهرانی¹؛ زهره کریمی کلیشادی^{* 2}

¹دانشیار دانشگاه علامه طباطبایی تهران دانشکده زبان و ادبیات خارجه

²دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

علی‌رغم آنکه مقابله‌ی ترجمه با متن اصلی یکی از شاخه‌های مهم متن‌شناسی مقابله‌ای است، متأسفانه توجه و تأکید چندانی روی آن صورت نگرفته است. این در حالی است که پژوهشگران و زبان‌آموزان با بررسی مقابله‌ای ترجمه با متن اصلی می‌توانند هم معادل‌های غنی و مناسبی برای ساختِ واژگانی و نحوی دو زبان پیدا کنند و هم به درک بهتری از روش‌های ترجمه برسند. مقاله‌ی حاضر با رویکردی توصیفی-کاربردی، ابتدا نقش مقابله‌ی ترجمه با متن اصلی را در آموزش زبان، ادبیات و ترجمه، و به‌ویژه واژه‌سازی و واژه‌گزینی مورد بررسی قرار می‌دهد و سپس با استناد به نمونه‌هایی از ترجمه‌های چند تن از مترجمان مطرح غزلیات حافظ، سعدی و نمونه‌های دیگر، به چگونگی ترجمه‌ی آنها و نحوه‌ی واژه‌گزینی و معادل‌یابی می‌پردازد. در این میان، به مباحثی که تاکنون کمتر به آنها پرداخته شده، مانند «واژه‌سازی تکرار» و «ترکیبات همایند»، نیز اشاره شده است و نحوه‌ی ترجمه‌ی انواع آنها را بررسی می‌کند. دانشجویان ترجمه اغلب حتی به زبان مادری خود تسلط ندارند که این دانش زبانی اندک در ادامه‌ی راه باعث دشواری‌های بسیاری برای آنها می‌شود. متن‌خوانی یکی از راه‌کارهای موجود است، چراکه با خواندن متن، واژگان و ساختارهای نحوی در ذهن و زبان خواننده نفوذ می‌کند. این شیوه‌ی آموختن بی‌تردید یکی از بهترین تمرینات زبانی محسوب می‌شود. برخی از زبان‌آموزان با خواندن کتاب‌های دستورزبان و حفظ‌کردن واژگان درصدد جبران ضعف‌های زبانی خود برمی‌آیند. البته این شیوه هم ممکن است مفید واقع شود اما تاثیر متن‌خوانی به مراتب بیشتر است.

کلیدواژه‌ها

مقابله‌ی ترجمه"؛ متن‌شناسی مقابله‌ای"؛ روش‌های ترجمه"؛ واژه‌گزینی"؛ واژه‌سازی تکرار"؛ "؛ ترکیبات همایند"

مراجع