تحلیل رابطه متغیرهای زمینه‌ای و تحرک اجتماعی بین نسلی مهاجرین افغانستانی در شهر کاشان

جغرافیا و توسعه فضای شهری

دوره 11، شماره 3، آذر 1403، صفحه 65-82   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jgusd.2023.78290.1240

نویسندگان

یونس غلامی^{* 1}؛ فرشاد فلاحتی²؛ راضیه کریمی³

¹دانشیار، گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، روستایی، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران

²گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه یزد، یزد، ایران

³کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، گروه جغرافیا و گردشگری، دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین، دانشگاه کاشان، ایران)

چکیده

امروزه بحث مهاجرت و تحرک اجتماعی افراد در مقیاس اجتماعی کشور میزبان و مسائل مربوط به آن از اهمیت زیادی در برنامه‌ریزی شهری برخوردار است و از آن جهت مهم است که نابرابری­های ساختاری جامعه بدون مطالعه تحرک اجتماعی شناخته نخواهد شد و یکی از مسائلی که مهاجران با آن مواجه هستند تحرک اجتماعی بین نسلی می­باشد، هدف پژوهش حاضر ارزیابی رابطه متغیرهای زمینه­ای و تحرک اجتماعی بین نسلی مهاجرین افغانستانی در شهر کاشان است. روش پژوهش- توصیفی تحلیلی می‌باشد، حجم نمونه با استفاده از نرم‌افزار SAMPLE POWER با سطح اطمینان 95 درصد و خطای احتمالی 5 درصد 150 نفر نمونه از جمعیت 20 هزارنفری مهاجران افغانستانی شهر کاشان محاسبه گردید. تجزیه‌وتحلیل توصیفی و استنباطی داده‌ها و مدل‌سازی معادلات ساختاری از نرم‌افزارهای SPSS و AMOS استفاده گردید. نتایج نشان داد بین متغیرهای زمینه­ای و شاخص‌های تحرک بین نسلی مهاجران افغانستانی در شهر کاشان 84/0 رابطه معناداری وجود دارد. از بین متغیرهای زمینه­ای عامل تحصیلات بیشترین بار عاملی را با وزن 60/0 و در میان شاخص‌های تحرک بین نسلی عامل سرمایه فرهنگی نهادینه‌شده بیشترین بار عاملی را با وزن 98/0 و عامل­های سرمایه فرهنگی تجسم‌یافته و عینیت یافته به صورت مشترک با بار عاملی 84/0 می­باشند و عامل‌های اعتماد اجتماعی و تقدیرگرایی نیز با بارهای عاملی 30/0 و 24/0 در مرتبه‌های بعدی قرارگرفته‌اند. بنابراین پس از تحلیل جزئی‌تر یافته­ها مشخص گردید که جهت ارتقاء تحرک اجتماعی مهاجرین افغانستانی نقش تحصیلات و افزایش سرمایه فرهنگی می­تواند موثر باشد.

کلیدواژه‌ها

مهاجرین افغانستانی؛ تحرک اجتماعی بین نسلی؛ سرمایه فرهنگی؛ شهر کاشان

مراجع

1. ابراهیمی، ق. ع.، جان علیزاده چوببستی، ح.، و رازقی مله، ه. (1395). بررسی تأثیر سرمایه فرهنگی بر اعتماد اجتماعی (مطالعه موردی شهروندان 18سال و بالاتر شهر تهران). مطالعات جامعه‌شناختی جوانان، 6(21)، 25-44.
2. افراخته، ح.، منافی آذر، ر.، و ولائی، م. (1395). اثرات مکانی_فضایی مهاجرت بازگشتی در شهرستان میاندوآب. پژوهش و برنامه‌ریزی روستایی، 5(13)، 83-98.
3. اکبری، ا. (1383). نقش سرمایه اجتماعی در مشارکت: بررسی تأثیر سرمایه اجتماعی و سیاسی (مطالعه موردی: سقز). تهران: دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران.
4. بسحاق، م. ر. (1394). مدل‌سازی معادلات ساختاری در علوم انسانی 22Amos . نشر جامعه شناسان، چاپ اول.
5. پوراحمد، ا.، زیاری، ک.، و زاهدی، ج. (1393). سنجش کیفیت زندگی شهری مهاجران افغان مقیم ایران با رویکرد ذهنی (مطالعه موردی: شهر رباط‌کریم). پژوهش‌های جغرافیایی برنامه‌ریزی شهری، 2(1)، 1-15.
6. توسلی، غ. ع. (1383). تحلیلی از اندیشه بوردیو درباره فضای منازعه آمیز اجتماعی و نقش جامعه‌شناسی. نامه علوم اجتماعی، (23)، 1-25.
7. خسروی، س.، محسنی تبریزی، ع.، و آقاجانی مرساء، ح. (1400). تبیین جامعه‌شناختی سهم سرمایه اجتماعی در تحرک اجتماعی. مطالعات توسعه اجتماعی ایران، 13(2)، 99-113.
8. زارع، ب.، و لطفی، م. (1394). تحلیل جامعه‌شناختی تحرک اجتماعی بین نسلی در شهر کرمانشاه. تحلیل اجتماعی نظم و نابرابری اجتماعی، 7(1)، 37-66.
9. زنجانی، ح. (1392). مهاجرت. تهران: انتشارات سمت.
10. شارع پور، م.، و خوش فر، غ. (1381). رابطه سرمایه فرهنگی با هویت اجتماعی جوانان. نامه علوم اجتماعی، (20)، 133-147.
11. شاطریان، م.، و گنجی پور، م. (1389). تأثیر مهاجرت افغان‌ها بر شرایط اقتصادی و اجتماعی شهر کاشان. پژوهش و برنامه‌ریزی شهری، 1(3)، 83-102.
12. شجاعی، ج. (1384). عوامل اجتماعی روانی مؤثر بر تقدیرگرایی. پیمایش، ویژه‌نامه هفته پژوهش.
13. عیسی زاده، س.، و مهران فر، ج. (1392). بررسی تأثیر مهاجرت‌های بین‌المللی بر سطح اشتغال و دستمزد (موردمطالعه: اقتصاد ایران). تحقیقات اقتصادی، 48(2)، 111-130.
14. غفاری، ز. (1396). تأثیر سرمایه فرهنگی تجسم‌یافته (ذهنی) بر تحرک اجتماعی میان نسلی (موردمطالعه: شهروندان 30 تا 54 ساله شهر گرگان). توسعه اجتماعی، 11(4)، 183-206.
15. غلامی، ی.، و فلاحتی، ف. (1398). مدل‌سازی ساختاری تحرک اجتماعی بین نسلی مهاجرین افغانستانی (مطالعۀ موردی: شهر کاشان). جغرافیای اجتماعی شهری، 6(2)، 187-204.
16. فطرس، م. ح.، و شهبازی، ف. (1393). بررسی تحرک درآمدی در ایران طی سال‌های پیش و پس از اجرای قانون هدفمندی یارانه‌های نقدی، 1392-1363. مطالعات اقتصادی کاربردی ایران، 3(12)، 183-201.
17. قائمی زاده، م. س.، مبارکی، م.، و محمودزاده، م. (1396). نوسازی یا بازتولید اجتماعی (مطالعه‌ای در خصوص قشربندی و تحرک اجتماعی). تحلیل اجتماعی نظم و نابرابری اجتماعی، 9(72/4)، 81-114.
18. کشاورز قاسمی، ح.، و نادرپور، ب. (1397). تبیین پیامدهای مهاجرت اتباع کشور افغانستان بر جامعه ایران (مطالعه موردی: شهر قزوین). جغرافیا و برنامه‌ریزی منطقه‌ای، 8(3)، 289-305.
19. کیانی سلمی، ص.، و بسحاق، م. ر. (1395). تبیین اثرات جشنواره گلاب‌گیری از دیدگاه ساکنان محلی. مطالعات مدیریت گردشگری، 11(34)، 65-92.
20. نایبی، ه.، و معصومی راد، ر. (1390). عوامل فرهنگی مؤثر بر تحرک اجتماعی مردان ۳۵ تا ۶۴ ساله شهر تهران. مطالعات جامعه‌شناختی (نامه علوم اجتماعی سابق)، 18(39)، 1-34.
21. نوغانی، م. (1383). آموزش‌وپرورش و بازتولید فرهنگی. رشد علوم اجتماعی، (3)، 12-21.

 

22. Abramitzky, R., Boustan, L. P., Jácome, E., & Pérez, S. (2020). Intergenerational mobility of immigrants in the us over two centuries. National Bureau of Economic Research, 1-25.‏
23. Azevedo, V. M., & Bouillon, C. P. (2010). Intergenerational social mobility in Latin America: a review of existing evidence. Revista de Análisis Económico–Economic Analysis Review, 25(2), 7-42.
24. Beller, E., & Hout, M. (2006). Intergenerational social mobility: The United States in comparative perspective. The future of children, 19-36.
25. Blanden, J., Gregg, P., & Machin, S. (2005). Intergenerational mobility in europe and north america. Report supported by the Sutton Trust, Centre for Economic Performance, London School of Economics.‏ 1-20.
26. Breen, R. (2010). Social mobility and equality of opportunity geary lecture spring 2010. The Economic and Social Review, 41(4), 413-428.‏
27. Causa, O., & Johansson, Å. (2009). Intergenerational social mobility. Organisation de Coopération et de Développement Économiques. Economics Department Working Paper, 707, 1-70.
28. Dribe, M., Eriksson, B., & Scalone, F. (2018). Migration, Marriage and Social Mobility: Women in Sweden 1880-1900. Explorations in Economic History,1-43.
29. Duryea, S., de Freitas, L. B., Ozemela, L. M. G., Sampaio, B., Sampaio, G. R., & Trevisan, G. (2019). Universities and Intergenerational Social Mobility in Brazil: Examining Patterns by Race and Gender. Journal of Economics, Race, and Policy, 2(4), 240-256.‏
30. Goldthorpe, J. H. (2000). On sociology: Numbers, narratives, and the integration of research and theory. Oxford: Oxford University Press.
31. Jenkins, W. (2020). Migration, Historical Geographies of. International Encyclopedia of Human Geography, 111-117.
32. Kim, J. S., & Lee, J. (2019). The role of intergenerational mobility in internal migration. Economic Modelling. Economic Modelling, 81, 1-15.
33. Lulu, L., & Bin, Z. (2017). Intergenerational mobility modes and changes in social class in contemporary China. Social Sciences in China, 38(1), 127-147.‏
34. Majumder, R. (2010). Intergenerational mobility in educational and occupational attainment: A comparative study of social classes in India. Margin: The Journal of Applied Economic Research, 4(4), 463-494.
35. McIntosh, J., & Munk, M. D. (2009). Social class, family background, and intergenerational mobility. European Economic Review, 53(1), 107-117.‏
36. Nguyen, C. V., & Nguyen, L. T. (2020). Intra-generational and intergenerational social mobility: Evidence from Vietnam. Journal of Asian and African Studies, 55(3), 370-397.‏
37. Nunn, A., Johnson, S., Monro, S., Bickerstaffe, T., & Kelsey, S. (2007). Factors influencing social mobility. Department for work and pensions research report, 450.1-76.
38. Oso, L. (2004). Espanolas en París. Estrategias de ahorro y consumo en las migraciones internacionales. Barcelona: Bellaterra.
39. Oso, L., & Suarez-Grimalt, L. (2017). Migration and Intergenerational Strategies for Social Mobility: Theoretical and Methodological Challenges. Migraciones, (42), 19-41.‏