تحلیل اقتصادی سیاست ها و مقررات مالیاتی و یارانه ای در بازارهای مالی ایران با رویکرد عدالت توزیعی مبتنی بر تئوری کالدورهیکس

دانشنامه حقوق اقتصادی

دوره 29، شماره 22، بهمن 1401، صفحه 142-113   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/economlaw.2023.74587.1132

نویسندگان

محمود باقری^{* 1}؛ سعید محمدی بیدهندی²

¹استاد حقوق خصوصی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

²کارشناسی ارشد حقوق تجاری اقتصادی بین المللی

چکیده

فرض بر این است که بازارهای مالی با استفاده از ابزارهای موجود در حقوق خصوصی به گونه‌ای فعالیت می‌نمایند که ایجاد تعادل و کارآمدی مبتنی بر عدالت توزیعی را به دنبال دارند، با این وجود در صورتی که بازارهای مالی از روند متوازن کارکردی خود خارج شوند، نیاز به ارائه و به کارگیری راه‌حل‌های اصلاحی حقوق اقتصادی از جمله استفاده از سیاست‌های مالیاتی-یارانه‌ای که نتایج توزیعی مطلوب را در برداشته باشند، احساس میگردد. پژوهش حاضر بر مبنای روش کتابخانه‌ای و به صورت تحلیلی-توصیفی ضمن بررسی چارچوب اصلی‌ترین مداخلات مالیاتی-یارانه‌ای در بازارهای مالی ایران، نسبت به تحلیل مقررات موجود، تبیین چارچوب هنجاری متناسب با سیاست‌های مالیاتی-یارانه‌ای در بازارهای مالی و بررسی انطباق یا عدم انطباق مداخلات مالیاتی-یارانه‌ای در بازارهای مالی با این چارچوب هنجاری می‌پردازد. این پژوهش بر این باور است که مناسب-ترین راه برای بازگرداندن وضعیت کارآمدی بازارهای مالی، اعمال آن دسته از سیاست ها و مقررات مالیاتی-یارانه‌ای می باشد که مبتنی بر فرمول عدالت توزیعی کالدورهیکسی؛ نشات گرفته از مکتب تحلیل اقتصادی حقوق طراحی شده باشند، به گونه ای که اگر مداخلات مزبور آثار نامناسبی برای برخی گروهها را در کوتاه‌مدت به دنبال داشته باشند با ره‌آورد حداکثرسازی ثروت در بلندمدت آن آثار برای افراد زیان‌دیده جبران گردند.

کلیدواژه‌ها

کلیدواژه‌ها: مالیات؛ یارانه؛ عدالت توزیعی؛ معیار کالدورهیکس؛ بازارهای مالی

مراجع

[1] Badini, Hassan. (2003). Philosophical Principals of Economic Approach to the Law. The Tehran University’s faculty of law and political sciences journal, 62, 91-136. (in persian)

[2] Bagheri, Mahmood. (2007). Market Economy and Private Law Failure. Law & Politics Research Journal, 8(19 (Special of Law)), 41-88. (in persian)

[3] Burman, L. E., Gale, W. G., Gault, S., Kim, B., Nunns, J., & Rosenthal, S. (2016). Financial transaction taxes in theory and practice. National Tax Journal, 69(1), 171-216.

[4] Central Bank of the Islamic Republic of Iran. (2021). Deposit Interest Rates. https://www.cbi.ir/simplelist/1515.aspx

 [5] Dadgar, Yadollah. (2012). What Should Lawyers Know About Economics. Journal of Law Research, 15(58), 7-43. (in persian)

[6] Darškuvienė, V. (2010). Financial markets. Vytautas Magnus University. Kaunas.

[7] Deardorff, A. V. (2001). Deardorff’s glossary of international economics. February, 24, 2008.

[8] Donya-e-Eqtesad Newspaper (2019). Issuance of 321 million bank cards in the country. https://donya-e-eqtesad. om/. (in persian)

[9] Ernst & Young. (2021, January 21). Korea enacts 2021 tax reform bill. https://www.ey.com/en_gl/tax-alerts/korea-enacts-2021-tax-reform-bill

[10] Fleischacker, S. (2009). A short history of distributive justice. Harvard University Press.

[11] Forsyth, D. R. (2006). Conflict. Forsyth, DR, Group Dynamics, 388-389.

[12] Hansson, A. (2004). Normative Positions and Market Failures-The Implications of Political Ethics on Cures for Market Failures.

[13] Hodge, S. A. (2017). The Economic Effects of Adopting the Corporate Tax Rates of the OECD, the UK, and Canada. Tax Foundation, Fiscal Fact, 477.

[14] Horton, M. A., & El-Ganainy, A. (2009). Back to Basics: What is fiscal policy?. Finance & Development, 46(002).

[15] Hosseini, Ebrahim. (2018). Is there a large number of bank branches in Iran? Donya-e-Eqtesad Newspaper. https://donya-e-eqtesad.com/

[16] Internal Revenue System (2021, September 23). Exempt Organization Types. https://www.irs.gov/charities-non-profits/exempt-organization-types

[17] J Delgado, F., Fernandez-Rodrıguez, E., & Martınez-Arias, A. (2018). Corporation effective tax rates and company size: evidence from Germany. Economic research-Ekonomska istraživanja, 31(1), 2081-2099.

[18] Kumar, S., Aggrawal, V., & Garg, S. (2009). Levy of tax on cash withdrawal: Logic and rationality. IITM JOURNAL OF MANAGEMENT AND IT, 1(1), 67-70.

[19] Mattera, P., & Tarczynska, K. (2015). Uncle sam’s favorite corporations. Good Jobs First.

[20] Mellon, B. N. Y. (2018). Financial Transaction Taxes (FTT): A Global Perspective. Via Internet (24.7. 2019):<https://www. bnymellon. com/emea/en/_locale-assets/pdf/our-thinking/ftt-globalperspective-brochure-03-2018. pdf.

[21] Middle East Bank. (2021). Recent Economic Developments in Iran a Quarterly Report, No. 24 (in persian)

[22] Middle East Bank. (2014). Economic Analysis of Iranian Petrochemical Industry.(in persian)

[23] Miller, C., & Tyger, A. (2020). The impact of a financial transaction tax. Fiscal Fact, (690).

[24] Mittermaier, K. (2020). The hand behind the invisible hand: dogmatic and pragmatic views on free markets and the state of economic theory (p. 278). Bristol University Press.

[25] Pekanov, A., & Schratzenstaller, M. (2019). A Global Financial Transaction Tax-Theory, Practice and Potential Revenues. Practice and Potential Revenues (May 29, 2019).

[26] PKF International Limited (2020). Capital Gains Tax on Shares in the EU Anno 2020. https://www.pkf.com/media/8d8910f34a4a2ec/capital-gain-tax-on-shares-in-the-eu-1.pdf

[27] Saunders, A., Cornett, M. M., & Erhemjamts, O. (2012). Financial markets and institutions. McGraw-Hill/Irwin.

[28] Statistical Center of Iran. (2021). Consumer Price Index-September 2021. (in persian)

[29] UK Government. (2021, April 1). Rates and allowances for Corporation Tax. https://www.gov.uk/government/publications/rates-and-allowances-corporation-tax/rates-and-allowances-corporation-tax

[30] UK Government. (2021). Tax on dividends. https://www.gov.uk/tax-on-dividends

[31] UK Government. (2021). Tax on savings interest. https://www.gov.uk/apply-tax-free-interest-on-savings

[32]Grossman, M. (2019). efficiency. Encyclopedia Britannica. https://www.britannica.com/topic/efficiency-economics-and-organizational-analysis

[33]  Shor, Mikhael. (2005). "Hicks Optimal" Dictionary of Game Theory Terms, https://www.gametheory.net/dictionary/HicksOptimal.html