| تعداد نشریات | 55 |
| تعداد شماره‌ها | 2,140 |
| تعداد مقالات | 22,105 |
| تعداد مشاهده مقاله | 96,047,892 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 34,089,042 |
خاک‌مالی کردن نامه تطوّر ایدئولوژیک یک مفهوم کتابتی | ||
| جستارهای نوین ادبی | ||
| دوره 55، شماره 4 - شماره پیاپی 219، اسفند 1401، صفحه 23-32 اصل مقاله (416.07 K) | ||
| نوع مقاله: مقالۀ پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jls.2023.80027.1388 | ||
| نویسنده | ||
| مجتبی مجرد* | ||
| دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بجنورد، بجنورد، ایران | ||
| چکیده | ||
| کم نیستند سنت‌هایی که به تدریج از قلمرو دانش و تجربه به عرصۀ ایدئولوژی یا مذهب گام می‌نهند. خاک‌مالی کردن نامه‌ها یکی از سنت‌های نسخه‌شناسانه و کتابتی است که به تدریج از یک کنش تجربی به باوری مذهبی تبدیل شده است. در این نوشته می‌کوشیم با بررسی متون کهن فارسی و عربی، علل پدیدآیی سنت خاک‌مالی کردن نامه‌ها را تبیین کنیم و در ادامه نشان دهیم که چگونه این سنت نوشتاری که مربوط به حوزۀ کتابت بوده است، به تدریج در متون مذهبی، شکلی دینی و ایمانی گرفته و تبدیل به نوعی از استحباب شده است. از رهگذر این بررسی، می‌توان دریافت که چگونه یک باور علمی پس از طی مراحل گوناگون و ورود به متون مذهبی، تبدیل به یک ساخت مذهبی می‌شود و به تبع آن انواع گوناگونی از خرافه‌ها نیز شکل می‌گیرد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| خاک‌مالی کردن؛ نامه‌نویسی؛ نسخه‌شناسی؛ ایدئولوژی | ||
| مراجع | ||
|
آرین‌پور، یحیی. (1382 ش.). از صبا تا نیما. تهران: زوار.
ابن‌بابویه، محمد بن علی. (بی‌تا). عیون اخبار الرضا. عنی بتصحیحه الاستاذ مهدی اللاجوردی. طهران: جهان.
ابن خلدون، عبدالرحمن بن محمد. (1362 ش.). مقدمۀ ابن خلدون. ترجمۀ محمد پروین گنابادی. تهران: مرکز انتشارات علمی و فرهنگی.
ابن ماجه، ابوعبداللّٰه محمد بن یزید. (2009 م.). السنن. حقّقه و ضبط نصه و خرّج احادیثه و علّق علیه شعیب الأرنوؤط و عادل مرشد و سعید اللحّام. دمشق: دارالرساله العالمیه.
تنوخی، ابوعلی حسن بن علی. (1971 م.). نشوار المحاضره و اخبار المذاکره. تحقیق عبود الشالجی. بیروت: بی‌نا.
ترمذی، ابوعیسی محمد بن عیسی. (1996 م.). الجامع الکبیر. حقّقه و خرّج احادیثه و علّق علیه الدکتور بشار عوّاد معروف. بیروت: دارالغرب الاسلامی.
حرّ عاملی، محمد بن حسن. (1414 ق.). هدایه الأمه إلی أحکام الأئمه. مشهد: مرکز بحوث الأسلامیه.
حرّ عاملی، محمد بن حسن. (1991 م.). وسائل الشیعه إلی تحصیل مسائل الشریعه. تحقیق الشیخ عبدالرحیم الربانی الشیرازی. بیروت: دارإحیاء التراث العربی.
راغب اصفهانی، ابوالقاسم حسین بن محمد. (1999 م.). حقّقه و ضبط نصوصه و علّق حواشیه الدکتور عمر الطبّاع. بیروت: دارالأرقم بن بنی الأرقم.
سمعانی، احمد بن منصور. (1384 ش.). روح الارواح فی شرح أسماء الملک الفتاح. به تصحیح و توضیح نجیب مایل هروی. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
شیخ‌الحکمایی، عمادالدین؛ شعیبی عمرانی، محیا. (1399 ش.). تحوّل در آداب کتابت و ترسّل. تهران: بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار.
صولی، ابوبکر محمد بن یحیی. (1341 ق.). ادب الکُتّاب. عنی بتصحیحه محمد بهجۀ الأثری. بغداد/ قاهرۀ: المکتبۀ العربیۀ/ المکتبۀ السلفیۀ.
قشیری، ابوالقاسم عبدالکریم بن هوازن. (1989 م.). الرسالۀ القشیریه. تحقیق عبدالحلیم محمود و الدکتور محمود بن الشریف. قاهره: موسسۀ دارالشعب.
کاتب، علی بن خلف. (2003 م.). موادّ البیان. تحقیق الدکتور حاتم صالح الضامن. دمشق: دارالبشائر.
کلینی، ابوجعفر محمد بن یعقوب. (1430 ق.). الکافی. تحقیق مرکز بحوث دارالحدیث. قم: دارالحدیث للطباعه والنشر.
گاچیک، آدُم. (1368ش.). «کبیکج در نسخه‌های خطی اسلامی». مترجم نوش‌آفرین انصاری. مجلۀ تحقیقات کتابداری و اطلاع‌رسانی دانشگاهی. شمارۀ 14: 5-12.
متقی هندی، علاء الدین علی. (1981 م.). کنز العمّال فی سنن الأقوال و الأفعال. صحّحه و وضع فهارسه و مفتاحه صفوه السقا. ضبط و فسّر غریبه بکری حیانی. بیروت: موسسۀ الرسالۀ.
مرعشی، سید محمود. (1389ش.). «کبیکج در نسخه‌های خطی». مجلۀ میراث شهاب. شمارۀ 59: 3- 30.
منیر لاهوری، ابوالبرکات. (1388 ش.). سروده‌ها و نوشته‌های منیر لاهوری. به کوشش دکتر سید فرید اکرم. تهران: بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار.
میهنی، محمد بن عبدالخالق. (1375 ش.). دستور دبیری. به تصحیح سید علی رضوی بهابادی. یزد: بهاباد.
ناصری بخارائی. (1353 ش.). دیوان اشعار ناصر بخارائی. به کوشش دکتر مهدی درخشان. تهران: بنیاد نیکوکاری نوریانی.
واعظ قزوینی، ملا محمدرفیع. (1359 ش.). دیوان ملا محمدرفیع واعظ قزوینی. به کوشش دکتر سید حسن سادات ناصری. تهران: موسسۀ مطبوعاتی علی‌اکبر علمی. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,754 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,304 |
||