اثربخشی رفتاردرمانی دیالکتیکی بر تنظیم هیجان و نشخوار فکری در معلولین جسمی-حرکتی تحت پوشش بهزیستی شهرستان مشهد

پژوهش های روان شناسی بالینی و مشاوره

مقاله 7، دوره 13، شماره 1 - شماره پیاپی 25، تیر 1402، صفحه 123-138   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/tpccp.2023.75967.1269

نویسندگان

فاطمه رحمانی مقدم¹؛ زهرا باقرزاده^{* 2}؛ حسن توزنده جانی³؛ حمید نجات⁴

¹دانشجوی دکتری روان‌شناسی، گروه روان‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نیشابور، نیشابور، ایران

²استادیار گروه روان‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نیشابور ، نیشابور، ایران

³دانشیارگروه روان‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نیشابور، نیشابور، ایران

⁴استادیار گروه علوم تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد، مشهد، ایران

چکیده

هدف: این مطالعه با هدف بررسی اثربخشی رفتاردرمانی دیالکتیکی بر تنظیم هیجان و نشخوار فکری در معلولین جسمی حرکتی بهزیستی شهرستان مشهد انجام شد.
روش: پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با طرح پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری همراه  با گروه گواه بود. جامعه آماری کلیه‌ی معلولین جسمی حرکتی 20 ‌تا 50 ‌ساله بودند که در سال 1398 تحت پوشش بهزیستی مشهد قرار داشتند. 30  نفر از این افراد، که دارای نمرات پایین در راهبردهای سازی یافته و نمرات بالا در راهبردهای سازش نایافته و نشخوار فکری  بودند، به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند و به‌صورت تصادفی در گروه آزمایش(15 نفر) و گروه گواه(15 نفر) جای‌داده شدند. شرکت‌کنندگان پژوهش در مراحل پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری به مقیاس تنظیم شناختی هیجان گارنفسکی (2001) و  نشخوار فکری نولن هوکسما و مارو (1991)  پاسخ دادند. درمان برای گروه آزمایش در یازده جلسه‌ی شصت‌دقیقه‌ای اجرا شد. داده‌ها با استفاده از تحلیل واریانس چندمتغیری با اندازه‌گیری مکرر در نرم‌افزار SPSS-25  مورد تحلیل قرار گرفتند.
یافته‌ها: نتایج پژوهش نشان داد که بین تنظیم هیجان (راهبردهای سازش یافته) و نشخوار فکری در پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری تفاوت معنا‌داری وجود دارد (05/0>p) و نتایج مربوط به اثر تعاملی بین زمان و گروه نشان می‌دهد این اثر در متغیرهای تنظیم هیجان (راهبردهای سازش یافته و راهبردهای سازش نایافته) و نشخوار فکری معنادار بوده است؛ بنابراین، بین سطوح مختلف گروه‌ها تعامل وجود دارد و بر اساس یافته‌های پژوهش، آموزش رفتاردرمانی دیالکتیک بر تنظیم هیجانی و نشخوار فکری در معلولین جسمی حرکتی اثربخش است.
 

کلیدواژه‌ها

رفتاردرمانی دیالکتیک؛ تنظیم هیجان؛ نشخوار فکری؛ معلولین جسمی حرکتی

مراجع

References

Afshari, B., Omidi, A., & Sehat, M. (2019). Effect of dialectical behavior therapy on emotion regulation and mindfulness in patients with bipolar disorder. KAUMS Journal (FEYZ), 23(3), 293-300. https://feyz.kaums.ac.ir/article-1-3740-en.pdf (In Persian)

Asarnow, J. R., Berk, M. S., Bedics, J., Adrian, M., Gallop, R., Cohen, J., Korslund, K., Hughes, J., Avina, C., Linehan, M. M., & McCauley, E. (2021). Dialectical Behavior Therapy for Suicidal Self-Harming Youth: Emotion Regulation, Mechanisms, and Mediators. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry, 60(9), 1105-1115.e1104. https://doi.org/10.1016/j.jaac.2021.01.016

Astaneh, R., Mirzaian, B., & Hassanzadeh, R. (2021). The effectiveness of skills training based on dialectical behavior therapy on fear of negative evaluation and communication skills among adolescents with social anxiety disorder. https://www.sid.ir/paper/701739/en (In Persian)

Dixon-Gordon, K. L., Chapman, A. L., & Turner, B. J. (2015). A preliminary pilot study comparing dialectical behavior therapy emotion regulation skills with interpersonal effectiveness skills and a control group treatment. Journal of Experimental Psychopathology, 6(4), 369-388. https://doi.org/10.5127/jep.041714

Farahmand, M., Jiriae, R., & Salehzadeh, M. (2019). The Role of Perceived Social Support and Quality of Life in Predicting the Body Image of Physical Disabilities in Yazd. Socialworkmag, 8(3), 41-48. http://socialworkmag.ir/article-1-475-en.html (In Persian)

Franco, M. A. R., Calvete, E., Oñate, L., Bermejo-Toro, L., & Alonso, M. S.-I. (2021). Trait mindfulness, rumination, and well-being in family caregivers of people with acquired brain injury. Clínica y Salud, 32(2), 71-77. https://doi.org/10.5093/clysa2021a5

Garnefski, N., Kraaij, V., & Spinhoven, P. (2002). Manual for the use of the Cognitive Emotion Regulation Questionnaire. Leiderdorp.

Garnefski, N., & Kraaji, V. (2010). Do cognitive coping and goal adjustment strategies used shortly after myocardial infarction predict depressive outcomes 1 year later? J Cardiovasc Nurs, 25(5), 383-389. https://doi.org/10.1097/JCN.0b013e3181d298ca

Ghorbani, n. (2016). From Line to Conflict Triangle (Fifth).  New Insight Publications.

Gross, J. J., & Muñoz, R. F. (1995). Emotion regulation and mental health. Clinical psychology: Science and practice, 2(2), 151164-. https://doi.org/10.1111/j.1468-2850.1995.tb00036.x

Hartmann, K., Urbano, M., Manser, K., & Okwara, L. (2012). Modified dialectical behavior therapy to improve emotion regulation in autism spectrum disorders. Nova Science Publishers.

Hasani, J. (2010). The Psychometric Properties of the Cognitive Emotion Regulation Questionnaire (CERQ). Journal of Clinical Psychology, 2(3), 73-84. (In Persian)

 Khedmati, N. (2020). The relationship between rumination and difficulty of emotion regulation with self-harm behaviors in students. Rooyesh-e-Ravanshenasi Journal (RRJ), 8(11), 19-26. http://frooyesh.ir/article-1-1674-en.html (In Persian)

Linehan, M. (2014). DBT? Skills training manual. Guilford Publications.

Lucas-Carrasco, R., Eser, E., Hao, Y., McPherson, K. M., Green, A., Kullmann, L., & Group, T. H. E. W.-D. (2011). The Quality of Care and Support (QOCS) for people with disability scale: Development and psychometric properties. Research in developmental disabilities, 32(3), 1212-1225. https://doi.org/https://doi.org/10.1016/j.ridd.2010.12.030

Luminet, O. (2004). Measurment of Depressive Rumination and Associated Constructs. In C. Papageorgiou & A. Wells (Eds.), Depressive Rumination: Nature, Theory and Treatment.

Mahmood-Aliloo, M., Farnam, A. R., & Bakhshipour Rodsari, M. A. (2010). comparisons between rumination in Individual with Major Depresion disorder, obsessive-compulsive disorder. General  Anxiety Disorder and Normal Persons, 3, 26-29. (In Persian)

McKay, M., Wood, J. C., & Brantley, J. (2019). The dialectical behavior therapy skills workbook: Practical DBT exercises for learning mindfulness, interpersonal effectiveness, emotion regulation, and distress tolerance. New Harbinger Publications.

Miranda, D., Gaudreau, P., Debrosse, R., Morizot, J., & Kirmayer, L. J. (2012). Music listening and mental health: Variations on internalizing psychopathology. In Music, health, and wellbeing (pp. 513-529). Oxford, UK: Oxford University Press. .

Mohammad-Aminzadeh, D., Abasi, A., Asmari-Bardezard, Y., Kazemian, S., & Younesi, S. J. (2019). Comparing Emotion Regulation Strategies and Adjustment Between Students With Physical Disability and Healthy Students [Research]. Practice in Clinical Psychology, 7(4), 245-253. https://doi.org/10.32598/jpcp.7.4.245 (In Persian)

   Mohseni, A., & Yazdkhasti, F. (2018). The Efficacy of Dialectical Behavior Therapy in Reducing Attentional Bias and Rumination in Patients with OCD- Isfahan. Community Health Journal, 11(2), 48-57. https://doi.org/10.22123/chj.2018.85433.

Nolen-Hoeksema, S., & Morrow, J. (1991). A prospective study of depression and posttraumatic stress symptoms after a natural disaster: the 1989 Loma Prieta Earthquake. Journal of personality and social psychology, 61(1), 115-121. https://doi.org/10.1016/j.jaac.2021.01.016

Nolen-Hoeksema, S., Wisco, B. E., & Lyubomirsky, S. (2008). Rethinking rumination. Perspectives on Psychological Science, 3(5), 400-424. https://doi.org/10.1111/j.1745-6924.2008.00088.x

Parola, N., Zendjidjian, X. Y., Alessandrini, M., Baumstarck, K., Loundou, A., Fond, G., Berna, F., Lançon, C., Auquier, P., & Boyer, L. (2017). Psychometric properties of the Ruminative Response Scale-short form in a clinical sample of patients with major depressive disorder. Patient preference and adherence, 929-937. https://doi.org/10.2147//PPA.S125730

Parvaneh, P., Khalatbari, J., & Saeedpoor, F. (2021). Comparison of the Effectiveness of Dialectical-Behavioral and Cognitive-Behavioral Therapy on Irrational Beliefs, Emotion Regulation, and Impulsive Behaviors of High School Female Students. Community Health Journal, 15(2), 69-81. https://doi.org/10.22123/chj.2021.214797.1415 (In Persian)

Payvastegar, M., & Haydari, A. (2008). Comparison of cognitive strategies to regulate emotional symptoms of depression in teenager’s visitvisitors to psychiatric centers and other Youth. Journal Appl Psychology, 2(3), 543–568. (In Persian)

Rizvi, S. L., & Linehan, M. M. (2001). Dialectical behavior therapy for personality disorders. Curr Psychiatry Rep, 3(1), 64-69. https://doi.org/10.1007/s11920-001-0075-1

Safari, A., & Aftab, R. (2021). The Effectiveness of Online Dialectical Behavior Therapy on the Emotion Regulation Difficulties, Guilt Feeling and Dissociative Symptoms in Depressed People. Journal of Applied Psychology, 15(4), 206-179. https://doi.org/10.52547/apsy.2021.223466.1132 (In Persian)

Shariatmadar, A., & Gharavi, Z. (2015). Comparison of Cognitive Distortions in Individuals with Physical-Movement Handicap with High and Low Distress Tolerance. Research Consulting, 66(1), 40-55. http://irancounseling.ir/journal/article-1-152-en.html (In Persian)

Taheri Daghiyan, A., Qasemi Motlagh, M., & Mehdian, H. (2019). The effectiveness of dialectical behavior therapy on anxiety and rumination in depressed patients. medical journal of mashhad university of medical sciences, 62(December), 264-274. https://doi.org/10.22038/mjms.2019.14535 (In Persian)

Treynor, W., Gonzalez, R., & Nolen-Hoeksema, S. (2003). Rumination reconsidered: A psychometric analysis. Cognitive therapy and research, 27, 247-259. https://doi.org/10.1023/A:1023910315561