تأثیر شوک‌های سیاست پولی از طریق کانال نرخ ارز بر سلامت نظام بانکی ایران

اقتصاد پولی مالی

مقاله 4، دوره 30، بهار و تابستان 1402 - شماره پیاپی 25، مرداد 1402، صفحه 99-134   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/mfe.2023.78781.1234

نویسندگان

فرهاد شریفی بقا¹؛ جعفر حقیقت^{* 2}؛ زهرا کریمی تکانلو³

¹دانشجوی دکترای اقتصاد مالی دانشگاه تبریز

²استاد اقتصاد دانشگاه تبریز

³دانشیار اقتصاد دانشگاه تبریز

چکیده

 سیاست پولی به عنوان یکی از مهمترین ابزارهای اقتصادی که از کانال های متفاوت و با سرعت و شدت مختلفی بر متغیرهای مختلف اقتصادی تاثیر می گذارد، همواره مورد توجه مقامات مسئول کشورها بخصوص کشورهای در حال توسعه همچون ایران بوده است. از سویی بانک ها بعنوان موسسات مالی و اعتباری که جایگاه ویژه ای در اقتصاد کشور دارند، نقش تعیین کننده ای در گردش پول و ثروت جامعه بر عهده دارند. از این رو بررسی تاثیر شوک های سیاست پولی بر سلامت نظام بانکی ایران که این بررسی از طریق کانال نرخ ارز می باشد اهمیت ویژه ای دارد و هدف اصلی این پژوهش است. از این رو با استفاده از  96 متغیر داده های سری زمانی فصلی تاثیر گزار بر شاخص سودآوری بانک که یکی از مهمترین شاخص های سنجش و قضاوت سلامت نظام بانکی است در طی دوره 1401:4-1378:1 و با استفاده از الگوی تجربی عامل-افزوده شده (FAVAR ) به بررسی اثر سیاست پولی از طریق کانال نرخ ارز بر سلامت نظام بانکی در ایران می پردازیم. نتایج   بیانگر اثرگذاری مستقیم سیاست پولی از طریق کانال نرخ ارز برمیزان رشد سپرده های شبکه بانکی و به تبع آن قدرت اعطای تسهیلات ، میزان درآمدهای عملیاتی بانک و میزان رشد مطالبات بانکی است که از این منظر بر یکی از مهمترین شاخص های سنجش سلامت نظام بانکی که همانا شاخص سودآوری باشد، تاثیر منفی و معنی دار دارد. از سوی دیگر اثر شوک های سیاست پولی از طریق کانال نرخ ارز بر میزان جذب سپرده ها (سپرده های دیداری،کوتاه مدت، بلندمدت ریالی و ارزی)و میزان قدرت اعطای تسهیلات و درآمدهای عملیاتی بانک(درآمد ناشی از اعطای تسهیلات، درآمد ناشی از مبادلات ارزی) منفی و معنی دار است و بر میزان مطالبات در بانک تاثیری مثبت و معنی دار دارد.

کلیدواژه‌ها

سیاست پولی؛ نرخ ارز؛ سلامت نظام بانکی ایران؛ الگوی خود توضیح برداری عاملی تعمیم یافته(FAVAR)َ

مراجع

Abolhasani Hestiani, H. J. (2018). Evaluation of banking system health indicators and its pathology in Iran. Defense Economics Quarterly, 71-149. (in Persian).

Alfaro, R.; Franken, H.; García, C., & Jara, A. (2004). The bank lending channel in Chile. Banking Market Structure and Monetary Policy, 7, 121-146.‏

Ammer, J.; Vega, C., & Wongswan, J. (2010). International transmission of US monetary policy shocks: Evidence from stock prices. Journal of Money, Credit and Banking, 42, 179-198.‏

Anzuini, A.; Lombardi, M. J., & Pagano, P. (2012). The impact of monetary policy shocks on commodity prices. Bank of Italy Temi di Discussione Working Paper, (851).‏

Asefi, N.; Karimi, Z.; Haghighat, J., & Barghi, M. (2022). The effect of monetary policy through the asset price channel on financial development using the method FAVAR. Quarterly scientific research journal of economic growth and development, 35-46. (in Persian).

Banks, E. (2004). Liquidity risk: managing asset and funding risks. Springer. Sep 24.

Bernanke, B. S. (1990). The federal funds rate and the channels of monetary transnission.‏

Bernanke, B. S. (1993, December). How important is the credit channel in the transmission of monetary policy?: A comment. In Carnegie-Rochester Conference Series on Public Policy (39, pp. 47-52). North-Holland.‏

Bernanke, B. S., & Boivin, J. (2003). Monetary policy in a data-rich environment. Journal of Monetary Economics, 50(3), 525-546.‏

Bernanke, B. S., & Gertler, M. (1995). Inside the black box: the credit channel of monetary policy transmission. Journal of Economic perspectives, 9(4), 27-48.‏

Branson, W. H. (1996). Macroeconomic policies. Translation: Abbas Shakri, Tehran: Ney Publishing. (in Persian)

Brownson,V. (1997). Macroeconomic policies. Translation: Abbas,S.Tehran. Ni publication. (in Persian)

channel of monetary policy: Case of Austria. Reihe Ökonomie/Economics Series.‏(11)

Erfani, A., & Moradi, S. (2015). The Relationship between inflation gap persistence and central bank monetary policy through 1st to 4th economic, social and cultural development programs in Iran. Economical Modeling, 8(28), 117-133. (in Persian)

Fathe, M. H., & Ghaffari, S. (2014). Investigating the impact of the securitization process on credit risk and banking stability: empirical evidence from Iranian commercial banks. Investment Knowledge Quarterly, 4(16), 75-88. (in Persian)

Fatheh, M., & Ghafari, S. (2015). Investigating the impact of the securitization process on credit risk and bank stability: Empirical evidence from commercial banks in Iran. Investment Knowledge Quarterly, 75-88. (in Persian)

He, Q.; Leung, P. H., & Chong, T. T. L. (2013). Factor-augmented VAR analysis of the monetary policy in China. China Economic Review, 25, 88-104.‏

Jarocinski, M. (2004). Responses to monetary policy shocks in Eastern and Western Europe: a comparison. UPF manuscript.‏

Jordà, Ò.; Singh, S. R., & Taylor, A. M. (2020). The long-run effects of monetary policy (No. w26666). National Bureau of Economic Research.‏

Kashyap, A. K., & Stein, J. C. (2000). What do a million observations on banks say about the transmission of monetary policy? American Economic Review, 90(3), 407-428.‏

Komijani, A.; Zamanzadeh, H., & Bahadur, A. (2016). The mechanism of managing interest rates in the framework of monetary policy. Monetary and Banking Research Institute, Central Bank of the Islamic Republic of Iran, 3-12 (in Persian). 

Krylova, E. (2002). The credit channel of monetary policy: Case of Austria. Reihe Ökonomie/Economics Series.‏(11)

Mehrara, M., & Mehranfar, M. (2012). Banking performance and macroeconomic factors in risk management. Economic Modeling Quarterly, 7(1), 21-37. (in Persian)

Mishkin, F. S. (1995). Symposium on the monetary transmission mechanism. Journal of Economic perspectives, 9(4), 3-10.‏

Modigliani, F., & Miller, M. H. (1958). The cost of capital, corporation finance and the theory of investment. The American economic review, 48(3), 261-297.‏

Niazi Mohseni, M.; Shahrashtani, H.; Hajbarkiani, K., & Ghafari, F. (2019). Investigating the effect of monetary policy shocks and oil revenues on inflation and economic growth in Iran. Financial monetary economy, 27(19), 46-29. (in Persian)

Qolizadeh Kenari, S.; Porfaraj, A. R., & Jafari Samimi, A. (2014). A comparative study of the efficiency of optimal monetary policy in Iran. Quarterly Journal of Applied Economic Theories, 4(1), 10-23. (in Persian)

Rahmani, T. (2007). Macroeconomics. Tehran: Baradaran Publishing. (in Persian)

Romer, C. D., & Romer, D. H. (1989). Does monetary policy matter? A new test in the spirit of Friedman and Schwartz. NBER macroeconomics annual, 4, 121-170.

Senbet, D. (2008). Measuring the impact and international transmission of monetary policy: a factor-augmented vector autoregressive (FAVAR) approach. European Journal of Economics, Finance and Administrative Sciences, 13, 121-143.‏

Sengonul, A., & Thorbecke, W. (2005). The effect of monetary policy on bank lending in Turkey. Applied Financial Economics, 15(13), 931-934.‏

Setayesh, M. H., & Fathe, M. H. (2016). Investigating the impact of banking system health indicators in determining asset and debt management strategy (ALM); With a special look at the capital adequacy ratio (CAR). Investment Knowledge, 6(24), 139-150 . (in Persian)

Sharifi Renani, H.; Honarvar, N.; Dai Karimzadeh, A., & Pourshirazi, F. (2008). Investigating the effects of monetary policy on gross domestic product through the lending channel of the banking system in Iran. Journal of Economic Modeling, 3(10), 27-48 (in Persian).  

Sharifi Renani, H.; Komijani, A., & Shahrashtani, H. (2009). Investigating the monetary transfer mechanism in Iran: structural vector autoregression approach. Quarterly Journal of Money and Economics, 1(2), 145-176. (in Persian)

Tafzali, F. (1996). The history of economic ideas. Tehran: Ney Publishing. (in Persian)

Taylor, J. B. (1995). The monetary transmission mechanism: an empirical framework. Journal of economic perspectives, 9(4), 11-26.‏