اثر تزریق آسپرومازین به‌همراه ترکیب مولتی ویتامین و اسیدهای آمینه بر بازده تولیدمثلی، تغییرات هماتولوژیکی و بیوشیمیایی خون و تنش اکسیداتیو ناشی از تلقیح مصنوعی به‌روش لاپاراسکوپی در گوسفند

پژوهشهای علوم دامی ایران

مقاله 10، دوره 16، شماره 2 - شماره پیاپی 58، تیر 1403، صفحه 287-302   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/ijasr.2023.83304.1158

نویسندگان

عباس فرح آور^{* 1}؛ حامد احمدی نژاد²؛ داریوش علیپور²؛ حسن علی عربی²

¹گروه علوم دامی دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا همدان، همدان، ایران

²گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا همدان، همدان، ایران

چکیده

آسپرومازین یک داروی آرام‌بخش است که معمولاً در حیوانات مزرعه­ای برای کمک به کاهش اضطراب و تنش استفاده می­شود. همچنین، مکمل­های حاوی ترکیبی از انواع ویتامین­ها و اسیدهای آمینه نیز می­توانند علاوه‌بر حمایت از سلامت کلی حیوان، به کاهش اثرات منفی تنش کمک نمایند. مطالعات کمی در مورد استفاده از ترکیب آسپرومازین به‌همراه ترکیب مولتی ویتامین و اسیدهای آمینه بر کاهش اثرات تنش القا شده هنگام انجام تلقیح مصنوعی به‌روش لاپاراسکوپی در گوسفند وجود دارد. بنابراین، هدف از این پژوهش، بررسی اثر تزریق آسپرومازین به‌همراه یک مکمل تجاری حاوی ترکیبی از ویتامین­­­ها و اسیدهای آمینه (مولتی­آمینوجکت) بر بازده تولیدمثلی، تغییرات هماتولوژیکی و بیوشیمیایی خون و تنش اکسیداتیو ناشی از تلقیح مصنوعی به‌روش لاپاراسکوپی در گوسفند بود. پنجاه راس میش غیر آبستن نژاد افشار با سن 3-4 سال، وزن زنده 24/5±75/57 کیلوگرم و نمره بدنی حدود 4-5/3 توسط اسفنج حاوی فلوجستون استات و هورمون eCG همزمان شدند. برای این منظور، اسفنج به‌مدت 14 روز در واژن میش­ها قرار داده شد. در روز خارج­سازی اسفنج به هر راس دام 500 واحد بین‌المللی eCG تزریق شد. میش­ها هنگام خارج­سازی اسفنج به دو گروه 25 راسی تقسیم و 54 ساعت پس از خارج­سازی اسفنج، تحت تأثیر تنش تلقیح مصنوعی به‌روش لاپاراسکوپی قرار گرفتند. به میش­های گروه اول (شاهد) فقط سرم فیزیولوژی تزریق شد. به میش­های گروه دوم هنگام خارج­سازی اسفنج، 10 میلی­لیتر مکمل مولتی­آمینوجکت (عضلانی) تزریق شد. همچنین، هر حیوان 20 دقیقه قبل از لاپاراسکوپی علاوه‌بر مولتی آمینوجکت، 0834/0میلی­گرم آسپرومازین به‌ازای هر کیلوگرم وزن زنده (داخل­رگی) نیز دریافت کرد. تغییرات غلظت کوتیزول پلاسما و کینتیک آن از 20 دقیقه قبل از انجام لاپاراسکوپی تا 180 دقیقه بعد از آن اندازه­گیری شد. تغییرات هماتولوژیکی و بیوشیمیایی و وضعیت آنتی­اکسیدانی پلاسما قبل و بعد از لاپاراسکوپی در خون وداجی ارزیابی و میزان آبستنی در 45 روزگی تعیین شد. غلظت کورتیزول 20 دقیقه پس از لاپاراسکوپی به‌طور معنی­داری نسبت به غلظت پایه افزایش یافت. متعاقب پاسخ کورتیزول، تعداد گلبول­های سفید خونی و غلظت مالون­دی­آلدهید پلاسما افزایش و هماتوکریت، هموگلوبین و توان آنتی­اکسیدانی کل کاهش یافت، امّا غلظت پروتئین­های پلاسما تغییر نکرد. میزان آبستنی تحت تأثیر تیمار قرار نگرفت، اما پروتئین­ پلاسما افزایش و آنزیم آسپارتات آمینوتراسفراز را کاهش داد. به‌طور کلی، تزریق آسپرومازین به‌همراه مکمل تجاری مولتی­آمینوجکت هنگام تلقیح مصنوعی به‌روش لاپاراسکوپی تأثیری بر نتیجه باروری و بهبود وضعیت آنتی­اکسیدانی پس از لاپاراسکوپی ندارد، امّا با کاهش غلظت پلاسمایی آنزیم آسپارتات آمینوترانسفراز، شدت آسیب بافتی را کاهش و با افزایش غلظت گلبولین پلاسما سامانه ایمنی حیوان را تقویت می­کند. 

کلیدواژه‌ها

آسپرومازین؛ تنش؛ کورتیزول؛ مولتی‌آمینوجکت؛ وضعیت آنتی‌اکسیدانی

مراجع

Aghamiri, S. M., Samimi, A. S., Hajian, M., Samimi, A. M., & Oroumieh, A. (2022). Effect of xylazine, detomidine, medetomidine and dexmedetomidine during laparoscopic SCNT embryo transfer on pregnancy rate and some physiological variables in goats. BMC Veterinary Research, 18(1), 98.  https://doi.org/10.1186/s12917-022-03194-8

Ali, B., Al-Qarawi, A., & Mousa, H. (2006). Stress associated with road transportation in desert sheep and goats, and the effect of pretreatment with xylazine or sodium betaine. Research in Veterinary Science, 80(3), 343-348.  https://doi.org/10.1016/j.rvsc.2005.07.012

Ali, B. H., & Al-Qarawi, A. (2002). Evaluation of drugs used in the control of stressful stimuli in domestic animals: A review. Acta Veterinaria Brno, 71(2), 205-216.

Apple, J., Minton, J., Parsons, K., & Unruh, J. (1993). Influence of repeated restraint and isolation stress and electrolyte administration on pituitary-adrenal secretions, electrolytes, and other blood constituents of sheep. Journal of Animal Science, 71(1), 71-77.  https://doi.org/10.2527/1993.71171x

Arfuso, F., Fazio, F., Chikhi, L., Aymond, G., Piccione, G., & Giannetto, C. (2022). Acute stress response of sheep to shearing procedures: Dynamic change of cortisol concentration and protein electrophoretic pattern. Animals, 12(7), 862.  https://doi.org/10.3390/ani12070862

Arfuso, F., Rizzo, M., Giannetto, C., Giudice, E., Piccione, G., Fazio, F., Cirincione, R., Cassata, G., & Cicero, L. (2023). Inflammatory-like status and acute stress response in horses after road transport. Scientific Reports, 13(1), 9858.  https://doi.org/10.1038/s41598-023-37069-1

Avila-Jaime, B., Ramos-Zayas, Y., Franco-Molina, M. A., Alvarado-Avila, R., Zamora-Avila, D. E., Fimbres-Durazo, H., Zárate-Ramos, J. J., & Kawas, J. R. (2021). Effects of transportation stress on complete blood count, blood chemistry, and cytokine gene expression in heifers. Veterinary Sciences, 8(10), 231.

Ballou, M., Sutherland, M., Brooks, T., Hulbert, L., Davis, B., & Cobb, C. (2013). Administration of anesthetic and analgesic prevent the suppression of many leukocyte responses following surgical castration and physical dehorning. Veterinary Immunology and Immunopathology, 151(3-4), 285-293.  https://doi.org/10.1016/j.vetimm.2012.11.018

Brearley, J., Dobson, H., & Jones, R. (1990). Investigations into the effect of two sedatives on the stress response in cattle. Journal of Veterinary Pharmacology and Therapeutics, 13(4), 367-377.  https://doi.org/10.1111/j.1365-2885.1990.tb00791.x

Damián, J., & Ungerfeld, R. (2011). The stress response of frequently electroejaculated rams to electroejaculation: hormonal, physiological, biochemical, haematological and behavioural parameters. Reproduction in Domestic Animals, 46(4), 646-650.  https://doi.org/10.1111/j.1439-0531.2010.01722.x

Danyer, E., Bilal, T., Altiner, A., Aytekin, İ., & Atalay, H. (2021). The effect of vitamin E treatment on selected immune and oxidative parameters in Kivircik ewes suffering from transport stress. Journal of Animal Physiology and Animal Nutrition, 105, 34-41.  https://doi.org/10.1111/jpn.13560

De Leon, J. A. D., & Borges, C. R. (2020). Evaluation of oxidative stress in biological samples using the thiobarbituric acid reactive substances assay. JoVE (Journal of Visualized Experiments), (159), e61122. https://doi.org/10.3791/61122

De Lille, A., Silvers, M., Cadario, M., Tran, T., Cage, C., & LeBlanc, M. (2000). Interactions of xylazine and acepromazine with oxytocin and the effects of these interactions on intrauterine pressure in normal mares and mares with delayed uterine clearance. Journal of Reproduction and Fertility. Supplement, (56), 373-379.

Dujovne, C. A., & Zimmerman, H. J. (1969). Cytotoxicity of phenothiazines on Chang liver cells as measured by enzyme leakage. Proceedings of the Society for Experimental Biology and Medicine, 131(2), 583-587.  https://doi.org/10.3181/00379727-131-33931

Fierro, S., Olivera-Muzante, J., Gil, J., & Viñoles, C. (2011). Effects of prostaglandin administration on ovarian follicular dynamics, conception, prolificacy, and fecundity in sheep. Theriogenology, 76(4), 630-639.  https://doi.org/10.1016/j.theriogenology.2011.03.016

GibbsIII, H. M., & Troedsson, M. H. (1995). Effect of acepromazine, detomidine, and xylazine on myometrial activity in the mare. Biology of Reproduction, 52(monograph_series1), 489-493.  https://doi.org/10.1093/biolreprod/52.monograph_series1.489

Gil, A. G., Illera, J. C., Silván, G., Lorenzo, P. L., & Illera, M. (2002). Changes in hepatic and renal enzyme concentrations and heart and respiratory rates in new zealand white rabbits after anesthetic treatments. Journal of the American Association for Laboratory Animal Science, 41(6), 30-32.

Grandin, T. (2021). How to improve livestock handling and reduce stress. Improving Animal Welfare: A Practical Approach (Ed. 3), 84-112.

Hamam, A., & Abou-Zeina, H. (2007). Effect of vitamin E and selenium supplements on the antioxidant markers and immune status in sheep. Journal of Biological Sciences, 7(6), 870-878. https://doi.org/10.3923/jbs.2007.870.878

Han, B., Gao, D., & Wang, Q. (1995). Study on the mechanism of conirol high temperature transport stress in china experimental miniature pig with supplement compound sodium chlobide power. Acta Vet Zootech Sinica, 26, 261-267.

Hoffman, J. R., Ratamess, N. A., Ross, R., Shanklin, M., Kang, J., & Faigenbaum, A. D. (2008). Effect of a pre-exercise energy supplement on the acute hormonal response to resistance exercise. The Journal of Strength and Conditioning Research, 22(3), 874-882. https://doi.org/10.1519/JSC.0b013e31816d5db6

Hsieh, C., & Rajashekaraiah, V. (2021). Ferric reducing ability of plasma: A potential oxidative stress marker in stored plasma. Acta Haematologica Polonica, 52(1), 61-67. https://doi.org/10.5603/AHP.2021.0009

Jobgen, W., Meininger, C. J., Jobgen, S. C., Li, P., Lee, M. J., Smith, S. B., Spencer, T. E., Fried, S. K., & Wu, G. (2009). Dietary L-arginine supplementation reduces white fat gain and enhances skeletal muscle and brown fat masses in diet-induced obese rats. The Journal of nutrition, 139(2), 230-237.  https://doi.org/10.3945/jn.108.096362

Kiyma, Z., Alexander, B., Van Kirk, E., Murdoch, W., Hallford, D., & Moss, G. (2004). Effects of feed restriction on reproductive and metabolic hormones in ewes. Journal of Animal Science, 82(9), 2548-2557.  https://doi.org/10.2527/2004.8292548x

Laher, I. (2014). Systems biology of free radicals and antioxidants (First Ed.). Springer.

Lone, F. (2022). Artificial insemination in sheep-a breakthrough in offing. Applied Veterinary Research, 1(1), e2022001-e2022001.  https://doi.org/10.31893/avr.2022001

McKnight, J. R., Satterfield, M. C., Jobgen, W. S., Smith, S. B., Spencer, T. E., Meininger, C. J., McNeal, C. J., & Wu, G. (2010). Beneficial effects of L-arginine on reducing obesity: potential mechanisms and important implications for human health. Amino Acids, 39, 349-357.  https://doi.org/10.1007/s00726-010-0598-z

Nayyar, S., & Jindal, R. (2010). Essentiality of antioxidant vitamins for ruminants in relation to stress and reproduction. Iranian Journal of Veterinary Research, 11(1), 1-9.

Önder, N. T., Batı, Y. U., Gökdemir, T., Kılıç, M. C., Şahin, O., Öğün, M., Akyüz, E., Kuru, M., Kırmızıgül, A. H., & Yıldız, S. (2023). Oxidative response of sheep to transcervical applications. Reproduction in Domestic Animals.  https://doi.org/10.1111/rda.14361

Parker, A., Hamlin, G., Coleman, C., & Fitzpatrick, L. (2004). Excess cortisol interferes with a principal mechanism of resistance to dehydration in Bos indicus steers. Journal of Animal Science, 82(4), 1037-1045.  https://doi.org/10.2527/2004.8241037x

Priskas, S., Valergakis, G., Tsakmakidis, I., Vouraki, S., Papanikolopoulou, V., Theodoridis, A., & Arsenos, G. (2022). The role of housing conditions on the success of artificial insemination in intensively reared dairy ewes in greece. Animals, 12(19), 2693.  https://doi.org/10.3390/ani12192693

Raza, S., Tewari, A., Rajak, S., & Sinha, R. A. (2021). Vitamins and non-alcoholic fatty liver disease: A molecular insight. Liver Research, 5(2), 62-71.  https://doi.org/10.1016/j.livres.2021.03.004

Sathe, S. R. (2018). Laparoscopic Artificial insemination technique in small ruminants—A procedure review. Frontiers in Veterinary Science, 5, 266.  https://doi.org/10.3389/fvets.2018.00266

Sciorsci, R., Piccinno, M., & Rizzo, A. (2018). Scopolamine butylbromide decreases the xylazine-mediated contractility in bovine pregnant uteri. Theriogenology, 108, 348-353.  https://doi.org/10.1016/j.theriogenology.2017.12.033

Small, A., Fisher, A. D., Lee, C., & Colditz, I. (2021). Analgesia for sheep in commercial production: Where to next? Animals, 11(4), 1127.  https://doi.org/10.3390/ani11041127

Stafford, K., Chambers, J., Sylvester, S., Kenyon, P., Morris, S., Lizarraga, I., & de Nicolo, G. (2006). Stress caused by laparoscopy in sheep and its alleviation. New Zealand Veterinary Journal, 54(3), 109-113.  https://doi.org/10.1080/00480169.2006.36621

Tsuda, Y., Murakami, R., Yamaguchi, M., & Seki, T. (2020). Acute supplementation with an amino acid mixture suppressed the exercise-induced cortisol response in recreationally active healthy volunteers: A randomized, double-blinded, placebo-controlled crossover study. Journal of the International Society of Sports Nutrition, 17(1), 39.  https://doi.org/10.1186/s12970-020-00369-2

Yardimci, M., Sahin, E., Cetingul, I., Bayram, I., Aslan, R., & Sengor, E. (2013). Stress responses to comparative handling procedures in sheep. Animal, 7(1), 143-150.  https://doi.org/10.1017/S1751731112001449

Yiannakopoulou, E. C., Nikiteas, N., Perrea, D., & Tsigris, C. (2013). Effect of laparoscopic surgery on oxidative stress response: Systematic review. Surgical Laparoscopy Endoscopy and Percutaneous Techniques, 23(2), 101-108. https://doi.org/10.1097/SLE.0b013e3182827b33

Yu, H., Bao, E. D., Zhao, R. Q., & Lv, Q. X. (2007). Effect of transportation stress on heat shock protein 70 concentration and mRNA expression in heart and kidney tissues and serum enzyme activities and hormone concentrations of pigs. American Journal of Veterinary Research, 68(11), 1145-1150.  https://doi.org/10.2460/ajvr.68.11.1145