اثر پذیری فیض کاشانی از محقق اردبیلی

فقه و اصول (Fiqh va uṣūl)

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 22 آبان 1401   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jfiqh.2022.76467.1368

نویسندگان

ملیحه قنبریان^{* 1}؛ محمد تقی فخلعی²؛ علیرضا عابدی سرآسیا³

¹دانشجوی دکتری، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه فردوسی ، مشهد، ایران

²استاد، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه فردوسی ، مشهد، ایران

³استادیار، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه فردوسی ، مشهد، ایران

چکیده

فیض کاشانی از جمله مفاخر شیعه و اندیشه‌وران نو‌اندیش است که روشی نو در اخباری‌گری به وجود آورد و مسلک اخباری را با گرایش و معارف باطنی و روش تاویل‌گرایی، نهادینه ساخت. وی تک‌روی‌ها و آرای ویژه‌ای دارد که برخلاف مشهور فقها فتوا داده‌است. سنجیدن و برابرسازی دیدگاه فقهی فیض با آرای محقق اردبیلی نشان‌گر این واقعیت تردیدناپذیر است که ایشان از افکار و روش محقق اردبیلی اثر پذیرفته‌است. وی از مبنا و سبک خاص محقق اردبیلی، در مقام استنباط و برداشت از آیات و روایات تبعیت کرده‌است. در این مقاله سعی بر این است که با اشاره به مواردی از فتاوای منفرد و غیرمشهور این دو فقیه که دیدگاهی یکسان داشته‌اند، به وجه مشترک آنان پی برده، سپس عواملی که سبب تأثیرپذیری فیض کاشانی از محقق اردبیلی شده‌است، مشخص گردد. در نهایت روشن شده که مرحوم فیض همچون محقق اردبیلی با تکیه بر اصول و قواعد مهم دینی از جمله اصل سهولت، اصل جواز، اباحه و حلیت و قاعده نفی حرج از شیوه اجتهادی ایشان پیروی کرده‌است.

کلیدواژه‌ها

فیض کاشانی؛ محقق اردبیلی؛ دیدگاه مشهور؛ اثرپذیری

مراجع