بررسی گفتمان هویّت نوجوانان سه‌‌زبانه؛ لقب‌گذاری در میان جوانان سه‌زبانۀ روستای داشکسن

مطالعات زبان و ترجمه

مقاله 7، دوره 56، شماره 4، بهمن 1402، صفحه 205-235   

نوع مقاله: مقالۀ پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/lts.2024.84680.1221

نویسنده

مریم میرزائی^*

گروه زبان‌شناسی دانشگاه آزاد واحد تهران جنوب، تهران، ایران

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی میزان تأثیر هویّت، فرهنگ، زبان و نوع نگرش بر لقب­‌گذاری در میان جوانان سه­‌زبانۀ (ترک، فارس و گرجی) روستای داشکسن بود. جامعۀ آماری جوانان سه­‌زبانۀ سنین 24-15 سال روستای داشکسن بود. روش نمونه‌گیری هدفمند بود و 22 نفر به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده­‌ها پرسشنامۀ سه‌بخشی استاکس و تیلر‑لیچ (2011) و روش پژوهش توصیفی از نوع پیمایشی بود. بر طبق ‌یافته‌­ها متداول‌ترین نوع لقب‌ها، لقب‌های داده‌شده به‌‍ترتیب براساس ویژگی‌های فیزیکی، تنوّع نام، احساسات، شخصیتی، عامیانه و مکان متداول‌تر هستند. اکثر لقب­‌گذاری‌های صورت گرفته بر اساس قومیت، لقب­‌گذاری در بین اقوام ترک نسبت به سایر قومیت‌­ها بیشتر است؛ بنابراین با توجّه به نتایج می‌­توان گفت لقب­‌گذاری در بین اقوام، مناطق، شیوه زندگی، آداب‌و‌رسوم و سطح فرهنگی اقوام گوناگون باهم متفاوت است و در اسم‌های مستعار مرسوم در روستای سه‌­زبانۀ داشکسن و نگرش جوانان این روستا نسبت به لقب‌های خود و دیگران تفاوت وجود دارد.

کلیدواژه‌ها

چندزبانگی؛ جامعه‌شناسی زبان؛ هویّت؛ فرهنگ؛ تعصب زبانی

مراجع

احمدی، م. ع. (1388). لقب: نمادی از هویت با برچسبی از حقارت؟ انسان‌شناسی (نامه انسان‌شناسی)، 7(11)، 9-23.

اخگر­پور، پ. (1388). ناروایی گفتار و زبان در دوزبانه‌ها. تعلیم و تربیت استثنائی، (94-93)، 52.

بوستان، ا. (1386). من واقعی نیستم. خردنامه، 1(24)، 63-71.

بیات، ف.، و آخوندی، ا. (1371). ارتباطات و هویت فرهنگی. رسانه، (10)، 20.

پاک‌نهاد، م. (1386). اسم مستعار: نام مستعار در فرهنگ رسانه‌­ای. خردنامه، 10(37)، 31-30.

پاینده، م.، و جعفرزاده­پور، ف. (1389). بررسی رابطه میان هویت ملی و قومی در بین جوانان دهدشت. پژوهش جوانان، فرهنگ و جامعه، 5، 3- 2.

پناهی سمنانی، م. ا. (1378). لقب‌های عوام ساخته، ایران‌شناخت، 2(15)، 94-115.

پیش‌قدم، ر.، و نوروزکرمانشاهی، پ. (1395). ارتباط میان زبان، مذهب و فرهنگ: تحقیق و تدقیقی در کارکردهای لقب حاجی و واژه های وابسته در زبان فارسی. زبان پژوهی، 8(20)، 27-51. https://doi.org/10.22051/jlr.2015.1859

جوادی، م. ج. (1376). آموزش چندفرهنگی. تعلیم و تربیت: ویژه‌نامه جامعه‌شناسی آموزش‌وپرورش، (3)، 9-22.

راشدمحصل، م. ر. (1386). بررسی تاریخی و ساختاری القاب. پژوهش‌های ادب عرفانی (گوهر گویا)، 1(3)، 1-2.

رضاپور، ر.، و فرجاه، م. (1400). بررسی روند هویت کاربر زبان از منظر نئوتنی زبانی. پژوهش‌های زبان­شناختی در زبان‌های خارجی، 11(4)، 638- 626.

https://doi.org/10.22059/jflr.2021.324143.844

رفعت‌جاه، م. (1381). دیالکتیک هویت‌ها. کتاب ماه، 79(5)، 65 -61.

رهبری، م. (1385). معرفت و قدرت: هویت یگانه و چندهویتی. پژوهشنامه علوم سیاسی، 1(3)، 73-98.

زندی، ب.، و طوسی نصرآبادی، م. ر. (1396). بررسی لقب‌گذاری دانش‌­آموزان مشکین‌شهر از دیدگاه زبانشناسی اجتماعی. جستارهای زبانی، 7(8)، 70- 53.

http://dorl.net/dor/20.1001.1.23223081.1396.8.7.5.5

سجادی، م. (1384). کثرت‌گرایی فرهنگی, هویت و تعلیم و تربیت (تبیین و ارزیابی). اندیشه‌های نوین تربیتی، 1(1)، 25-38.

شکوری، ع.، و رفعت جاه، م. (1387). اینترنت و هویت اجتماعی. مجله جهانی رسانه، 3(1)، 1-17.

عبدی، ن. (1383). نگاهی به دوزبانگی. رشد آموزش زبان، (70)، 4-2.

عبدی، ر. (1388). ابراز هویت فرهنگی در فراگفتمان، مقایسه مقالات پژوهشی فارسی و انگلیسی. زبان و ادب فارسی، 52(212)، 16- 1.

غلام‌پور، ا. (1382). سیاست‌گذاری، هویت، جوانان (پایان‌نامه منتشرنشده کارشناسی ارشد). دانشگاه تهران.

فرشیدورد، م.، و زیرک، ساره. (1381). لقب و لقب‌گذاری در ایران. دانشکده ادبیات و علوم انسانی (تهران)، 4(5-4)، 87-99.

قائم مقامی، س. (1397). درباره چند نام و لقب ترکی در شاهنامه. جستارهای نوین ادبی، 51(1)، 271-283.

گافمن، ا. (1386). داغ ننگ (چاره‌اندیشی برای هویت ضایع‌شده) (م. کیانپور، مترجم). نشر مرکز.

گلابی، ف.، حاجیلو، ف.، و ساعی، م. (1391). بررسی تأثیر دوزبانگی بر کسب هویت اجتماعی. دانش سیاسی و بین­الملل، 1(4)، 82- 67.

گل‌محمدی، ا. (1381). جهانی شدن، فرهنگ، هویت. نشر نی.

گی، ج. (1386). اهمیت تعلیم و تربیت چندفرهنگی (م. ظ.، فهیمی، مترجم)، جامعه فردا، 4، 239- 250

مافی، ع. (1386). نام مستعار. تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاهی، 14، 23-29.

مریدی، م. ر.، و تقی زادگان، م. (1386). بررسی بحران هویت در بین دانش‌آموزان (نمونۀ موردی دانش‌آموزان شهر لار در سال تحصیلی 85 - 1384). مطالعات ملی، (2)، 147.

مشایخی، ع. (1384). زندگی در جهان چند فرهنگی. فرهنگ و آهنگ، (3)، 9-10.

میرزائی، س.، و رضایی، ف. (1399، شهریور). بررسی دوزبانگی اجتماعی کودکان و رویکرد مناسب آموزشی در آنان. [مقاله ارائه‌شده در همایش]. اولین همایش ملی مدرسه فردا، دانشگاه محقق اردبیلی.

ناصری، ف. (1386). هویت‌یابی (جوان و بحران هویت، اختلاف نسل‌ها، ارزش‌ها، معنویت و ...)، [مقاله ارائه‌شده در همایش]. همایش مشاوره از دیدگاه اسلام.

نوذری، ح. ع. (1385). نگاهی تحلیلی به روند تحول مفهوم هویت در قالب های سه‌گانه هویت سنتی، مدرن و پست مدرن. مطالعات ملی، 7(26) ، 127-148.

هادوی، ح. (1386). بررسی نظریه تیلور پیرامون مسئله هویت و گوناگونی فرهنگ در عصر مدرن. علوم سیاسی، (6)، 133-148.

هوسپیان، آ. (1380). مقایسه توانایی‌های معنی شناختی دانش آموزان تک‌زبانه و دوزبانه. فرهنگ، (38 و 37)، 329-340.

Andersen, G. (2001). Pragmatic markers and sociolinguistic variation: A relevance theoretic approach to the language of adolescents. John Benjamins.

Bayley, R. (2004). Language socialization. In S. May (Ed.), Encyclopedia of language and education (pp. 1-14). Springer. https://doi.org/10.1007/978-3-319-02327-4_11-1

Block, D. (2006). Multilingual identities in a global city. Journal of Sociolinguistics, 11(4), 531-544. https://doi.org/10.1111/j.1467-9841.2007.00337_4.x

Brubaker, R., & Cooper, F. (2000). Beyond “identity”. Theory and Society, 29(1), 1-47. https://www.jstor.org/stable/3108478

Busse, T. V. (1983). Nickname usage in an American high school. A Journal of Onomastics, 31(4), 300-306. https://doi.org/10.1179/nam.1983.31.4.300

Carl, J., & Stevenson, P. (2009). Language discourse and identity in central Europe. Multilingual Matters.

Crozier, W. R., & Dimmock, P. S. (1999). Name-calling and nicknames in a sample of primary school children. British Journal of Educational Psychology, 69(4), 505–516. https://doi.org/10.1348/000709999157860

Dylman, A. S., Champoux-Larsson, M., & Zakrisson, I. (2020). Culture, language and emotion. Online Readings in Psychology and Culture, 4(2). https://doi.org/10.9707/2307-0919.1167

Finch, J. (2008). Naming names: Kinship, individuality and personal names. Sociology, 42(4), 709-725. https://doi.org/10.1177/0038038508091624

Gladkova, A. (2002). The semantics of nicknames of the American presidents. In T. Dutton, M. Try, & M. Walsh (Eds.), Proceedings of the 2002 Conference of the Australian Linguistic Society (pp. 1-11). Australian Linguistic Society. https://doi.org/10.1179/nam.1983.31.4.300

Liao, C. C. (2006). Linguistic analysis of nicknames of junior high school students. Journal of Language and Linguistics, 5(1), 68–86.

Mary, N. L. (2005). Transformational leadership in human service organizations. Administration in Social Work, 29(2), 105-118.‏ https://doi.org/10.1300/J147v29n02_07

Morgan, J., O’Neill, C., & Harrè, R. (1979). Nicknames: Their origins and social consequences. Routledge and Kegan Paul.

Negrea-Busuioc, E., & Simion, D. L. (2021). What’s in a nickname? Form and function of sports’ team nicknames. In A. B. Dinu & A. I. Cimpian (Eds.), Differences, similarities and meanings: Semiotic investigations of contemporary communication phenomena (pp. 275-292). De Gruyter. https://doi.org/10.1515/9783110662900-013

Nikolenko, O. (2023). Nicknames as emotionally evaluative social identity carriers. International Journal of Social Science and Human Research, 6(3), 1-12. https://doi.org/10.47191/ijsshr/v6-i3-04

Pais, J. M. (2018). The symbology of nicknames in the school everyday life. Educação & Realidade, 43, 909-928. https://doi.org/10.1590/2175-623674801

Pavlenko, A. (2008). Emotion and emotion-laden words in the bilingual lexicon. Bilingualism: Language and Cognition, 11(2), 147-164.‏ https://doi.org/10.1017/S1366728908003283

Phillips, B. S. (1990). Nicknames and sex role stereotypes. Sex Roles, 23(5), 281-289. https://doi.org/10.1007/BF01548251

Reid, E. M. (1991). Electropolis: Communication and community on Internet Relay Chat [Unpublished doctoral dissertation]. University of Melbourne.

Schnurr, G. (2013). Soph names and social identities. WISSLR, 1. https://wisslr.com/abstracts/soph-names-and-social-identities/

Shohamy, E. (2007). Language tests as language policy tools. Assessment in Education, 14(1), 117-130.‏ https://doi.org/10.1080/09695940701272948

Richards, J. C., & Schmidt, R. W. (2013). Longman dictionary of language teaching and applied linguistics. Routledge. https://doi.org/10.4324/9781315833835

Starks, D., & Leech, K. T. (2011). Research projects on nicknames and adolescent identities. New Zealand Studies in Applied Linguistics, 17(2), 87-97.

Wardhaugh, R. (2006). An introduction to sociolinguistics (8th ed.). Blackwell Textbooks in Linguistics.

Warschauer, M., & Grimes, D. (2007). Audience, authorship, and artifact: The emergent semiotics of Web 2.0. Annual Review of Applied Linguistics, 27, 1-23.‏ https://doi.org/10.1017/S0267190508070013

Zhou, F., Mou, J., He, M., & Kim, J. (2021). Nicknames as identity badges: How self-reflective nicknames can facilitate users’ online social interactions. Journal of Retailing and Consumer Services, 60, 102-130. https://doi.org/10.1016/j.jretconser.2021.102459