مدل‌سازی عوامل مؤثر بر گسترش عرضه‌ تجارت الکترونیک در ایران با یک رویکرد تلفیقی

اقتصاد و توسعه منطقه ای

مقاله 9، دوره 30، پاییز و زمستان 26، اسفند 1402، صفحه 268-298   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/erd.2024.82509.1183

نویسندگان

علی عالیور¹؛ محمد رضا آرمان مهر^{* 2}؛ محمد میرباقری جم²

¹کارشناسی ارشد برنامه‌ریزی سیستم‌های اقتصادی، دانشکده مهندسی صنایع و مدیریت، دانشگاه صنعتی شاهرود، شاهرود، ایران

²استادیار اقتصاد، دانشکده مهندسی صنایع و مدیریت، دانشگاه صنعتی شاهرود، شاهرود، ایران

چکیده

تجارت الکترونیک یکی از مؤلفه­های اقتصاد دیجیتال بوده و نقش مهمی در توسعه اقتصادی کشورها و رفاه جامعه دارد. طوری که اثرات اقتصادی و رفاهی توسعه تجارت الکترونیک بر کسی پوشیده نیست. براین اساس، در این پژوهش موضوع مدل‌سازی توسعه تجارت الکترونیک با رویکرد تلفیقی پویایی‌شناسی سیستم و اقتصادسنجی به‌عنوان نوآوری تحقیق موردتوجه واقع شده است. داده­های مورداستفاده در تحقیق از سازمان مرکز توسعه تجارت الکترونیکی و سایر منابع آماری معتبر کشور به‌صورت سری زمانی از سال 1385 تا سال 1400 جمع‌آوری گردیده و متغیرها تا افق 1410 پیش­بینی شده و فرضیه‌های مربوطه آزمون شده است. مطابق فرضیه اول، افزایش آگاهی دولت، کارآفرینان و مردم در طی زمان منجر به رشد بیشتر عرضه تجارت الکترونیک می­گردد. در فرضیه دوم، با افزایش کیفیت سیستم تجارت الکترونیک، عرضه ­کنندگان تجارت الکترونیک نیز افزایش می­یابد. بر اساس فرضیه سوم، افزایش درآمد سرانه ناشی از تجارت الکترونیک، منجر به افزایش عرضه­ کنندگان تجارت الکترونیک می­شود. نتایج حاصل از پژوهش نشان می­دهد که با افزایش تبلیغات، آگاهی مردم افزایش می­یابد و منجر به افزایش تعداد تقاضاکنندگان و افزایش تعداد عرضه‌کنندگان تجارت الکترونیک خواهد شد. همچنین حمایت­های دولت از زیرساخت­ها منجر به افزایش کارایی، امنیت تبادل اطلاعات و اعتماد مردم می­شود که درنهایت سبب افزایش عرضه­کنندگان تجارت الکترونیک می­گردد.

کلیدواژه‌ها

تجارت الکترونیک؛ اقتصاد دیجیتال؛ پویایی‌شناسی سیستم؛ رویکرد تلفیقی

مراجع

AbreDari, Y.; Falah, T., & NoshadiJalal, M. (2021). Identification and ranking of factors affecting the implementation of e-commerce using the TOPSIS method,The fourth international conference on knowledge and technology of the third millennium of Iran's economy, management and accounting, Tehran. (in Persian)

Almeida, D. B.; Magalhães, C.; Sousa, Z.; Borges, M. T.; Silva, E.; Blanquet, I., & Mucha, A. P. (2021).  Microbial community dynamics in a hatchery recirculating aquaculture system (RAS) of sole (Solea senegalensis). Aquaculture. 539, 736592.

Annual report of electronic commerce. (2021). Iran Center for e-Commerce Development. (in Persian)

Annual report of electronic commerce. (2022). Iran Center for e-Commerce Development. (in Persian)

Babaianpour, M., & Karamati, V. (2020). The model of acceptance of e-commerce in government organizations by customers with the systems dynamics approach (case study: a government organization), the first international conference on new challenges and solutions in industrial engineering, management and accounting, Sari. (in Persian)

Bala, B. K.; Arshad, F. M., & Noh, K. M. (2017). System dynamics. Modelling and Simulation, 274.‏

Bastan, M.; Abbasi, E., & Tavakoli, H. (2015). Challenges of electronic government in Iran: a model based on system dynamics approach, the first international conference on industrial engineering, management and accounting, Tehran. (in Persian)

DelAfrooz, N.; Taghavi, A. A.; Ghasemi, A., & Jafari, S. (2019). Identifying factors influencing the development of e-commerce with emphasis on the role of social networks. Business Management, 11(43), 70-87. The Journal of Business Management of the Islamic Azad University. (in Persian)

Farokhizadeh, F.; Toloie Eshlaghy, A.; Radfar, R., & Shoja, N. (2019). A Dynamic Model of E-Readiness for SMEs to Enter the E-Commerce Domain, Modern Researches in Decision Making, 4(2), 97-122. (in Persian)

Fernández-Bonilla, F.; Gijón, C., & De la Vega, B. (2022). E-commerce in Spain: Determining factors and the importance of the e-trust. Telecommunications Policy, 46(1), 102280.‏

Gupta, A. (2014). E-Commerce: Role of E-Commerce in today’s business. International Journal of Computing and Corporate Research, 4(1), 1-8.‏

Haji Gholam Serizdi, A.; Zandi Dareh Gharibi, D.; Azizi, H., & Azadian, R. (2019). Analyzing the expansion of e-commerce in Iran using the systems dynamics approach, the second national conference of the Iranian Society of Systems Dynamics, Tehran. (in Persian)

Kim, D. H. (1999). Introduction to systems thinking, 16, Waltham, MA: Pegasus Communications.‏  

Kabango, C. M., & Asa, A. R. (2015). Factors influencing e-commerce development: Implications for the developing countries. International Journal of Innovation and Economic Development, 1(1), 64-72.‏

Mousavizadeh, S., & Vahabzadeh, S. (2019). Investigating the impact of national culture on customer trust in the development of e-commerce (the study of all branches of Tejarat Bank in Tehran), the third national conference on modern management and accounting studies in Iran, Karaj. (in Persian)

Oliva, R.; Sterman, J. D., & Giese, M. (2003). Limits to growth in the new economy: exploring the ‘get big fast’strategy in e‐commerce. System Dynamics Review: The Journal of the System Dynamics Society, 19(2), 83-117.‏  

Panasenko, S. V.; Karashchuk, O. S.; Mayorova, E. A.; Nikishin, A. F., & Boykova, A. V. (2019). Regional aspects of e-commerce development. International Journal of Civil Engineering and Technology, 10(2), 1821-1829.‏

Raghebi, M., & Salimi, F. (2022). The strategic role of e-commerce on supply chain management, the first international conference on the leap of management, economics and accounting sciences, Sari. (in Persian)

Shahabadi, A., & Ganji, M. (2015). Challenges and opportunities of the state of maturity and electronic readiness of the Islamic Republic of Iran compared to selected Islamic and developed countries in line with the development of electronic commerce and economy. Development Strategy, 41: 149- 184. (in Persian)

Startseva, E.; Xia, Z. H., & Rathnayake, D. N. (2021). E-Commerce Developments and Strategies for Value Creation: The Case of Russia and China. Journal of Contemporary Issues in Business and Government, 27(3), 1232.‏

Sterman JD. (2000) Business dynamics: systems thinking and modeling for a complex world. McGraw-Hill Higher Education, Boston

Sweeney, L. B., & Sterman, J. D. (2000). Bathtub dynamics: initial results of a systems thinking inventory. System Dynamics Review: The Journal of the System Dynamics Society, 16(4), 249-286.‏

Zarei, M., & Hasanpour, H. A. (2013). Analysis of the dynamics of factors affecting e-commerce with the approach of system dynamics, the second international conference on management, entrepreneurship and economic development, Qom. (in Persian)