یادداشت تحلیلی: تحلیل تحول سیستم مدیریت آب بر مبنای نظریه دانینگ-کروگر

فصلنامه آب و توسعه پایدار

دوره 10، شماره 4 - شماره پیاپی 30، اسفند 1402، صفحه 106-118   

نوع مقاله: سایر مطالب علمی نشریه

نویسنده

هاشم درخشان

دانشجوی دکتری علوم و مهندسی آب و پژوهشگر پژوهشکده آب و محیط زیست دانشگاه فردوسی مشهد، ایران

چکیده

نظریه دانینگ-کروگر اشاره به تشریح چگونگی ایجاد سوگیری شناختی ناشی از عدم تناسب خبرگی/پختگی افراد با سطح اعتماد به نفس افراد دارد. کنشگران مدیریت آب نیز چنین تأثیری را در سیستم مدیریت آب تجربه می‌کنند که منجر به ارزیابی نادرست از واقعیت مسائل و چالش‌های مدیریت آب شده و راه‌حل‌ها ناکارآمد می‌شود. این نادیده‌انگاری در کنشگران مدیریت آب می‌تواند به اشکال مختلفی ظهور یابد. تحلیل انجام شده در این تحقیق مبتنی بر نظریه دانینگ-کروگر نشان می‌دهد که اکنون مدیریت آب در ایران به دلیل بزرگیِ بخش دولتی و عدم ظرفیت‌سازی و تفویض اختیار، برای مدت طولانی در «تله روزمرگی» (طی مسیر S ← S’) به‌دام افتاده است. همچنین، عدم عبرت‌اندوزی و آسیب‌شناسی اقدامات، موجب شده تا خبرگی و بلوغ در سیستم مدیریت آب پدید نیاید، که زوال منابع آب را به همراه داشته است. بر اساس تحلیل نظریه دانینگ-کروگر و ماتریس آیزنهاور، هنوز حرکت بسوی تحول‌خواهی و اصلاح رویه سابق، آغاز نشده است. راهکارهای شناسایی شده در این تحقیق نشان می‌دهند که این حرکت می‌تواند با هدف‌گذاری و دور اندیشی (یعنی تدوین چشم‌انداز و برنامه راهبردی)، عبرت‌اندوزی از اقدامات گذشته و همچنین مدیریت تحول از شرایط موجود به شرایط مطلوب بر اساس اصول «پایایی و تاب‌آوری توسعه» آغاز گردد. برای جلوگیری از انحراف از مسیر تحول، تعیین شاخص‌های مناسب برای پایش جهت حرکت نیز ضروری است.

کلیدواژه‌ها

ساده‌انگاری؛ غفلت؛ عبرت‌اندوزی؛ تذبذب؛ تله‌روزمرگی؛ نظریه دانینگ-کروگر

مراجع

پهله، بهزاد، میربرگ کار، سیدمظفر، و ذوالقدر، ابوالفضل. (1398). مدیریت مالی و اثر دانینگ کروگر(خودبینی). دانش سرمایه‌گذاری، 8(30)، 139-152.
درخشان، هاشم. (1401 الف). یادداشت تحلیلی: چرا تعادل‌بخشی آب‌زیرزمینی سهلِ ممتنع است؟. نشریه آب و توسعه پایدار، 9(3)، 147-155.
درخشان، هاشم. (1401 ب). یادداشت تحلیلی (ترجمه): معرفی معیارهای دستیابی به پایایی آب زیرزمینی (برگرفته از قانون SGMA کالیفرنیا. آب و توسعه پایدار، 9(4)، 107-122.
Bratterud, H., Burgess, M., Fasy, B., Millman, D., Oster, T. & Sung, Ch. (2020). The Sung Diagram: Revitalizing the Eisenhower Matrix. doi.org/10.1007/978-3-030-54249-8_43
Chevalking, S., Knoop, L. & Van Steenbergen, F. (2008). Ideas for Groundwater Management. Wageningen, The Netherlands: MetaMeta and IUCN.
Ehrlinger, J., Johnson, K., Banner, M., Dunning, D. and Kruger, J. (2008). Why the unskilled are unaware: Further explorations of (absent) self-insight among the incompetent. Organizational behavior and human decision processes, 105(1), 98–121. doi.org/10.1016/j.obhdp.2007.05.002
Elshall, A.S., Arik, A.D., El-Kadi, A.I., Pierce, S., Ye, M., Burnett, K.M., Wada, C.A., Bremer, L.L. & Chun, G. (2020). Groundwater sustainability: A review of the interactions between science and policy. Environmental Research Letters, 15(9), 093004. doi.org/10.1088/1748-9326/ab8e8c
Kruger, J. & Dunning, D. (1999). Unskilled and unaware of it: how difficulties in recognizing one’s own incompetence lead to inflated self-assessments. Journal of personality and social psychology, 77(6), 1121–1134. doi.org/10.1037/0022-3514.77.6.1121
Liu, Y., Tian, F., Hu, H. & Sivapalan, M. (2014). Socio-hydrologic perspectives of the co-evolution of humans and water in the Tarim River basin, Western China: The Taiji-Tire model. Hydrology and Earth System Sciences, 18(4), 1289–1303. doi.org/10.5194/hess-18-1289-2014
Llamas, M.R. & Martínez-Santos, P. (2005). Intensive groundwater use: silent revolution and potential source of social conflicts. Journal of water resources planning and management, 131(5), 337–341. doi.org/10.1061/(ASCE)0733-9496(2005)131:5(337)
Mahmood, K. (2016) Do people overestimate their information literacy skills? A systematic review of empirical evidence on the dunning-kruger effect. Communications in Information Literacy, 10(2), 198–213. doi.org/10.15760/comminfolit.2016.10.2.24