تحلیل اقتصادی نظام دادرسی مدنی با تأکید بر رسیدگی فرجامی

دانشنامه حقوق اقتصادی

دوره 31، شماره 25، شهریور 1403، صفحه 22-36   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/economlaw.2024.86832.1351

نویسندگان

میترا شفیقی¹؛ سید محسن حسینی پویا^{* 2}؛ سید حمیدرضا موسوی پور³

¹دانشجوی دوره دکتری حقوق خصوصی، گروه حقوق خصوصی، دانشگاه آزاد اسالمی، واحد نیشابور، نیشابور، ایران

²استادیار گروه حقوق خصوصی،دانشگاه آزاد اسلامی، واحد مشهد، مشهد، ایران.

³استادیار گروه حقوق خصوصی، دانشگاه آزاد نیشابور، واحد نیشابور، نیشابور، ایران

چکیده

دانش اقتصاد از این توانایی برخوردار است که مانند برخی علوم دیگر، به‌ مثابه یکی‌ از رکن‌های‌ اساسی‌ در تفسیر و تشریح آیین‌ دادرسی‌ مدنی‌ و قواعد و ساختارهای آن به کار رود. در این بین، یافته‌های این پژوهش حاکی از آن است که هزینه-های ناشی از ثبت و طرح دعوا و هزینه‌های ناشی از اطاله دادرسی در زمره عوامل دخیل در تحلیل اقتصاد دادرسی است. علاوه بر این، مطالعه صورت گرفته نشان‌دهنده این است که مبانی منعکس در مکاتب شکل‌گرایی و واقع‌گرایی به نوعی توجیه‌کننده اقتصاد دادرسی و مراحل دادرسی از جمله رسیدگی فرجامی محسوب می‌گردد. هم‌چنین، بررسی آموزه‌های حقوق اقتصادی و ارتباط آن با آیین دادرسی حاکی از آن است که با توسل به معیارهای کارایی، رفتار معقول، پارتو؛ کالدور هینز و پانز -که هریک به نوعی مبین توجیه فعالیت‌های افراد است- می‌توان نظام دادرسی مدنی و از جمله طرق اعتراض به آرا به ویژه رسیدگی فرجامی را توجیه نمود. این پژوهش به شیوه توصیفی - تحلیلی و با روش کتابخانه‌ای، از رهگذر مباحث نظری، به بررسی و تحلیل اقتصادی رسیدگی فرجامی به عنوان یکی از شیوه‌های بازنگری در آرای صادره از محاکم و هم‌چنین یکی از مباحث حایز اهمیت در آیین دادرسی مدنی پرداخته است.

کلیدواژه‌ها

رسیدگی فرجامی؛ مکتب شکل‌گرایی؛ مکتب واقع‌گرایی؛ معیار کارایی؛ معیار رفتار معقول

مراجع

 

[1] Abdipour Fard, Ebrahim,(2016). Legal Requirements Of Financing By Issuance Of Islamic Financial Instruments (Iranian Case Study), Uncitral Emergence Conference.

[2] Almasi, Nejad Ali, (2013). A study on the quality of the proceedings in the judicial process, scientific-research journal of judicial law perspectives of the University of Judicial Sciences, 17th year, number 58, Tehran. (in Persian)

[3] Ansari, Mehdi, (2012). Economic analysis of contract law, Javadane Publications (Jangal), first edition, Tehran. (in Persian)

[4] Bailey, Jean, (2017). Trust, notion and conditions, London : Oxford.

[5] Barker, Jean, (2019). Commercial Law, London : Oxford.

[6] Birmingham, Robert, (2017) Breach of contract, Damage measures, Economic Efficiency, 24 Rutgers L Rev, pp: 273-284.

[7] Brousseau, Eric and Glachant, Jean Michel, (2019). Contract Economics, renewal of Economics, pp: 3-26.

[8] Coase, Ronald, (1973). The nature of the firm, economica, new series, vo1/4, no16, pp: 386-405.

[9] Coase, Ronald, (2015). The problem of social cost, Journal of law and Economics, pp: 1-44.1960.

[10] Craswell, R, (1997). Freedom of contract: the coase lecture series, Chicago working paper in law and economics.

[11] Craswell, R, (2005). The incomplete contracts literature and Efficient precautions, 56, pp: 151-168.

[12] Dadgar, Yadullah; (2013). Basic components and dimensions of law and economics, Publications of the Economics Research Institute of Tarbiat Madras University and Noor Alam Publications, first edition, Tehran. (in Persian)

[13] Dehkhoda, Ali Akbar, (2015). Persian Dictionary, Digital format, University of Tehran publication. Tehran. (in Persian)

[14] Friedman, Daniel, (1989). The Efficient Breach fallacy, the Journal of legal studies, vol 18, No1, pp: 1-24.

[15] Hart, oliver and Moore, John, (1988). Incomplete contracts and Renegotiation, 56 Econometrica, pp: 755-785.

[16] Holmes, oliver,(2019). The path of the law, 10 Hrvard law.

[17] Jafari Langroodim, Mohammad Jafar, (2013). Legal Terminology, Ganj Danesh Publication, Tehran. (in Persian)

[18] Kronman, Antony,(1987). specific performance, the university of Chicago law Review, vol 45, No 2, pp: 351-382.

[19] Mohseni, Hassan, (2012). Administration of civil proceedings on the basis of cooperation and within the framework of the principles of proceedings, company of publishing, first edition, Tehran. (in Persian)

[20] Shams, Abdollah, (2014). Civil Procedure, Volume 2, 23 Edition, Derak Punbication. Tehran. (in Persian)

[21] Shaul, Stone, (2011). Economic Analysis of Laws, translation, Mohsen Esmaili, Islamic  Council Research Center Publications, first edition, Tehran.

[22] Vahedi, Ghodratollah, (2014). Civil Procedure, Volume 2. Mizan Publication. Tehran. (in Persian)