نقد ترجمه های معاصر آثار ژول ورن با تکیه بر تحلیل توزیعی آراء هریس

پژوهش های زبان و ترجمه فرانسه

دوره 7، شماره 2 - شماره پیاپی 13، اسفند 1403، صفحه 1-28   

نوع مقاله: پژوهش های زبان و ترجمه فرانسه

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/rltf.2024.88381.1117

نویسندگان

فرناز ساسانی^{* 1}؛ صدیقه شرکت مقدم²؛ سپیده نواب زاده شفیعی³؛ محمد حسین فتحیان⁴

¹استادیار گروه زبان فرانسه- دانشکده ادبیات فارسی و زبانهای خارجی- دانشگاه علامه طباطبائی -تهران-ایران

²دانشیارگروه زبان فرانسه، دانشکده ادبیات فارسی و زبان‌های خارجی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران بائی

³استادیار گروه زبان فرانسه، دانشکده ادبیات فارسی و زبانهای خارجی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

⁴دانشجو کارشناسی ارشد مترجمی فرانسه، دانشکده ادبیات فارسی و زبانهای خارجی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

چکیده

امروزه براساس فهرست منتشر شده از سوی یونسکو، ژول ورن به عنوان یکی از پنج نگارنده پر ترجمۀ جهان رتبه‌بندی شده و آثارش بیش از هر نویسندۀ فرانسوی دیگری به زبان فارسی ترجمه شده است. ترجمۀ آثار او به‌سبب شیوۀ نگارش وی در دوران مختلف، نظر مترجمان زیادی را به خود جلب کرده است که می‌توان از عنایت‌الله شکیباپور به عنوان مترجم آثار زیادی از این نویسنده به زبان فارسی نام برد. مهمترین ویژگی ترجمه‌های شکیباپور از آثار این نویسنده این است که مخاطبان در مقایسه با ترجمه‌های قدیمی به صورتی منسجم با نخستین آثار علمی– تخیلی جهان از خلال ترجمه‌های معاصر آشنا می‌شوند. 
در این پژوهش سعی بر آن است تا با نگاه زبانشناسی ساختاری، نمونه‌هایی از ترجمه‌های آثار ژول ورن با تکیه بر تحلیل توزیعی زلیگ هریس مورد بررسی قرار گیرد. بدون شک روابط موجود میان واژه‌ها و ارتباط یک عنصر زبانی با سایر عناصر تشکیل‌دهندۀ زبان، نقش ویژه‌ای در ساخت معنا دارد؛ لذا در ترجمه کمترین جابجایی در اجزای جمله می‌تواند تغییراتی در پیام در زبان مقصد ایجاد کند. در این راستا در این جستار واحد‌های معنایی را در ترجمة فارسی مورد مطالعه قرار می‌دهیم، تا فرایند ترجمه را با توجه به روابط بن‌مایه‌های زبانی تبیین کنیم. نتایج به‌دست آمده نشان می‌دهد این عناصر بر اولویت‌های نقش‌مند مترجم و به لحاظ کمی و کیفی بر محصول زبانی که همان متن مقصد است، تأثیر می‌گذارد.

کلیدواژه‌ها

ترجمه شناسی"؛ زبانشناسی ساختاری "؛ تحلیل توزیعی"؛ واحد معنایی"؛ ژول ورن"؛ "؛ عنایت الله شکیباپور"

مراجع