مقایسه اثربخشی طرحواره درمانی با درمان پذیرش وتعهد(ACT) بر آشفتگی روان شناختی زنان با پراشتهایی عصبی

پژوهش های روان شناسی بالینی و مشاوره

مقاله 4، دوره 14، شماره 1، خرداد 1403، صفحه 67-84   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/tpccp.2024.84361.1560

نویسندگان

رزیتا گوهرشاهی¹؛ عبدالله مفاخری^{* 2}؛ محمد محمدی پور³

¹دانش آموخته دکترای روانشناسی، گروه روانشناسی، دانشگاه آزاد بجنورد، بجنورد، ایران.

²استادیارگروه روانشناسی، دانشگاه پیام نور تهران، تهران، ایران.

³دانشیارگروه روانشناسی، دانشگاه آزاد قوچان، قوچان، ایران.

چکیده

هدف: هدف این پژوهش تعیین اثربخشی آموزش طرحواره درمانی در مقایسه با آموزش رویکرد پذیرش وتعهد(ACT) با آشفتگی روانشناختی زنان با پر اشتهایی روانی صورت گرفت.

روش: پژوهش حاضر یک مطالعه نیمه تجربی با طرح پیش آزمون- پس آزمون و گروه گواه با پی گیری دو ماهه بود. جامعه آماری همه زنان دارای اختلال پر اشتهای روانی شهر مشهد در نیمه اول سال 1402بود که به درمانگاههای پزشکی، مراجعه کرده بودند که تعداد 45 نفر به صورت در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی درسه گروه طرحواره درمانی ( 15نفر)، درمان پذیرش وتعهد ( 15نفر) و گروه گواه ( 15نفر) تقسیم شدند. گروه آزمایش طرحواره درمانی تحت مداخله بسته آموزشی یانگ و همکاران (2003) و گروه آزمایش پذیرش وتعهد تحت مداخله درمانی هیزوهمکاران(2012) به مدت ده جلسه یک ساعتی قرار گرفتند. داده ها با استفاده از تحلیل واریانس اندازه های مکررتجزیه و تحلیل شد

یافته ها: نتایج نشان داد مداخله طرحواره درمانی و پذیرش وتعهد بر آشفتگی روانشناختی (P=0/001)،( 83/49 F=) مؤثر است و این تأثیر در مرحله پی گیری پایدار است. نتایج آزمون تعقیبی شفه نشان داد بین دو گروه پذیرش وتعهد و طرحواره درمانی تفاوت معناداری در اثربخشی کاهش آشفتگی روانی وجود دارد(P=0/05)؛ بنابراین پذیرش وتعهد تأثیر بیشتری بر کاهش آشفتگی روانی زنان داشته است.

نتیجه گیری: تاثیر بیشتر درمان پذیرش وتعهد از طریق تکنیک هــای گسلش شناختی می باشدکه به زنان کمــک می کند بین افکار برخاستــه از الگوهای ناسازگارانه و هیجانات منفی فاصله ایجاد کند. آموزش رویکردهای درمانی روان شناختی مانند طرحواره و پذیرش وتعهد به زنان می توان در کاهش وزن و پیشگیری از پرخوری عصبی آنان کمک کرد. همچنین با کنترل پرخوری عصبی میتوان آنان را از عوارض جانبی آسیب های جسمانی، روانی و اجتماعی پرخوری عصبی حفظ کرد و بدین ترتیب مادران سالم تر و جامعه سالم تری داشت.

کلیدواژه‌ها

طرحواره درمانی؛ پذیرش وتعهد؛ آشفتگی روان شناختی؛ پراشتهایی عصبی

مراجع

Abbasi Bondaragh, S., et al. (2023). "The Impact of Acceptance and Commitment Couples Therapy on Reducing the Marital Conflicts between Couples Applying for Divorce." Research in Clinical Psychology and Counseling 13(1): 25-46. 10.22067/TPCCP.2023.77768.1317 (In Persian)

AllaHayari, M. and S. Khaleghi (2021). Effectiveness of acceptance and commitment therapy in bulimia nervosa and maladaptive strategies of worry in women. The second national conference of psychopathology. Ardabil. https://civilica.com/doc/1436384/ (In Persian)

Ashrafi, S., et al. (2020). "The Effectiveness of Acceptance and Commitment Therapy on Bulimia Nervosa in Overweight Women." Journal of Research in Behavioural Sciences 18(2): 182-191.  ‎ 10.52547/rbs.18.2.182 (In Persian)

Ayar, D. and S. Sabancioğullari (2022). "The effect of a solution-oriented therapy on the depression levels and the perceived social support of depressive patients." Archives of Psychiatric Nursing 36: 62-69. 10.1016/j.apnu.2021.11.004

Boterhoven de Haan, K. L., et al. (2019). "A Schema Therapy Approach to the Treatment of Posttraumatic Stress Disorder." Journal of Psychotherapy Integration 29: 54–64.  https://doi.org/10.1037/int0000120

Chithambo, T. P. and S. J. Huey, Jr. (2017). "Internet-delivered eating disorder prevention: A randomized controlled trial of dissonance-based and cognitive-behavioral interventions." Int J Eat Disord 50(10): 1142-1151. https://doi.org/10.1002/eat.22762

Damiano, S. R., et al. (2015). "Maladaptive schemas in adolescent females with anorexia nervosa and implications for treatment." Eat Behav 16: 64-71. https://doi.org/10.1016/j.eatbeh.2014.10.016

Dehestani, m., et al. (2019). "The Effectiveness of Group Schema Therapy on Body Dysmorphic Symptoms and Early Maladaptive Schemes in Girl Students with Overweight Concerns." Thoughts and Behavior in Clinical Psychology 13(47): 47-56. https://www.sid.ir/paper/172073/fa (In Persian)

Escandón-Nagel, N., et al. (2018). "Emotional eating and cognitive conflicts as predictors of binge eating disorder in patients with obesity." International Journal of Clinical and Health Psychology 18(1): 52-59. https://doi.org/10.1016/j.ijchp.2017.09.003

Eskandari, H. (2015). "Schema therapy: the formation of the historical evolution of the concept of bus." Clinical Psychology Studies 5(18): 15-22.               https://jcps.atu.ac.ir/article_1045.html?lang=en (In Persian)

Harris, R. and S. C. Hayes (2009). ACT Made Simple: An Easy-to-read Primer on Acceptance and Commitment Therapy, New Harbinger Publications. https://www.amazon.com/ACT-Made-Simple-Easy-Read/dp/1572247053

Hayes, S. C., et al. (2013). "Acceptance and commitment therapy and contextual behavioral science: examining the progress of a distinctive model of behavioral and cognitive therapy." Behav Ther 44(2): 180-198. doi: 10.1016/j.beth.2009.08.002

Hayes, S. C. and J. Lillis (2012). Acceptance and Commitment Therapy, American Psychological Association. https://www.apa.org/pubs/books/4317286

Hayes, S. C. and K. D. Strosahl (2013). A Practical Guide to Acceptance and Commitment Therapy, Springer US. https://link.springer.com/book/10.1007/978-0-387-23369-7#about-this-book

Hayes, S. C., et al. (2011). Acceptance and Commitment Therapy: The Process and Practice of Mindful Change, Guilford Publications. https://www.guilford.com/books/Acceptance-and-Commitment-Therapy/Hayes-Strosahl-Wilson/9781462528943

Howell, A. N., et al. (2010). "Anxiety sensitivity, distress tolerance, and discomfort intolerance in relation to coping and conformity motives for alcohol use and alcohol use problems among young adult drinkers." Addict Behav 35(12): 1144-1147.               https://doi.org/10.1016/j.drugalcdep.2011.09.012

Hussain, T. (2013). "Psychological distress leading to repeat HIV testing in an Integrated Counseling & Testing Centre (ICTC) at Agra, India—Case report of 10 HIV-negative clients." HIV & AIDS Review 12(2): 43-46. https://doi.org/10.1016/j.hivar.2013.05.003

Imperatori, C., et al. (2017). "The Association between Food Addiction and Early Maladaptive Schemas in Overweight and Obese Women: A Preliminary Investigation." Nutrients 9(11). DOI: 10.3390/nu9111259

Ismaili, S. and S. Khosravi (2018). The effect of treatment based on acceptance and commitment on binge eating and difficulty in regulating emotions in binge eating disorder sufferers. National conference of new ideas in psychology and educational sciences with emphasis on recent scientific researches,. Tehran.  20.1001.1.10199616.1400.23.1.6.0 (In Persian)

Kessler, R. C., et al. (2003). "Screening for serious mental illness in the general population." Arch Gen Psychiatry 60(2): 184-189. doi:10.1001/archpsyc.60.2.184

Khodabakhsh, M. and F. Kiani (2017). "The Role of Depressive Symptoms and Alexithymia in Predicting Disordered Eating Behavior Among Female Students." Community Health Journal 8(3): 27-36. https://chj.rums.ac.ir/article_45728.html?lang=en (In Persian)

Lemly, D. C., et al. (2022). "Caring for Adults With Eating Disorders in Primary Care." Prim Care Companion CNS Disord 24(1). https://doi.org/10.4088/PCC.20nr02887 DOI: 10.4088/PCC.20nr02887

Lev, A., et al. (2017). Acceptance and Commitment Therapy for Couples: A Clinician's Guide to Using Mindfulness, Values, and Schema Awareness to Rebuild Relationships, New Harbinger Publications. https://www.amazon.com/Acceptance-Commitment-Therapy-Couples-Relationships/dp/162625480X

Lillis, J. and K. E. Kendra (2014). "Acceptance and Commitment Therapy for weight control: Model, evidence, and future directions." J Contextual Behav Sci 3(1): 1-7. https://doi.org/10.1016/j.jcbs.2013.11.005

Mao, A., et al. (2022). "A qualitative inquiry into the acceptability of schema therapy in Hong Kong and Singapore: implications for cultural responsiveness in the practice of schema therapy." Clinical Psychologist 26(3): 341-350. https://doi.org/10.1080/13284207.2022.2052273

Mardani, l. and e. ahmadi (2019). "Structural relationships of dysfunctional thoughts and rumination with symptoms of eating disorder by mediating of avoidance performance." Thoughts and Behavior in Clinical Psychology 14(53): 47-56. https://www.sid.ir/paper/366487/en (In Persian)

Narimani, M. and S. M. Nemati (2020). Investigating the effect of schema therapy on bulimia nervosa and stress in obese women. The second national conference of psychopathology.  10.32592/ajnpp.2020.7.1.103 (In Persian)

Rahmani, F., et al. (2021). "The Effectiveness of Schema Therapy on Academic Enthusiasm and Body Dysmorphic Symptoms in Students." Research in School and Virtual Learning 9(2): 61-74. 20.1001.1.23456523.1400.9.2.5.4 (In Persian)

Roozeboom, W. D. (2014). Solution-Focused Counseling. Encyclopedia of Psychology and Religion. D. A. Leeming. Boston, MA, Springer US: 1679-1683. https://link.springer.com/referenceworkentry/10.1007/978-1-4614-6086-2_9220

Schaumberg, K., et al. (2021). "Conceptualizing eating disorder psychopathology using an anxiety disorders framework: Evidence and implications for exposure-based clinical research." Clin Psychol Rev 83: 101952. https://doi.org/10.1016/j.cpr.2020.101952

Shaigian, Z. and M. Wafai (2018). "Investigating the psychometric indicators of the eating disorder beliefs questionnaire." New Journal of Cognitive Sciences 11(2): 22. 10.32598/jpcp.9.3.772.1 (In Persian)

Tashuiqi, M. and Z. Aghamiri (2019). The effectiveness of solution-oriented group therapy on the difficulty of emotion regulation and self-expression in adolescents living in centersWelfare of the city of Tehran. The second congress of new findings in the field of family, mental health, disorders, prevention and education. 10.52547/jcmh.9.3.9 (In Persian)

Trindade, I. A. and C. Ferreira (2014). "The impact of body image-related cognitive fusion on eating psychopathology." Eat Behav 15(1): 72-75. https://doi.org/10.1016/j.eatbeh.2013.10.014

Unoka, Z., et al. (2010). "Eating disorder behavior and early maladaptive schemas in subgroups of eating disorders." J Nerv Ment Dis 198(6): 425-431. 10.1097/NMD.0b013e3181e07d3d

Wheaton, M. G., et al. (2012). "Dimensions of anxiety sensitivity in the anxiety disorders: evaluation of the ASI-3." J Anxiety Disord 26(3): 401-408. https://doi.org/10.1016/j.janxdis.2012.01.002

Yaghobi, H. (2016). "Psychometric properties of the 10 questions Version of the Kessler Psychological Distress Scale (K-10)." Journal of Applied Psychological Research 6(4): 45-57. 10.22059/JAPR.2016.57963 (In Persian)

Young, J. E., et al. (2003). Schema Therapy: A Practitioner's Guide, Guilford Publications.  https://www.guilford.com/books/Schema-Therapy/Young-Klosko-Weishaar/9781593853723