بررسی اثر دما روی تغییرات فراوانی Mythimna loreyi (Lepidoptera: Noctuidae) در ذرت

پژوهش های حفاظت گیاهان ایران

مقاله 1، دوره 38، شماره 3 - شماره پیاپی 65، مهر 1403، صفحه 197-208   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jpp.2024.85113.1164

نویسندگان

لاله ابراهیمی^{* 1}؛ مسعود امیرمعافی²؛ محمدرضا شیری³

¹بخش تحقیقات کنترل بیولوژیک، موسسه گیاهپزشکی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران.

²بخش تحقیقات سن گندم، مؤسسه تحقیقات گیاه‌پزشکی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

³بخش تحقیقات ذرت و گیاهان علوفه‌ای، مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

چکیده

یکی از مهمترین غلات استراتژیک در ایران و جهان ذرت می‌باشد، که بالپولکداران از مهمترین عوامل خسارت‌زای آن هستند. در سال­های اخیر، با توجه به تغییرات اقلیمی در سراسر جهان، برخی آفات ثانویه حالت طغیانی پیدا کرده‌ و برخی آفات مهاجم به مناطق غیر آلوده گسترش یافته‌اند. از جمله این آفات، شب­پره برگخوار ذرت Mythimna loreyi است. در تحقیق حاضر، جمعیت لاروهای برگخوار ذرت و درصد پارازیتیسم طبیعی آن طی سه فصل زراعی (1402-1400) در کرج پایش گردید. تحلیل داده­های فراوانی آفت نشان داد که جمعیت لاروهای آفت افزایش معنی­داری داشته است (P<0.01). میانگین تعداد لاروها در سال اول و دوم از نظر آماری تفاوت معنی­داری نشان نداد (t value = 2.05; P = 0.06)، اما در سال سوم نسبت به سال اول (t value =4.34; P<0.01) و سال دوم (t value = 2.63; P = 0.019) افزایش معنی­داری داشت. نسبت جمعیت لاروها به‌صورت میانگین در سال 1401 و 1402 نسبت به سال 1400 به‌ترتیب 44/2 و 97/5 برابر افزایش یافته بود. نسبت افزایش جمعیت لاروها در سال 1402 نسبت به 1401 نیز 44/2 برابر محاسبه گردید. تحلیل داده­های هواشناسی، وجود یک رابطه مثبت بین افزایش جمعیت این آفت و افزایش دمای حداقل در سال‌های مورد بررسی را نشان داد. در این بررسی زنبور پارازیتوئید Cotesia ruficrus از لاروهای پارازیته برگخوار ذرت به‌عنوان پارازیتوئید غالب تعیین گردید. میانگین درصد پارازیتیسم طبیعی در سال­های 1400 الی 1402 به‌ترتیب 74/12، 73/11 و 86/14 درصد بود. مقایسه میانگین وزن بلال­های آلوده به آفت و بلال­های سالم کاهش معنی­داری را نشان داد (P < 0.01). به‌طور متوسط، 75 درصد از بلال­هایی که مورد تغذیه آفت قرار گرفته بودند، درجاتی از آلودگی قارچی را نشان دادند. یافته­های این تحقیق نشان­دهنده رابطه بین افزایش جمعیت لاروهای M. loreyi با افزایش دمای حداقل در ماه­های تابستان می­باشد.

کلیدواژه‌ها

بالپولکداران؛ برگخوار ذرت؛ پارازیتیسم؛ دما؛ ذرت علوفه‌ای

مراجع

1. Ministry of Agriculture Jihad. (2023). Agricultural Statistics of Crops 2021-2022, Deputy Statistics of Information and Communication Technology Center, 103 pages. (In Persian)
2. Abbasipour, H., & Taghavi, A. (2004). Morphological and biological studies of parasitoid wasp, Cotesia rufricus (Haliday)(Hymenoptea: Braconidae), a gregarious endoparasitoid of the rice armyworm larvae, Mythimna unipuncta. Pajouhesh-va-Sazandegi: In Agronomy & Horticulture, 62, 18-24. (In Persian with English abstract)
3. Blandino, M., Scarpino, V., Vanara, F., Sulyok, M., Krska, R., & Reyneri, A. (2015). Role of the European corn borer (Ostrinia nubilalis) on contamination of maize with 13 Fusarium mycotoxins.Food Additives & Contaminants: Part A, 32(4), 533-543. https://doi.org/10.1080/19440049.2014.966158
4. Galic, , Simic, D., Franic, M., Brkic, A., Jambrovic, A., Brkic, J., & Ledencan, T. (2019). Analysis of Fusarium ear rot and fumonisin contamination in testcrosses of a maize biparental population. Crop Breeding and Applied Biotechnology,19(1), 40-46. https://doi.org/10.1590/1984-70332019v19n1a06
5. Gilbert, N., & Raworth, D.A. (1996). Insects and temperature—a general theory. The Canadian Entomologist, 128(1), 1-13. https://doi.org/10.4039/Ent1281-1
6. Hong, S.Y., Yi, H.J., Yoon, Y.N., Jang, Y.W., Do Park, K., & Maharjan, R. (2022). Evaluation of commercial pheromones on the population dynamics of Spodoptera frugiperda (JE Smith) and Mythimna loreyi (Duponchel)(Lepidoptera: Noctuidae). Korean Journal of Crop Science,67, 285-295. https://doi.org/10.7740/kjcs.2022.67.4.285
7. Jalaeian, M., Farahpour-Haghani, A., & Esfandiari, M. (2017). First report of damage caused by Leucania loreyi (Lep.: Noctuidae) on rice in Guilan province. Plant Pest Research, 7(3), 77-80. https://doi.org/22124/iprj.2017.2593
8. Khanjani, M. (2006). Field Crop Pests in Iran (Insects & Mites). Bu-Ali Sina University publishing. 719 pp.
9. Kiritani, K. (2013). Different effects of climate change on the population dynamics of insects. Applied Entomology and Zoology, 48(2), 97-104. https://doi.org/10.1007/s13355-012-0158-y
10. Kornosor, S. (1999). Entomological problems of maize in Turkey. In  XX Conf. International Working Group on Ostrinia and Other Maize Pests (Adana, Turkey)(pp. 14-23).
11. Mazzoni, E., Scandolara, A., Giorni, P., Pietri, A., & Battilani, P. (2011). Field control of Fusarium ear rot, Ostrinia nubilalis(Hubner), and fumonisin in maize kernels. Pest Management Science, 67, 458-465. https://doi.org/10.1002/ps.2084
12. Mediouni Ben Jemâa, J., Soltani, A., Djebbi, T., Mejri, I., Kanyesigye, D., & Otim, M.H. (2023). The maize caterpillar Mythimna (= Leucania) loreyi (Duponchel, 1827)(Lepidoptera: Noctuidae): Identification, distribution, population density and damage in Tunisia. Insects,14(10), 786. https://doi.org/10.3390/insects14100786
13. Nam, H.Y., Kwon, M., Kim, H.J., & Kim, J. (2020). Development of a species diagnostic molecular tool for an invasive pest, Mythimna loreyi, using LAMP. Insects, 11(11), 817. https://doi.org/10.3390/insects11110817
14. Naseri, M. (1996). Biology of the maize leafworm, Mythimna loreyi DUP in Urmia region and introduction of its natural enemies and investigation of the biology of dominant species. MSc Thesis. Urmia University. (In Persian with English abstract)
15. Parchami–Araghi, M. (1995). The first record of three parasitoid flies (Dup.: Tachinidae) on Mythimna loreyi (Lep.: Noctuidae) larva in Iran. Journal of Entomological Society of Iran, 14, 77-77. (In Persian with English abstract)
16. Qin, J., Zhang, L., Liu, Y., Sappington, T.W., Cheng, Y., Luo, L., & Jiang, X. (2017). Population projection and development of the Mythimna loreyi (Lepidoptera: Noctuidae) as affected by temperature: application of an age-stage, two-sex life table. Journal of Economic Entomology,110(4), 1583-1591. https://doi.org/10.1093/jee/tox138
17. SAS Institute. (2012). SAS Enterprise Guide 9.3.
18. Sertkaya, E., & Bayram, A. (2005). Parasitoid community of the loreyi leaf worm Mythimna (Acantholeucania) loreyi: novel host-parasitoid associations and their efficiency in the eastern Mediterranean region of Turkey. Phytoparasitica, 33, 441-449. https://doi.org/10.1007/BF02981393
19. Shabaa, M.H., & Al-Rubaie, A.R.L. (2018). Ecological and biological study of Leucania loreyi (Dup.) (Lepidoptera: Noctuidae). Journal of University of Babylon for Engineering Sciences, 26, 232.
20. Siahpoush, , Azimi, A., Rabee, R., & Mozaffari, M. (1993). Introduction of three species of Mythimna (Lep: n.) at Khuzestan corn fields. Proceedings IX Plant Protection Congress of Iran. 94 p. (In Persian with English abstract)
21. Sokame, B.M., Tonnang, H.E., Subramanian, S., Bruce, A.Y., Dubois, T., Ekesi, S., & Calatayud, P.A. (2021). A system dynamics model for pests and natural enemies interactions. Scientific Reports, 11(1), 1401. https://doi.org/10.1038/s41598-020-79553-y