بررسی زنجیره ارزش انگور با تاکید بر محصول کشمش در استان همدان

اقتصاد و توسعه کشاورزی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 10 آذر 1403

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jead.2024.90233.1299

نویسندگان

سید محسن سیدان^{* 1}؛ مهسا معتقد²

¹استادیار پژوهشی، بخش تحقیقات اقتصادی، اجتماعی و ترویج کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان همدان، سازمان

²محقق، بخش تحقیقات اقتصادی، اجتماعی و ترویج کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان همدان، سازمان تحقیقات، آموزش

چکیده

بررسی وضعیت زنجیره ارزش کشمش، به بهبود وضعیت شبکه تولید، عرضه، بازاریابی و صادرات محصول کشمش کمک خواهد کرد. در این تحقیق محصول کشمش در استان همدان انتخاب شده است تا به رفع موانع در زنجیره ارزش در راستای ایجاد اشتغال کمک نماید. داده‌ها به صورت اسنادی و پیمایشی از بازیگران زنجیره در سال 1403 گردآوری شده است. برای تحلیل زنجیره ارزش ازروش SWOT و ماتریسQSPM استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داد که باتوجه به امتیازات کسب شده ماتریس عوامل داخلی و خارجی، راهبردمناسب برای توسعه زنجیره ارزش کشمش در استان همدان راهبرد تهاجمی است که شامل راهبردهای تجاری‏سازی محصول و فرآورده‏های انگور، ایجاد مزیت رقابتی و جذب بازارهای صادارتی جدید، متنوع سازی محصولات فرآوری شده، اجرای کشاورزی قرار‏‏دادی، توسعه فرآوری انگور و توسعه تحقیقات مرتبط با تولید و فرآوری بودند. اولویت‌های راهبردی به دست آمده در این تحقیق می‏‏تواند در مسیر توسعه زنجیره ارزش کشمش همدان گامی اصولی به شمار رود. بررسی حلقه‌های مختلف زنجیره، نشان داد که حلقه‌های مفقوده درزنجیره ارزش کشمش شامل موارد ایجاد بنگاه‌های فرآوری‌کننده، ایجاد کارگاه کشمش خشک‌کنی و استفاده از کشاورزی قراردادی بوده است.

بررسی وضعیت زنجیره ارزش کشمش، به بهبود وضعیت شبکه تولید، عرضه، بازاریابی و صادرات محصول کشمش کمک خواهد کرد. در این تحقیق محصول کشمش در استان همدان انتخاب شده است تا به رفع موانع در زنجیره ارزش در راستای ایجاد اشتغال کمک نماید. داده‌ها به صورت اسنادی و پیمایشی از بازیگران زنجیره در سال 1403 گردآوری شده است. برای تحلیل زنجیره ارزش ازروش SWOT و ماتریسQSPM استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داد که باتوجه به امتیازات کسب شده ماتریس عوامل داخلی و خارجی، راهبردمناسب برای توسعه زنجیره ارزش کشمش در استان همدان راهبرد تهاجمی است که شامل راهبردهای تجاری‏سازی محصول و فرآورده‏های انگور، ایجاد مزیت رقابتی و جذب بازارهای صادارتی جدید، متنوع سازی محصولات فرآوری شده، اجرای کشاورزی قرار‏‏دادی، توسعه فرآوری انگور و توسعه تحقیقات مرتبط با تولید و فرآوری بودند. اولویت‌های راهبردی به دست آمده در این تحقیق می‏‏تواند در مسیر توسعه زنجیره ارزش کشمش همدان گامی اصولی به شمار رود. بررسی حلقه‌های مختلف زنجیره، نشان داد که حلقه‌های مفقوده درزنجیره ارزش کشمش شامل موارد ایجاد بنگاه‌های فرآوری‌کننده، ایجاد کارگاه کشمش خشک‌کنی و استفاده از کشاورزی قراردادی بوده است.

کلیدواژه‌ها

واژه‌های کلیدی: راهبرد؛ زنجیره ارزش؛ کشمش؛ ماتریس QSPM؛ ماتریس SWOT