عدم قابلیت کاربست نظریه رئالیسم در تبیین بحران میان ایران و عربستان

پژوهش نامه ایرانی سیاست بین الملل

دوره 13، شماره 1 - شماره پیاپی 25، دی 1403، صفحه 382-359   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/irlip.2024.83482.1412

نویسنده

عباس نادری^*

-

چکیده

مناسبات جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی پس از انقلاب اسلامی دستخوش تغییر و تحولات اساسی شد و از آن زمان تاکنون بر مدار تنش و بحرانهای متوالی نظم و نسق یافته و به ندرت عادی بوده است. موقعیت ژئواستراتژیک، ژئوپولیتیک، ژئواکونومیک و ژئوکالچر دو کشور روابط آنها را برای منطقه و جهان بسیار با اهمیت ساخته از این‌رو، محققین بسیاری تمرکز خاصی برروابط دو کشورداشته اما موضوع قابل تامل این است که اکثر قریب به اتفاق این پژوهشگران اعم از داخلی و خارجی از منظر رئالیسم به تجزیه و تحلیل روابط پر افت و خیز دو کشور پرداخته ‌و بحران و باز رخداد بحران در روابط آنها را تابعی از اصول و مفروضه‌های رئالیسم فرض کرده و تحلیل نموده‌اند.در حالی که منافع ملی و سیاست خارجی دو کشور و به تبع منازعات و بحرانها محصول ژرف ساختهای اجتماعی و هویتی متضاد آنها بوده و اتفاقاً مفروضه‌های رئالیسم نیز بر اساس عناصر اجتماعی و هویتی متضاد دو کشور معنا می‌شوند. این پژوهش با نیم نگاهی به ساخت اجتماعی و سازه‌انگاری، یک خوانش تعارضی بر کاربست رئالیسم در روابط آنها است. بنابراین سوال اصلی این پژوهش این است، آیا پارادایم رئالیسم قابلیت تبیین بحران‌های متوالی در روابط دو کشور را دارد؟ داده‌های پژوهش به طور جدی کاربست تئوری رئالیسم را با تردید اساسی مواجه ساخته وصلاحیت داوری آن را به زیر سوال برده است. در این پژوهش از روش تحلیلی و توصیفی استفاده شده و شیوه جمع آوری داده‌ها،به صورت اسنادی و کتابخانه‌ای می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

ایران"؛ بحران"؛ رئالیسم"؛ عربستان"نقد رئالیسم"

مراجع

References

Adami, Ali & Dashtgerd, Majid.(2018).  The United States and Hostile Containment in the Framework of Delegating Responsibility,  Quarterly Journal of Strategic Policy Studies, Vol. 1,N.3, pp.1-28 [in Persian].

Alsulaib,Faisal.(2020). Offensive realism and Saudi foreign policy toward Iran, Konrad-Adenauer-Stiftung e. V.Policy Report No.14.pp1-4. [in English].

Al.S.Ghafoor, Seyed Mohsen & Kazemi, Ehsan & Mousavi Dehmourdi, Seyed Mohammad. (2014). Explaining the strategic competition between the Islamic Republic of Iran and Saudi Arabia in Yemen. Foreign Policy Quarterly, Vol.29, N. 2, pp. 145-167. [in Persian].

Arm, Armina. (2015). Iran and Saudi Arabia compete for influence in the Middle East, Policy Quarterly, Vol.3, N. 9, pp. 73-81. [in Persian].

Asadi, Ali Akbar. (2010). Realism and competing approaches to politics. Strategy Quarterly, Vol.19 N. 56, pp. 223-253. [in Persian].

Capeland, Dale C.(2000). the constructivist challenge to structural realism. international security,vol.25,N.2,pp187-212. [in English].

Clegg,R. Stewart. (2000). Power frameworks" translated by Mustafa Younesi, Tehran: Research Center for Strategic Studies. [in Persian].

Cordsman,Anthony & Bryan Gold. (2014).The Gulf Military Balance,The Conventional and Asymmetric Dimension,Washington,DC at: https://www.ebay.com/itm/394848472301.1402/2/21[in English].

Cordsman,Anthony.(2015).The  true nature of the -Saudi succession crisis.Washington DC : center for strategic international studies. [in English].

Dehghani Firouzabadi, Seyed Jalal. (2010). Foreign Policy of the Islamic Republic of Iran, Tehran: Samt Publications. [in Persian].

Dehghani Firouzabadi, Seyed Jalal. (2013).New Realism and Foreign Policy of the Islamic Republic of Iran", Foreign Policy Quarterly, Vol.26, N. 1, pp. 31-54. [in Persian].

Doherty, James and Faltzgraf, Robert.(2012). Conflicting Theories in International Relations, translated by Vahid Gerghiri and Alireza Tayeb, Tehran: Nash Qoms. [in Persian].

Deshiri, Mohammad Reza, Hosseini, Seyyed Mohammad Hossein. (2015).  Zeopolitics of the region and relations between Iran and Saudi Arabia" Foreign Relations Quarterly, Vol. 8 4321, N. 1, pp. 111-143. [in Persian].

Emerson, New and others. (2012). Balance of power: stability in the international system, translation, Institute of Strategic Studies, Tehran: Institute of Strategic Studies. [in Persian]

Hanter,Shireen.(2016). The Real Reason Why Saudi Arabia Executed Sheikh Nimr. At: https:// lobelog.com /the-real-reason-why-saudi-arabia-executed-sheikh-nimr/ 1402/6/20 [in English]

Jackson,Robert, & Sorensen,Georg.(2006).Introduction to International Relations and Approaches.3rd edition,Oxford:University press. [in English].

Karpowicz,w.Julian Korab,(2017) Political Realism in International Relations,at: www.researchgate.net/publication/341026989. [in English].

Kivunja, Charles. (2018). Distinguishing between Theory, Theoretical Framework, and Conceptual Framework:A Systematic Review of Lessons from the Field, International Journal of HigherEducation,Vol.7, No.6. [in English].

Linklater, Andrew (2016) Neo-Realism, Critical Theory and School of Reconstruction, translated by Alireza Tayeb, Tehran: Ministry of Foreign Affairs. [in Persian].

Marissa, Allison.(2010),U.S and Iranian Strategic« Competition: Saudi Arabia and The Gulf States,Washington,DC,at:www.csis.org. [in English].

Mearsheimer, John. (2009). The Tragedy of Great Powers, translated by Gholam Ali Cheganizadeh, Tehran: Ministry of Foreign Affairs. [in Persian].

Mohammadkhani, Alireza. (2008). Explaining the approach of neo-realism in international relations.  Political Studies Quarterly, No. 3, pp. 100-83. [in Persian].

Morgenta, Hans. J. (2000). Politics between nations, translated by Humira Moshirzadeh, Tehran: Ministry of Foreign Affairs Publications. [in Persian].

Moshirzadeh, Hamira (2014). Semantic approaches in international relations and its impact on foreign policy analysis,  International Political Approaches Quarterly, Vol.5, No. 38, pp. 49-85. [in Persian].

Moshirzadeh, Hamira.(2004).  Evolution in theories of international relations, Tehran: Somit Publications. [in Persian].

Moslanejad, Abbas (2015). Politicizing regional balance in Iran-Saudi relations. Policy Quarterly, Journal of Faculty of Law and Political Science, Volume 46, N. 4, pp. 1067-1087. [in Persian].

Naderi,Abbas. Ahmadian,G.Daneshnia,F.(2021).  Contrasting social construction and identity and recurrence of crisis in relations between Iran and Saudi Arabia after the Islamic Revolution. Bi-Quarterly Journal of Politics and International Relations, Vol. 5, N. 9, pp. 141-159 . [in Persian].

Naderi, Abbas. (2021), conflicting social and identity construction and reoccurrence of crisis in relations between the Islamic Republic of Iran and Saudi Arabia, unpublished PhD thesis of Razi University. [in Persian].

Rahm Del, Reza, & Simbar, Reza, & John Says, Ahmed (2018) "Structuralist Analysis of Iran-Saudi Arabia Conflict.  Scientific Quarterly of Strategic Studies of Public Policy, Vol. 9, N. 30. [in Persian].

Scott Cooper, Andrew. (2016). Kings of Oil, translated by Gholamreza Karimian, second edition, Tehran: Izhar Publishing House. [in Persian].

Shafiei, Nozer & Ghanbari, Farhad. (2016). Explaining the relations between Iran and Saudi Arabia in the conceptual framework of the Cold War" International Political Research Quarterly of Shahreza Islamic Azad University, No. 31, pp. 117-140. [in Persian].

Thucydides. (1954 ) The History of the Peloponnesian War,translated Rex Warnner,NewYork: Penguin Books. [in English].

 Waltz,Kenneth.(1979).Theory of International Politics ,New York:Random House. [in English].

Wehrey, Frederic and the other.(2009).Saudi-Iranian Relations Since the Fall of Saddam Rivalry, Cooperation, and Implications for U.S. Policy,at: www.rand.or/1402/8/11[in English].

Wendt,Alexander.(1999). Social Theory of International Politics.Camberidge:University Press. [in English].