شناسایی عوامل موثر بر تحقق مزیت رقابتی در تولید زرشک خراسان جنوبی: یک نگاه کیفی

جغرافیاوتوسعه ناحیه ای

مقاله 2، دوره 22، شماره 4 - شماره پیاپی 49، بهمن 1403، صفحه 43-83   

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jgrd.2024.88815.1450

نویسندگان

مهدی محمودزاده واشان^{* 1}؛ عصمت نجفی²

¹دانشکده مدیریت ، واحد بیرجند، دانشگاه آزاد اسلامی بیرجند، بیرجند، ایران

²دانشجوی دکتری مدیریت بازرگانی دانشگاه آزاد بیرجند

چکیده

استان خراسان جنوبی به عنوان خاستگاه زرشک بیش از 95 درصد زرشک دنیا را تولید می کند  و به عنوان یک محصولی که دارای ویژگی‌های منحصر به فرد است ؛ از مزیت های رقابتی ایران و استان خراسان جنوبی بشمار میرود. این استان به دلیل کمبود میزان بارندگی سالانه و محدودیت منابع آبی، برای تولید بسیاری از محصولات راهبردی مناسب نیست، اما جهت کشت زرشک بسیار مناسب است و توجه به توسعه کیفی و کمی این محصول منجر به افزایش رقابت‌پذیری صنعت زراعت و تولید زرشک در این استان می گرد. همچنین این محصول نقش بسزایی در حفظ و توسعه منابع بومی و محلی دارد و این موضوع بر مزیت نسبی و رقابتی این محصول می افزاید. لذا این تحقیق به دنبال پاسخگویی به این سوال است که عوامل موثر بر تحقق مزیت رقابتی محصول زرشک با تاکید بر ظرفیت بومی محلی دراستان خراسان جنوبی کدام است روش این پژوهش مبتنی بر روش  کیفی از استراتژی داده بنیاد و طرح سیستماتیک اشتراوس و کوربین به منظور طراحی الگو استفاده شده است.جهت جمع آوری اطلاعات از منابع علمی و کتابخانه ای و پایگاههای اطلاعاتی  و از ابزار مصابحه ساختار یافته جهت جمع آوری داده های میدانی از 25 نفر از خبرگان استفاده شده است. نتایج مصاحبه ها با استفاده  از نرم افزار  maxqida تحلیل گردید و منتج به شناسایی  418کد اولیه، در قالب 100مقوله است. مقوله های همگرا در دسته بندی بزرگتری تحت عنوان "مولفه" با یکدیگر ادغام شدند و 22 مولفه استخراج شدند و در قالب 5 کد محوری تقسیم بندی گردید. برگزاری دوره‌های آموزشی موثر برای کشاورزان در زمینه روش‌های کاشت، داشت ارائه تسهیلات مالی و اعطای تسهیلات اعتباری با شرایط مناسب به کشاورزان و تجار زرشک و  انجام تحقیقات بازار جهت شناخت نیازهای مشتریان و رقبا، بهبود استراتژی‌های بازاریابی و شرکت در رویدادها، نمایشگاه‌ها و فستیوال‌های صنعت مورد نظر برای افزایش شناساندن این محصول در کشور و در سطح بین المللی پیشنهاد می گردد.
 
 

کلیدواژه‌ها

زرشک؛ مزیت رقابتی؛   ظرفیت های بومی و محلی؛ روش داده بنیاد؛ استان خراسان جنوبی

مراجع