| تعداد نشریات | 56 |
| تعداد شماره‌ها | 2,143 |
| تعداد مقالات | 22,145 |
| تعداد مشاهده مقاله | 96,824,515 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 34,519,226 |
واکاوی ادلۀ مخالفان حجیت مذاق شریعت مبتنی بر تحلیل صُوَر استناد به مذاق شریعت | ||
| فقه و اصول (Fiqh va uṣūl) | ||
| مقاله 2، دوره 57، شماره 1 - شماره پیاپی 140، اردیبهشت 1404، صفحه 39-59 اصل مقاله (940.61 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jfiqh.2023.81317.1548 | ||
| نویسندگان | ||
| سعید احمدی فرد* 1؛ محمد باقری شاهرودی2 | ||
| 1استادیار گروه فقه و مبانی حقوق، دانشکدهٔ الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران | ||
| 2مدرس خارج فقه و اصول حوزهٔ علمیهٔ قم، قم، ایران | ||
| چکیده | ||
| در خصوص حجیت مذاق شریعت به‌مثابهِ دلیل بر حکم شرعی میان فقها اختلافِ‌نظر وجود دارد و جستار حاضر با هدف واکاوی ادلۀ مخالفانِ حجیتِ مذاق شریعت با ابتنا بر صُوَر استناد به مذاق شریعت، به‌روش توصیفی‌تحلیلی و بر پایۀ گردآوری داده‌ها به‌شیوۀ کتابخانه‌ای به بحث پرداخته است. یافته‌های تحقیق حاکی از آن است که «برخورداری از تالی‌فاسدها» و «عدم‌ذکر مذاق شریعت به‌عنوان منبع مستقل فقاهتی» ازجمله دلایل فقها بر عدمحجیت مذاق شریعت است. مراد از تالی فاسدهایی که از آن سخن به میان می‌آید «محتمل‌الوجهین‌بودنِ منبع پیدایش مذاق شریعت»، «خلط میان دو عنوان فرضیه و نظریه» و «احداث یک معنای شناور برای مذاق» است. واکاوی ادلۀ این گروه از فقها براساس تحلیل صُوَر استناد به مذاق نشان می‌دهد، برخی از اِشکال‌ها و تالی فاسدهای مطرح‌شده درست و برخی دیگر نادرست است و درعین‌حال، دلایل دیگری بر عدمحجیت مذاق شریعت مطرح شده که باعث قوّت‌بخشیدن به فرضیۀ عدمحجیت مذاق شریعت می‌شود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| مذاق شریعت؛ عدمحجیت مذاق شریعت؛ صُوَر استناد به مذاق شریعت | ||
| مراجع | ||
|
ابن‌عاشور، محمدطاهر. مقاصد الشریعة الاسلامیة. قطر: وزارت الاوقاف و الشؤون الاسلامیة. 1425ق.
ابن‌فارس، احمدبن‌فارس. معجم مقاییس اللغة. به‌تحقیق و تصحیح عبدالسلام محمد هارون. قم: مکتب الاعلام الاسلامی. 1404ق.
ابن‌منظور، محمدبن‌مکرم. لسان العرب. بیروت: دار الفکر. چاپ‌سوم، 1414ق.
ابن‌هشام، عبدالملک‌بن‌هشام. السیرة النبویة. قم: ایران. 1363.
جوهری، اسماعیل‌بن‌حماد. صحاح اللغة. بیروت: دار العلم للملایین. 1410ق.
حر عاملی، محمدبن‌حسن. تفصیل وسائل الشیعة الى تحصیل مسائل الشریعة. قم: آل‌البیت(ع). چاپ‌اول، 1409ق.
حسینى عاملى، محمدجوادبن‌محمد. مفتاح الکرامة فی شرح قواعد العلامة. به‌تحقیق و تصحیح محمدباقر خالصى. قم: مؤسسة النشر الإسلامی. چاپ‌اول، 1419ق.
حکیم، محسن. مستمسک العروة الوثقی. قم: دار التفسیر. چاپ‌اول، 1416ق.
خمینى، مصطفى. مستند تحریر الوسیلة. به‌تحقیق و تصحیح گروه پژوهش مؤسسهٔ تنظیم و نشر آثار امام خمینى. تهران: مؤسسهٔ تنظیم و نشر آثار امام خمینى. چاپ‌اول، بی‌تا.
خوئی، ابوالقاسم. التنقیح فی شرح العروة؛ الاجتهاد و التقلید. قم: زیرنظر آقای لطفی. 1418ق.
خوئی، ابوالقاسم. موسوعة الامام خوئی. قم: مؤسسهٔ احیاء تراث الامام الخوئی. چاپ‌اول، 1418ق.
سبزواری، عبدالاعلی. مهذب الاحکام فی بیان الحلال و الحرام. قم: المنار، دفتر آیت‌الله سیدسبزواری. چاپ‌چهارم، 1413ق.
سیستانی، علی. الرافد فی علم الاصول. قم: لیتوگرافی حمید. چاپ‌اول، 1414ق.
صاحب‌جواهر، محمدحسن‌بن‌باقر. جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام. بیروت: دار احیاء التراث العربی. چاپ‌هفتم، 1404ق.
صدر، محمدباقر. القواعد الفقهیة؛ مباحث الأصول. به‌تقریر سیدکاظم حائرى. قم: حائری. چاپ‌اول، 1408ق.
صدر، محمدباقر. المعالم الجدیدة للاصول. قم: کنگرهٔ شهید صدر. چاپ‌دوم، 1379.
طریحی، فخرالدین‌بن‌محمد. مجمع البحرین. به‌تحقیق احمد حسینی. بی‌جا: مؤسسة التاریخ العربی. چاپ‌دوم، 1429ق.
عشایری منفرد، محمد. «چیستی مذاق شریعت و آسیب‌شناسی فقهی آن»، فقه اهل بیت. ش73، بهار1392، س19، 115تا139.علیدوست، ابوالقاسم. فقه و عرف. تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشهٔ اسلامی. چاپ‌چهارم، 1388.
علیدوست، ابوالقاسم، محمد عشایری منفرد. «استناد فقهی به مذاق شریعت در بوتهٔ نقد»، فصلنامهٔ حقوق اسلامی. ش22، پاییز1388، 7تا36.
علیشاهی قلعه‌جوقی. «مقایسهٔ مفهوم مذاق شریعت با مصلحت و مقاصد شریعت»، فصلنامهٔ فقه و تاریخ تمدن. ش36، س9، تابستان1392.
عندلیب همدانی، محمد، حمید ستوده. «مذاق شریعت جستاری در اعتبارسنجی و کارآمدی»، فصلنامهٔ فقه اهل بیت. ش70 و 71، س18، پاییز و تابستان1391، 106تا141.
فراهیدی، خلیل‌بن‌احمد. العین. قم: هجرت. چاپ‌دوم، 1410ق.
کاشف‌الغطاء، جعفربن‌خضر. کشف الغطاء عن مبهمات شریعة الغراء. قم: مؤسسة النشر الإسلامی. چاپ‌اول، 1422ق.
مرتضی زبیدی، محمدبن‌محمد. تاج العروس من جواهر القاموس. به‌تحقیق و تصحیح على هلالى و على سیرى. بیروت: دار الفکر. چاپ‌اول، 1414ق.
مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی. فرهنگ‌نامهٔ اصول فقه. قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی. چاپ‌اول، 1389.
مفید، محمدبن‌محمد. الإرشاد فی معرفة حجج الله على العباد. به‌تحقیق و تصحیح آل‌البیت(ع). قم: کنگرهٔ شیخ مفید. چاپ‌اول، 1413ق.
مکارم شیرازی، ناصر. دایرة الفقه المقارن. قم: انتشارات مدرسهٔ امام علی‌بن‌ابیطالب. چاپ‌اول، 1427ق.
میرزای قمی، ابوالقاسم بن محمدحسن. القوانین المحکمه فی الاصول(طبع جدید)،چاپ اول،1430ق.
نجفی‌راد، محمدحسن. «زن و مرجعیت»، فصلنامه فقه (کاوشی نو در فقه اسلامی). پیش‌شمارهٔ بهمن1372، 29 تا 78
یزدی، محمدکاظم. عروة الوثقی المحشی. قم: مؤسسة النشر الإسلامی. چاپ‌اول، 1419ق. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 533 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 359 |
||