اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات56
تعداد شماره‌ها2,157
تعداد مقالات22,288
تعداد مشاهده مقاله98,731,911
تعداد دریافت فایل اصل مقاله37,999,514
حسین زاده, سهیلا, فاتح, اسفندیار, آینه بند, امیر, فرزانه, معصومه, حبیبی اصل, جعفر. (1403). تأثیر روش‌های خاک‌ورزی وکاربرد بقایای گیاهی بر عملکرد، درصد پروتئین و نیتروژن گیاه تریتیکاله (X Triticosecale Wittmack) و شاخص‌های فیزیکی و شیمیایی خاک. سامانه مدیریت نشریات علمی, 38(6), 732-713. doi: 10.22067/jsw.2025.89709.1433
سهیلا حسین زاده; اسفندیار فاتح; امیر آینه بند; معصومه فرزانه; جعفر حبیبی اصل. "تأثیر روش‌های خاک‌ورزی وکاربرد بقایای گیاهی بر عملکرد، درصد پروتئین و نیتروژن گیاه تریتیکاله (X Triticosecale Wittmack) و شاخص‌های فیزیکی و شیمیایی خاک". سامانه مدیریت نشریات علمی, 38, 6, 1403, 732-713. doi: 10.22067/jsw.2025.89709.1433
حسین زاده, سهیلا, فاتح, اسفندیار, آینه بند, امیر, فرزانه, معصومه, حبیبی اصل, جعفر. (1403). 'تأثیر روش‌های خاک‌ورزی وکاربرد بقایای گیاهی بر عملکرد، درصد پروتئین و نیتروژن گیاه تریتیکاله (X Triticosecale Wittmack) و شاخص‌های فیزیکی و شیمیایی خاک', سامانه مدیریت نشریات علمی, 38(6), pp. 732-713. doi: 10.22067/jsw.2025.89709.1433
حسین زاده, سهیلا, فاتح, اسفندیار, آینه بند, امیر, فرزانه, معصومه, حبیبی اصل, جعفر. تأثیر روش‌های خاک‌ورزی وکاربرد بقایای گیاهی بر عملکرد، درصد پروتئین و نیتروژن گیاه تریتیکاله (X Triticosecale Wittmack) و شاخص‌های فیزیکی و شیمیایی خاک. سامانه مدیریت نشریات علمی, 1403; 38(6): 732-713. doi: 10.22067/jsw.2025.89709.1433

تأثیر روش‌های خاک‌ورزی وکاربرد بقایای گیاهی بر عملکرد، درصد پروتئین و نیتروژن گیاه تریتیکاله (X Triticosecale Wittmack) و شاخص‌های فیزیکی و شیمیایی خاک

آب و خاک
دوره 38، شماره 6 - شماره پیاپی 98، بهمن و اسفند 1403، صفحه 732-713    اصل مقاله (725.16 K)
نوع مقاله: مقالات پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jsw.2025.89709.1433
نویسندگان
سهیلا حسین زاده1؛ اسفندیار فاتح* 2؛ امیر آینه بند2؛ معصومه فرزانه3؛ جعفر حبیبی اصل4
1گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران
2گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز،اهواز، ایران
3گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران
4بخش تحقیقات فنی و مهندسی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اهواز، ایران
چکیده
خاک‌ورزی جزء مهمی از مدیریت خاک محسوب می­شود که بر تولید گیاهان زراعی تأثیر می‌گذارد. این پژوهش به­منظور بررسی تأثیر روش‌های مختلف خاک‌ورزی وکاربرد بقایای گیاهی بر درصد پروتئین و نیتروژن گیاه تریتیکاله و شاخص‌های فیزیکی و شیمیایی خاک انجام شد. آزمایش به­صورت کرت‌های خرد شده بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار درمزرعه آموزشی گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی دانشگاه شهید چمران اهواز در سال زراعی 1403-1402 اجرا گردید. فاکتور اصلی، شامل روش‌های خاک‌ورزی در سه سطح (خاک‌ورزی مرسوم، کم‌خاک‌ورزی و بی‌خاک‌ورزی) و فاکتور فرعی نیز شامل 5 سطح کاربرد بقایای گیاهی (بدون کاربرد یا افزودن بقایا (شاهد)، بقایای گندم، لوبیا چشم بلبلی، کنجد و نصف بقایای گندم + نصف بقایای لوبیا چشم بلبلی) بود. ملاک انتخاب بقایا کشت رایج منطقه و میزان بقایای مورد استفاده برای هر کرت، تقریبا 30% عملکرد کاه و کلش و بیولوژیک محصول بود که بر این اساس برای گندم، کنجد و لوبیا چشم بلبلی به­ترتیب 3، 5/1 و 1 تن در هکتار در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد عملکرد دانه در روش کم‌خاک‌ورزی 5/12 درصد و 6/7 درصد بیشتر از روش‌های مرسوم و بی‌خاک‌ورزی بود. همچنین روش کم‌خاک‌ورزی 2/32 درصد افزایش پروتئین دانه و 32 درصد افزایش نیتروژن دانه نسبت به روش خاک‌ورزی مرسوم نشان داد، نتایج نشان داد اثر متقابل تیمارهای خاک‌ورزی و کاربرد بقایا بر عملکرد دانه در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار می‌باشد. همچنین اثر متقابل خاک‌ورزی و کاربرد بقایا بر صفت جرم مخصوص ظاهری در سطح احتمال یک درصد معنی­دار و بر روی صفت ماده آلی و کربن آلی و نیتروژن خاک در سطح احتمال 5 درصد معنی‌دار می‌باشد. نتایج نشان داد، بیشترین ماده آلی خاک (53/1 درصد) از تیمار کم‌خاک‌ورزی و با کاربرد بقایای گندم بود. با توجه به اینکه اهداف کشاورزی پایدار در راستای تولید عملکرد مطلوب و در عین حال حفظ ساختار محیط و کمینه‌سازی پیامدهای منفی فعالیت‌های کشاورزی بوده و کمبود مواد آلی و تبعات آن یکی از مشکلات اصلی در کشاورزی پایدار می‌باشد، اجرای خاک‌ورزی حفاظتی و مدیریت بقایای گیاهی که یکی از ارکان اصلی تولید در کشاورزی است با بهبود کیفیت خاک، افزایش بهره‌وری در تولید را در پی خواهد داشت.
کلیدواژه‌ها
حاصل‌خیزی خاک؛ سلامت خاک؛ کشاورزی پایدار؛ ماده آلی؛ محتوی کربن آلی
مراجع
  1. Adams, A.M., Gillespie, A.W., Dhillon, G.S., Kar, G., Miniellya, C., Koala, S., Ouattara, B., Kimaro, A.A., Bationo, A., Schoenau, J.J., & Peak, D. (2020). Long-term effects of integrated soil fertility management practices on soil chemical properties in the Sahel. Geoderma, 366, 114207 17 p. ISSN:1872-6259.‏ https://doi.org/10.1016 /j.geoderma.2020.114207
  2. Afzali Groh, H., Naqvi, H., Rostami, M.A., & Najafinejad, H. (2018). The effect of conservation tillage and wheat residue management on some soil properties and corn yield. Soil Research, 33(1), 1-11. https://doi.org/ 10.22092/IJSR.2019.119050
  3. Ahmadi Moghadam, P., Eftekhari, L., Mardani Karani, A., & Khodavardilo, H. (2015). Determining the amount of plant residues, physical and mechanical properties of soil in different tillage systems. Agricultural Machines, 6(1), 102-113. https://doi.org/10.22067/jam.v6i1.32700
  4. Ahmad-Mayi, A., Ibrahim, Z.R., & Abdurrahman, A.S. (2014). Effect of foliar spray of humic acid, ascorbic acid, cultivar and their interaction on growth of olive (Olea european) transplant cvs. khithairy and sorany. Journal of Agriculture and Veterinary Science, 7(4), 18-30.
  5. Armecin, R.B., Seco, M.H., Caintic, P.S., & Milleza, E.J. (2015). Effect of leguminous cover crops on the growth and yield of abaca. Industrial Crops and Products 21, 317-323. https://doi.org/10.1016/j.indcrop.2004.04.028
  6. Arriaga, F., & Balkcom, K. (2015). Benefits of conservation tillage on rainfall and water management. Proceeding of the 2015 Georgia water Resources Conference. 3 p.
  7. Arriaga, F.J., Guzman, J., & Lowery, B. (2017). Conventional agricultural production systems and soil functions. In Soil health and intensification of agroecosytems pp. 109-125. Academic Press. https://doi.org/10.1016/B978-0-12-805317-1.00005-1
  8. Asadi, M.E., Feyzbakhsh, M.T., & Razzaghi, M.H. (2016). Study of silage maize yield and yield components under different managements of tillage. Journal of Water and Soil Conservation,23(3), 151-170. https://doi.org/10.22069/ jwfst.2016.3191
  9. Asenso, E., Li, J., Hu, L., Issaka, F., Tian, K., Zhang, L., Zhang, L., & Chen, H. (2018). Tillage effects on soil biochemical properties and maize grown in latosolic red soil of southern China. Applied and Environmental Soil Science. Article ID 8426736, 10 pages. https://doi.org/10.1155/2018/8426736
  10. Azim Zadeh, S., Kuchaki, A., & Pala, M. (2002). Study on the effect of plow different methods on bulk density, porosity, soil moisture and wheat yield. Iranian Journal Crop Science, 4, 218-233. https://sid.ir/paper/57086/en
  11. Bahrami, A. (2019). The role of conservation tillage systems in sustainable agricultural and rural development. Rural Development Strategies, 6(2), 181-188. https://doi.org/10.22048/rdsj.2020.187385.1799
  12. Baghbani, A., Kadkhodaie, A., & Modarres-Sanavy, S.A.M. (2016). Effects of wheat and bean residues along with zinc sulfate application on some qualitative and quantitative characteristices of wheat. Ecophysiology of Crop Plants, 10(39), 555-566. https://sid.ir/paper/182933/en
  13. Bahrpour,V., Rouhani, A., Abbaspourfard, M.H., & Agh Khani, M.H. (2015). Evaluation of the effect of residue management and conservation tillage on soil compaction, a case study in the cold temperate region of Khorasan Razavi province, 10th National Congress of Agricultural Machinery Engineering (Biosystem) and Iran Mechanization, Mashhad. https://civilica.com/doc/563465
  14. Balesdent, J., Chenu, C., & Balabane, M. (2000). Relationship of soil organic matter dynamics to physical protection and tillage. Soil and Till Research, 53, 215-230. https://doi.org/10.1016/S0167-1987(99)00107-5
  15. Bay Bordi, M. (1993). Soil physics. Tehran University Publications. 676 p.
  16. Castellini, M., & Domenico, V. (2012). Impact of conventional and minimum tillage on soil hydraulic conductivity in typical cropping system in Southern Italy. Soil and Tillage Research. https://doi.org/10.1016/j.still.2012.04.008
  17. Chaghazardi, H.R., Jahnsuz, M.R., Ahmadi, A., & Gorji, M. (2015). Effect of using different tillage methods on dryland wheat yield under cold, moderate and semi-warm climatic conditions of Kermanshah province. Iranian Journal of Field Crop Science, 46(4), 605-618. https://doi.org/10.22059/ijfcs.2015.56810
  18. Cooper, R., HamaAziz, Z., Hiscock, K., Lovett, A., Vrain, E., Dugdale, S., Sünnenberg, G., Dockerty, T., Hovesen, P., & Noble, L. (2020). Conservation tillage and soil health: Lessons from a 5-year UK farm trial (2013–2018). Soil and Tillage Research, 202, 104648. https://doi.org/10.13140/ RG.2.2.32753.51046
  19. Dehghan, E., & Almasi, M. (2009). Comparison of some technical indexes on conventional tillage with reduced tillage methods. Journal Water Soil Science, 13(47), 679-690. http://jstnar.iut.ac.ir/article-1-1086-en.html
  20. De Santiago, A., Quintero, J.M., & Delgado, A. (2008). Long-term effects of tillage on the availability of iron, copper, manganese, and zinc in a Spanish Vertisol. Soil and Tillage Research, 98(2), 200-207. https://doi.org/10.1016/j.still.2008.01.002
  21. ‏Devi, S., Gupta, C., Jat, S.L., & Parmar, M.S. (2017). Crop residue recycling for economic and environmental sustainability: The case of India. Open Agriculture, 2(1), 486-494.‏ https://doi.org/10.1017/S001447971000030X
  22. Du, C., Li, L., & Effah, Z. (2022). Effects of straw mulching & reduced tillage on crop production and environment: A review. Water, 14(16), 2471. https://doi.org/10.3390/w14162471
  23. Erdel, E., & Barik, K. (2023). Effects of different soil management practices on some soil properties in a semi-arid region, Igdir, Turkey. Journal of Agricultural Science and Technology, 25(3), 733-745.‏ https://doi.org/‎22034/ jast.25.3.733
  24. Fink, J.R., Inda, A.V., Bavaresco, J., Sánchez-Rodríguez, A.R., Barrón, V., Torrent, J., & Bayer, C. (2016). Diffusion and uptake of phosphorus, and root development of corn seedlings, in three contrasting subtropical soils under conventional tillage or no-tillage. Biology and Fertility of Soils, 52, 203-210. https://doi.org/10.1007/s00374-015-1067-3
  25. Ghazinejad, M., Monjezi, N., Rahnama Ghahfarokhi, A., & Sheikhdavoodi, M.J. (2022). Effect of tillage method and wheat residues on physical productivity of water and corn yield in Dezful city. Journal of Agricultural Science and Sustainable Production, 32(1), 17-32. https://doi.org/10.22034/saps.2021.43900.2604
  26. Golchin, A., & Asgari, H. (2008). Land use effects on soil quality indicators in northeastern Iran. Australian Journal of Soil Research, 46, 27-36. https://doi.org/10.1071/SR07049
  27. Gupta, N., Yadav, S., Humphreys, E., Kukal, S., Balwinder, S., & Eberbach, P. (2016). Effects of tillage and mulch on the growth, yield and irrigation water productivity of a dry seeded rice-wheat cropping system in north-west India. Field Crops Research, 196, 219–236. https://doi.org/10.1016/j.fcr.2016.07.005
  28. Gholami,, Askari, H.R., Zainli, A., & Saidifar, Z. (2012). The effect of different tillage systems on bulk density, and porosity of the soil and the performance of the yield. Proceedings of the Second National Conference on Sustainable Development Agriculture and healthy environment, Hamadan.
  29. Hobbs, P.R. (2007). Conservation agriculture: what is it and why is it important for future sustainable food production. Journal American Soil Agronomy, 145, 127–137. https://doi.org/10.1017/S0021859607006892
  30. Hobbs, P.R., Sayre, K., & Gupta, R. (2008). The role of conservation agriculture in sustainable agriculture. Philosophical Transactions of the Royal Society B: Biological Sciences, 363(1491), 543-555.‏ https://doi.org/ 10.1098/rstb.2007.2169
  31. Houshyar, E., & Esmailpour, M. (2020). The impacts of tillage, fertilizer and residue managements on the soil properties and wheat production in a semi-arid region of Iran. Journal of the Saudi Society of Agricultural Sciences, 19(3), 225-232.‏ https://doi.org/10.1016/j.jssas.2018.10.001
  32. Husson, O., Brunet, A., Babre, D., Charpentier, H., Durand, M., & Sarthou, J.P. (2018). Conservation agriculture systems alter the electrical characteristics (Eh, pH and EC) of four soil types in France. Soil and Tillage Research, 176, 57-68.‏ https://doi.org/10.1016/j.still.2017.11.005
  33. Kay, B.D., & Vanden Bygaart, A.J. (2002). Conservation tillage and depth stratification of porosity and soil organic matter. Soil and Tillage Research, 66, 107-118. https://doi.org/10.1016/S0167-1987(02)00019-3
  34. Kumar, V., Naresh, R.K., Kumar, S., Kumar, S., Kumar, S., Singh, S.P., & Mahajan, N.C. (2018). Tillage, crop residue, and nitrogen levels on dynamics of soil labile organic carbon fractions, productivity and grain quality of wheat crop in Typic Ustochrept soil. Journal of Pharmacognosy and Phytochemistry, 7(1), 598-609.‏
  35. Koocheki, A., Nasiri Mahalati, M., & Azimzadeh, J. (2020). Effect of different tillage systems on wheat (Triticum aestivum) yield and some soil physical characteristics in a fallow-wheat rotation under rainfed condition. Journal of Agroecology, 12(2), 299-317. https://doi.org/10.22067/jag.v12i2.52175
  36. Lal, R. (2015). Restoring soil quality to mitigate soil degradation. Sustainability. 7(5), 5875–5895. https://doi.org/ 10.3390/su7055875
  37. Leogrande, R., & Vitti, C. (2019). Use of organic amendments to reclaim saline and sodic soils: a review. Arid Land Research and Management, 33(1), 1-21. https://doi.org/10.1080/15324982.2018.1498038
  38. Liu, Y.L., Chang, K.T., Stoorvogel, J., Verburg, P., & Sun, C.H. (2012). Evaluation of agricultural ecosystem services in fallowing land based on farmers’ participation and model simulation. Paddy and Water Environment, 10, 301-310.‏ https://doi.org/10.1007/s10333-011-0282-2
  39. Liu, C., & Cooper, R.J. (2000). Humic substances influence creeping bentgrass growth. Golf Course Management, 49-53.
  40. Mehboobi, A., & Numan Fawzi, R.L. (1992). Effect of twenty-eight years of tillage and soil type in Ohio. Chosen Papers of the 3rd Iran Soil Science Congress. Geological Society of Iran.
  41. Mirzavand, J. (2018). Changes in soil organic matter and crop yield in conventional and conservation tillage systems in wheat-corn rotation in Zarghan region of Fars. Agricultural Knowledge and Sustainable Production, 29(2), 121-133. https://civilica.com/doc/1592639.
  42. Mukherjee, A., & Lal, R. (2015). Short-term effects of cover cropping on the quality of a Typic Argiaquolls in Central Ohio. Catena, 131, 125-129.‏ https://doi.org/10.1016/j.catena.2015.02.025
  43. Nunes, M.R., van Es, H.M., Schindelbeck, R., Ristow, A.J., & Ryan, M. (2018). No-till and cropping system diversification improve soil health and crop yield. Geoderma, 328, 30-43.‏ https://doi.org/10.1016/ j.geoderma.2018.04.031
  44. Nouraein, M., Bakhtiarzadeh, R., Janmohammadi, M., Mohammadzadeh, M., & Sabaghnia, N. (2019). The effects of micronutrient and organic fertilizers on yield and growth characteristics of sunflower (Helianthus annuus). Helia, 42(71), 249-264. https://doi.org/10.1515/helia-2019-0015
  45. Page, K., Dang, Y., & Dalal, R. (2020). The ability of conservation agriculture to conserve soil organic carbon and the subsequent impact on soil physical, chemical, and biological properties and yield. Frontiers in Sustainable Food Systems, 4(31), 17. https://doi.org/10.3389/fsufs.2020.00031
  46. Page, A.L., Miller, R.H., & Keeney, D.R. (1982). Methods of soil analysis. Part II. Chemical and microbiological. Soil Sicence Socity American Journal, 64, 918-926.
  47. Rahimzadeh, R., & Navid, H. (2011). Different tillage methods impacts on a clay soil properties and wheat production in rotation with chickpea under rainfed condition. Journal of Agricultural Science and Sustainable Production, 21(1), 29-41. https://doi.org/20.1001.1.24764310.1390.21.1.3.1
  48. Ranjbar, A., Rahimikhoob, A., Ebrahimian, H., & Varavipour, M. (2018). Estimation of nitrogen nutrition index using aquaCrop and HYDRUS simulation models during maize growing period. Iranian Journal of Soil Research, 32(3), 283-303. (In Persian). https://doi.org/10.22092/ijsr.2018.117807
  49. RomanECkas, K., RomanECkien, R., Arauskis, E., Pilipaviius, V., & Sakalauskas, A. (2009). The effect of conservation primary and zero tillage on soil bulk density, water content, sugar beet growth and weed infestation. Agronomy Research, 7(1), 73-86.
  50. Sanchez Sanchez, A., Sanchez, A.J., Juarez, M., Jorda, J., & Bermudez, D. (2006). Improvement of iron uptake in table grape by addition of humic substances. Journal of Plant Nutrition, 29(2), 259-272. https://doi.org/ 10.1080/01904160500476087
  51. Sharma, S., Thind, H.S., Sidhu, H.S., Jat, M.L., & Parihar, C.M. (2019). Effects of crop residue retention on soil carbon pools after 6 years of rice–wheat cropping system. Environmental Earth Sciences, 78, 1-14.‏ https://doi.org/10.1007/s12665-019-8305-1
  52. Siyadat S.A., & Moradi Telavat, M. (2011). Practical aspects of organic farming. 2 th Ed. Publication of Agricultural Extension and Education Tehran. (In Persian)
  53. Thierfelder, C., & Wall, P.C. (2010). Rotation in conservation agriculture systems of Zambia: effects on soil quality and water relations. Experimental Agriculture, 46(3), 309-325.‏ https://doi.org/10.1017/S001447971000030X
  54. Verhulst, N., Govaerts, B., Verachtert, E., Castellanos-Navarrete, A., Mezzalama, M., Wall, P., & Sayre, K.D. (2010). Conservation agriculture, improving soil quality for sustainable production systems. Advances in Soil Science: Food Security and Soil Quality, 1799267585, 137-208.‏ https://doi.org/10.1201/ EBK 1439800577-7
  55. Walkly, A., & Black, I.A. (1934). An Experimentation of Data. 39pp.
  56. O’Brien, P.L., & Daigh, A.L. (2019). Tillage practices alter the surface energy balance–A review. Soil and Tillage Research, 195, 104354. https://doi.org/10.1016/j.still.2019.104354
  57. Zhang, L., Wang, J., Fu, G., & Zhao, Y. (2018). Rotary tillage in rotation with plowing tillage improves soil properties and crop yield in a wheat-maize cropping system. PLoS One, 13(6), e0198193.‏ https://doi.org/10.1371/journal.pone.0198193
  58. Zhang, S., Chen, X., Jia, S., Liang, A., Zhang, X., Yang, X., & Zhou, G. (2015). The potential mechanism of long-term conservation tillage effects on maize yield in the black soil of Northeast China. Soil and Tillage Research, 154, 84-90‏. https://doi.org/10.1016/j.still.2015.06.002
  59. Zibilske, M., Bradford, & Smart, J.R. (2012). Conservation tillage induced changes in organic carbon, total nitrogen, and avilable phosphorus in a semi-arid alkaline subtropical soil. Soil Tillage Research, 66, 153-163. https://doi.org/ 10.1016/S0167-1987(02)00023-5
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 1,225
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 453


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب