| تعداد نشریات | 56 |
| تعداد شماره‌ها | 2,165 |
| تعداد مقالات | 22,351 |
| تعداد مشاهده مقاله | 100,215,511 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 41,296,663 |
تحلیل آسیب پذیری زیرساخت‌های روبنایی در برابر سیل با تاکید بر روش AHP Fuzzy (مورد مطالعه: شهر خرم آباد) | ||
| جغرافیا و مخاطرات محیطی | ||
| مقاله 6، دوره 14، شماره 1 - شماره پیاپی 53، فروردین 1404، صفحه 99-122 اصل مقاله (2.38 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/geoeh.2025.89239.1506 | ||
| نویسندگان | ||
| امیر رحیمی1؛ مهین نسترن* 2 | ||
| 1کارشناس ارشد برنامه ریزی شهری ، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران | ||
| 2دانشیار گروه شهرسازی ، دانشکده معماری و شهرسازی ، دانشگاه هنر اصفهان ، اصفهان، ایران | ||
| چکیده | ||
| سیلاب به دلیل تخریب گسترده و خسارات اقتصادی بسیار زیاد به عنوان یکی از متداول ترین بلایای طبیعی شناخته می شود. شهر خرم آباد به دلیل تجارب سیل خیزی در سال های اخیر و موقعیت دره ای بودن شهر، بارش های فراوان، وجود رودخانه ها در شهر(خرم رود و کرگانه)، دست کاری در حریم و بستر رودخانه ها، جزء شهرهای در معرض مخاطره سیلاب می باشد. یکی از روش های بررسی و تحلیل آسیب پذیری سیل و زیرساخت های شهری درمعرض سیل، استفاده از روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی فازی(Ahp Fuzzy) به منظور شناسایی پهنه های سیل خیز و آسیب پذیر سیل می باشد، دراین پژوهش، از 12 معیار(بافت فرسوده، تراکم جمعیت، شبکه معابر، کاربری، ارتفاع، شیب، جهت شیب، زمین شناسی، فاصله از رودخانه، خاک‌شناسی، فرونشست زمین و میزان بارندگی) به منظور تهیه نقشه ی پهنه های آسیب پذیر سیل استفاده شد. مطابق روش فرآیند تحلیلی سلسله مراتبی، معیارها توسط کارشناسان امتیازدهی و سپس در نرم افزار Expert Choice وزن دهی شدند و با استفاده از مدل منطق فازی، نقشه لایه های اطلاعاتی معیارها مورد فازی سازی قرار گرفتند. در نهایت با همپوشانی نقشه های وزن دهی شده برای هر معیار در نرم افزار Arc Gis ، نقشه پهنه های سیل خیز و آسیب پذیر تهیه شد. باهمپوشانی نقشه پهنه بندی شده سیل با نقشه پراکنش زیرساخت های روبنایی، نقشه ی نهایی آسیب پذیری زیرساخت های روبنایی شهر خرم آباد تهیه گردید. نتایج تحلیل ها نشان داد که17/38 % از زیرساخت‌های روبنایی در معرض آسیب پذیری زیاد و خیلی زیاد سیل قرار دارند و کاربری‌های اداری و تجاری به ترتیب بیشترین آسیب‌پذیری وکاربری های فرهنگی و مذهبی کمترین آسیب پذیری را در برابر سیل دارند. درنهایت با شناسایی پهنه های سیل خیز و آسیب پذیر سیل، لازم است اقداماتی به منظور افزایش ایمنی و مقاوم سازی زیرساخت ها درجهت کاهش آسیب پذیری های ناشی سیل، توسط مدیران و کارشناسان شهری انجام گیرد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| آسیب‌پذیری سیلاب؛ روش سلسله مراتب فازی (FAHP)؛ نرم‌افزار ArcGIS؛ شهر خرم‌آباد؛ تأسیسات شهری؛ ارزیابی ریسک؛ تحلیل مکانی | ||
| مراجع | ||
|
Aghaei, S., & Maziar, M. (2007). Logical decision making using Expert Choice software. Arkan Danesh Publications. https://arkan-danesh.com Arulbalaji, P., Padmalal, D., & Sreelash, K. (2019). GIS and AHP Techniques Based Delineation of Groundwater Potential Zones: a case study from Southern Western Ghats, India. Scientific Reports, 9(1),2086, 2045-2322. https://doi.org/10.1038/s41598-019-38567-x Azarmehr, A., & khosh niyat, M. (2021). Flood Vulnerability Assessment Using Analytic Hierarchy Process (AHP). Case Study: District 6 of Tehran Municipality. The 7th Annual International Congress on Civil Engineering, Architecture and Urban Development.[In Persian] https://civilica.com/doc/1373853/ Birkmann, J., Welle, T., Solecki, W., Lwasa , S., & Garschagen, M. (2016). Boost resilience of small and mid-sized cities. Nature Journal, 537(7622), 605-608. https://doi.org/10.1038/537605a Dano, U., Balogun, A.-L., Matori , A.-N., Yusouf, K., Abubakar, I., Said Mohamed, M., . . . Pradhan, B. (2019). Flood Susceptibility Mapping Using GIS-Based Analytic Network Process: A Case Study of Perlis, Malaysia. Water Journal, 11(3),615,. https://doi.org/10.3390/w11030615 Dottori, F., Mentaschi, L., Bianchi, A., Alfieri, L., & Feyen, L. (2023). Cost-effective adaptation strategies to rising river flood risk in Europe. Nature Climate Change, 13(2), 196-202. https://doi.org/10.1038/s41558-022-01540-0 Dutta, P., & Deka, S. (2024). A Novel Approach to Flood Risk Assessment: Synergizing with Geospatial based MCDM-AHP Model, Multicollinearity, and Sensitivity Analysis in the Lower Brahmaputra Floodplain, Assam. Journal of Cleaner Production, 467, 142985. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2024.142985 Ekmekcioglu, O., Koc, K., & Ozger, M. (2021). District based flood risk assessment in Istanbul using fuzzy analytical hierarchy process. Stochastic Environmental Research and Risk Assessment, 35(2), 617-637. https://doi.org/10.1007/s00477-020-01924-8 Esmaeili Alavijeh, E., Karimi, S., & Alavipoor, F. (2016). Vulnerability Assessment in Urban Areas against Flood with Fuzzy Logic (case study: Tehran District 22). Environmental Science and Technology, 22(3), 349-361. [In Persian] https://doi.org/10.22034/jest.2020.10940 Gacu, J., Monjardin, C., Senoro, D., & Tan, F. (2022). Flood Risk Assessment Using GIS-Based Analytical Hierarchy Process in the Municipality of Odiongan, Romblon, Philippines. Natural-Hazards Risk Assessment for Disaster Mitigation, 12(19), 9456. https://doi.org/10.3390/app12199456 General Population and Housing Census. (2016). Statistical Center of Iran. https://amar.org.ir/population-and-housing-census#app3146 Ghodsipour, S. (2019). Analytical Hierarchy Process (AHP). Amirkabir University of Technology. [In Persian] http://publication.aut.ac.ir/fa/book Heidarizadeh, K., Rahimi, S., Zahrakar, N., & Jodaki, R. (2019). Investigation of the flood incident in Khorramabad city. 9th International Congress on Health in Accidents and Disasters. [In Persian] https://civilica.com/doc/929493/ Iranian Red Crescent Society. (2019). Khorramabad: Tabnak Report. https://www.tabnak.ir/fa/news/889243 Khorramabad city comphersive plan. (2020). Detailed plan of Khorramabad city. Retrieved from Khorramabad Municipality. http://khorramabad.ir Malik, S., Chandra Pal, S., Chowdhuri, I., Chakrabortty, R., Roy, P., & Das, B. (2022). Prediction of highly flood prone areas by GIS based heuristic and statistical model in a monsoon dominated region of Bengal Basin. Society and Environment, 19:100343. https://doi.org/10.1016/j.rsase.2020.100343 Mokhtari Hashi , H., & Rahimi, D. (2016). Zoning of Flood risk in Human and Economic activities centers of South Khorasan Province using the Fuzzy Logic System. Geography and Environmental Planning, 27(1) ,199-216. [In Persian] https://doi.org/10.22108/gep.2016.21366 Rad, M., Vafakhah, M., & Gholamali Fard, M. (2018). Flood mapping using HEC-RAS hydraulic model in part of Khorramabad watershed. Journal of Natural Environmental Hazards, 7(16),211-226. [In Persian] https://doi.org/10.22111/jneh.2017.3343 Rezaei Rashno, T., & Haghzad, A. (2015). Urban Planning and Natural Disaster Crisis Management (Floods) Case Study: Khorramabad City. In The First International Conference on Geographical Sciences. [In Persian] https://civilica.com/doc/562117 Salehi, E., Rafie, Y., Farzadbehtash, M., & Agha Babaei, M. (2013). Urban Flood Hazard Zonation Using GIS and Fuzzy-Ahp Analysis Case Study:Tehran City. Journal of Environmental Studies, 39(3), 179-188. [In Persian] https://doi.org/10.22059/jes.2013.35901 Saucedo, J., Salais, T., Aguilar, R., & Marmolejo-Sa, J. (2024). Selecting the Distribution System using AHP and Fuzzy AHP Methods. Mobile Networks and Applications, 29(1),235-242. https://doi.org/10.1007/s11036-023-02290-9 Servati, M. R., Ahmadi, M., Nosrati, K., & Mezbani, M. (2013). Flood Potential Zonation In Sarab Of DarrehShahr Drainage Basin. Journal Geography, 11(36), 55-77. [In Persian] https://sid.ir/paper/150395/fa Shaluf, I. (2007). An overview on disasters Disaster Prevention and Management. International Journal, 16(5),687-703. https://doi.org/10.1108/09653560710837000 Sharafi, S. (2022). Assessing the Role of Floods in Changing the Bed of Rivers and its Impact on Rural Communities (Case study: Khorramabad River). Geography and Development, 19(65),127-152. [In Persian] http://dx.doi.org/10.22111/J10.22111.2021.6521 Sheikh Alishahi, N., Jamali, A., & Hassanzadeh Nafouti, M. (2016). Flood Zoning Using a River Analysis Hydraulic Model (Case Study: Manshad Watershed - Yazd Province). Geographic Space Journal, 16(53),77-96.[In Persian] http://geographical-space.iau-ahar.ac.ir/article-1-2350-fa.html Vejdani Nozar, A., & Givehchi, S. (2022). Presenting a flood risk assessment model in Hamedan Province to classify vulnerability and possible consequences in population centers. Housing and the Rural Environment, 42(181), 119-132. [In Persian] https://doi.org/10.22034/42.181.119 Xiong, J., Wang, Z., Guo, S., Wu, X., Yin, J., Wang, J., ... & Gong, Q. (2022). High effectiveness of GRACE data in daily-scale flood modeling: case study in the Xijiang River Basin, China. Natural Hazards, 113(24), 1-20. https://doi.org/10.1007/s11069-022-05312-z Yang, X. I., Ding, J. H., & Hou, H. (2013). Application of a triangular fuzzy AHP approach for flood risk evaluation and response measures analysis. Natural Hazards, 68, 657–674. https://doi.org/10.1007/s11069-013-0642-x Zebardast, E. (2011). Aplication of Analytic Hierarchy Process in Urban and Reginal Planning. Journal of Fine Arts: Architecture and Urban Planning, 10, 14-20. [In Persian] https://doi.org/20.1001.1.22286020.1389.2.41.7.4 Ziari, K., Rajai, S., & Darabkhani, R. (2020). Flood Zoning Using Hierarchical Analysis and Fuzzy Logic in GISCase Study: Ilam City. Crisis Management, 10(1). [In Persian] https://doi.org/20.1001.1.23453915.1400.10.1.2.2 | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 745 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 332 |
||