توسعۀ پایدار و محیط‌زیست استان کرمانشاه؛ دیدگاه‌های متعارض نظری

جغرافیاوتوسعه ناحیه ای

مقاله 11، دوره 22، شماره 4 - شماره پیاپی 49، بهمن 1403، صفحه 317-343   

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jgrd.2025.51395.0

نویسندگان

قدرت احمدیان^{* 1}؛ ندا کهریزی²

¹دانشیار گروه علوم سیاسی و روابط بین الملل،دانشگاه رازی،کرمانشاه،ایران

²کارشناسی‌ارشد روابط بین‌الملل،دانشگاه رازی،کرمانشاه، ایران

چکیده

محیط‌زیست و توسعۀ پایدار به‌عنوان دو مفهوم به‌هم‌پیوسته در دو رهیافت نظری روابط بین‌الملل مطرح شده‌اند. محیط‌زیست‌گرایی نهادی و رویکرد اکولوژیکی سبزها این دو رهیافت نظری هستند. محیط‌زیست‌گرایی نهادی (کورنوکوپیانیست^[1]) با نگاه خوش‌بینانه،انسان‌محوری را مبنا قرار داده و دولت و نهادهای دولتی را قادر بر حل مسائل زیست‌محیطی می‌داند. در مقابل رویکرد اکولوژیکی سبزها (نومالتوسی^[2]) با بدبینی نسبت به نهادهای دولتی، نگاهی بوم‌محورانه و مبتنی بر محدودیت رشد را مبنای نظری خود قرار می‌دهد. با کاربست این تئوری‌ها بهتر می‌توان با توجه بر پیوند میان محیط‌زیست و توسعۀ پایدار، مسئله و ابعاد تحقق توسعه را ارزیابی کرد. در همین راستا تلاش این مقاله بر این است که با مقایسۀ دو رهیافت نظری ذکر شده در قالب چارچوب نظری و اتخاذ رویکرد توصیفی تحلیلی و ابزار کتابخانه‌‌ای به این پرسش پاسخ ‌دهد که «باتوجه‌‌به رویکردهای نظری متعارض در حیطۀ محیط‌زیست و توسعۀ پایدار، رویکرد مدیریت محیط‌زیست در استان کرمانشاه را چگونه می‌توان تحلیل نمود؟» در پاسخ این فرضیه مطرح می‌شود که «حکمرانی و مدیریت محیط‌زیست در استان کرمانشاه مبتنی بر الزامات نظریۀ اکولوژیکی سبزها نبوده و ازاین‌رو چشم‌انداز حفظ محیط‌زیست و توسعۀ پایدار در استان روشن نیست». یافته‌های این مقاله نشان می‌دهد که جهت تحقق توسعۀ پایدار بازنگری در سیاست‌های دولت‌محور و گسترش فرهنگ مشارکت با بهره‌گیری از سازمان‌های مردمی با توجه بر ابعاد محدودیت رشد لازم است. استان کرمانشاه برای رسیدن به توسعۀ پایدار می‌بایست از مشکلات زیست‌محیطی به‌هم‌تنیده و نه مجزا که هرروزه توان حل آنها کاهش می‌یابد و در حال گسترش‌اند، گذر کند. در حقیقت با نگرشی مبتنی بر حکمرانی جهانی زیست‌محیطی می‌توان مسیر توسعه در استان را هموار ساخت. مقاله را می‌توان با تحقیقات گسترده‌تر بعدی کاربردی توسعه‌ای بخشید.
 
 

cornucopyanism
Neo_malthusianism

کلیدواژه‌ها

توسعۀ پایدار؛ کورنوکوپیانست‌ها؛ نئومالتوسین‌ها؛ حکمرانی زیست‌محیطی؛ جهانی؛ استان کرمانشاه

مراجع

 

1. بیلیس، ج؛ و اسمیت، ا. (1383). جهانی شدن سیاست: روابط بین‌الملل در عصر نوین. (ا.ق، راه‌چمنی. مترجم). تهران: ابرارمعاصر.
2. باختر. (1399). هشیلان خشک شود به کانون ریزگردها تبدیل می‌شود. قابل دسترسی در

https://bakhtardaily.ir

3. بلایای جوی در استان کرمانشاه. (1394). قابل دسترسی در

http://Kermanshahmet.ir/page.aspx?lang=fa-ir 

4. پترسون، م.(1391). نظریه‌های روابط بین‌الملل. (ح. مشیرزاده و ر.ا. طالب‌آرانی، مترجمان). تهران: نشرمیزان.
5. پوریا، م.(1397). کشاورزی؛ محور توسعۀ پایدار استان کرمانشاه. همایش ملی توسعۀ پایدار استان کرمانشاه.
6. تابناک کرمانشاه. (1399). یک ماه نفسگیر برای هشیلان. قابل دسترسی در

http://www.tabnakkermanshah.ir/fa/news/877144

7. تهیۀ اسناد راهبردی و مستندسازی. (1399). استانداری کرمانشاه، معاونت هماهنگی امور عمرانی، قابل دسترسی در http://www.ostan-ks.ir/73638
8. تقوایی، م؛. (1392). توسعۀ پایدار شهری و برخی عوامل مؤثر بر آن؛ مطالعه موردی شهر کرمانشاه. فصلنامۀ مطالعات جامعه‌شناختی شهری، 3(6)، 7-66.
9. جکسون، ر؛ و سورن‌سون، گ.(1390). درآمدی بر روابط بین‌الملل. (م. ذاکریان، مترجم). تهران: نشر میزان.
10. خبرگزاری ایسنا.(1403). گرد و غبار، پسماند و پساب ۳ چالش اصلی محیط زیست کرمانشاه است. قابل دسترسی درhttps://www.isna.ir/news/
11. خبرگزاری ایسنا. (1399). هوای شهرستان‌های غربی کرمانشاه بحرانی شد. قابل دسترسی در

https://www.isna.ir/news/9

 

12. خبرگزاری ایانا. (1398). رشد ۲۲۲ درصدی توسعۀ صنایع تبدیلی استان کرمانشاه. قابل دسترسی در

http://www.iana.ir/87-72/71242

13. خبرگزاری ایرنا. (1399). قرار گرفتن کرمانشاه در ریل توسعه با چهار سند اقتصادی. استانداری کرمانشاه، قابل دسترسی در http://www.ostan-ks.ir/74197

 

14. خبرگزاری تسنیم. (1399). تولیدات کشاورزی استان کرمانشاه به شش میلیون تن افزایش می‌یابد. قابل دسترسی در https://www.tasnimnews.com/fa/news/1399/03/28/2287986/
15. خبرگزاری تسنیم. (1397). بیش از ۳۳ درصد جنگل‌های کرمانشاه مبتلا به زوال بلوط است. قابل دسترسی در http://Tasnimnews.com/fa/news/1397/00/17/1823028/
16. خبرگزاری فارس. (1394). تولید اکسیژن جنگل بلوط. قابل دسترسی در

 

http//farsnews.com/printable.13940130000752

17. خبرگزاری مهر.(1398). 31 صنعت کرمانشاه آلاینده است. قابل دسترسی در

 

https://www.mehrnews.com/news/4738347 

 

18. دابسون، ا. (1389). فلسفه و اندیشۀ سیاسی سبزها. (م. ثلاثی، مترجم). تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
19. درگاه آمار ایران. (1398). قابل دسترسی در https://www.amar.org.ir
20. دئورتی، ج؛ و فالتزگراف، ر. (1376). نظریه‌های متعارض در روابط بین‌الملل. (ع.ر. طیب و و. بزرگی، مترجمان). تهران: قومس.
21. دیکسون، آ.(1387). توسعه و روابط بین‌الملل. (ح. پوراحمدی، مترجم). تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
22. دیویتاک، ر؛ و دردریان، ج. (1380). نظریۀ انتقادی، پست‌مدرنیسم و نظریۀ مجازی در روابط بین‌الملل. (ح. سلیمی، مترجم). تهران: گام نو.
23. رحمتی، ع.ر. (1393). «راهنمای مدیریت سبز» براساس ماده ۲۲۰ قانون پنج‌سالۀ توسعه. معاونت محیط زیست انسانی. دبیرخانه نظام مدیریت سبز. قابل دسترسی در

https://eform.deo.ir/portal/file/?t16899/green-managment

 

24. سالنامۀ مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران. (1398). مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران. وزارت راه و شهرسازی، سازمان هواشناسی.
25. سنگاچین، ف. (1394). «شاخص‌های توسعۀ پایدار از Mdgs تا sdgs». وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی.
26. سازمان مدیریت بحران استان کرمانشاه. (1399). کرمانشاه آماده مهار آتش زاگرس. قابل دسترسی در

http://www.ostan-ks.ir/73579

27. شاهدی، م؛ و طالبی، ف. (1395). آشنایی با مفاهیم پایه در سیستم منابع آب. نشریۀ آب و توسعۀ پایدار 8(1).
28. شاهحسینی، ب؛. زرافشانی.م. (1390). کاربرد تئوری بنیانی در ارزشیابی کیفی طرح هادی روستایی مطالعه موردی کرناچی. مجموعه مقالات دومین همایش ملی توسعه پایدار روستایی. همدان. دانشگاه بوعلی سینا. پانزده و شانزده تیر.
29. عطارد، پ؛ صادقی، س.م.م؛ طاهری‌سرتشنیزی، ف؛ سارویی، س؛ عباسیان، پ؛ مسیح‌پور، م و...دریکوندی، آ. (1394). اثرگذاری عوامل اقلیمی و تبخیر بر زوال جنگل‌های زاگرس مرکزی در لرستان. فصلنامه تحقیقات حمایت و حفاظت جنگل و مراتع ایران، 13(2)، 97-112.
30. فتح‌اللهی، ج. (1397) چکیده مطالعات آمایش استان کرمانشاه. سازمان برنامه و بودجه کشور. سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان کرمانشاه.
31. فتح‌اللهی، ج. (1396). تحلیل ویژگی‌های اقتصادی جمعیت، تحلیل زمینه‌های فعالیت اقتصادی بر حسب بخش‌های اصلی. جلد2. ویراست دوم. سازمان برنامه و بودجه کشور. سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان کرمانشاه.
32. قیطوری، م. (1396). بررسی روند خشکیدگی بلوط در کرمانشاه با استفاده از فن سنجش دور. پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری. مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی کرمانشاه. طرح پژوهشی.
33. مشهدی، ع. (1394). از توسعۀ پایدار تا توسعۀ پای دار. فصلنامۀ نقد کتاب، فقه و حقوق، 2(2)، 50-75.
34. مشهدی، ع. (1395). دولت و محیط زیست؛ از رویکردهای بدون دولت تا رویکردهای مشارکتی. فصلنامه دولت‌پژوه، 1(3)، 31-52.
35. ولی‌زاده، آذر. (1399). گفت‌وگوی حضوری با معاون پایش و نظارت ادارۀ کل حفاظت از محیط زیست استان کرمانشاه، 29مرداد 1398.(ارتباط شخصی نویسندگان)
36. Aligica, (2009). Julian simon and the limits to growth neo Malthusianism. the electronic journal of sustainable development.(3),1.73-84.
37. Chenoweth,J., & feitelson, (2000). neo-malthusians and cornucopians put to the test:global 2000 and the resourceful earth revisited. Futures. 37(1),51-72.
38. Simonis, (2001). Global Governance and Sustainable Development. Environmental Values 10(3),285-287.
39. Mingst, A. (2003). Essentials of international relation. includes bibliographical references and index.w.w.norton & company. university of Kentucky. newYork.london.second edition.