واکاوی ادله شمول امر به معروف و نهی از منکر نسبت به برخورد فیزیکی با رویکرد انتقادی به ماده چهار قانون حمایت از آمران به معروف و ناهیان از منکر

فقه و اصول (Fiqh va uṣūl)

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 08 اسفند 1403   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jfiqh.2025.89867.1837

نویسندگان

فاطمه نظری^{* 1}؛ علی سائلی²

¹دانش آموخته سطح 4 فقه و اصول جامعة الزهرا(س)

²عضو هیئت علمی جامعة المصطفی(ص)

چکیده

یکی از احکام مترقی اسلام که خداوند متعال در قرآن کریم مومنین را به آن دعوت نموده، فریضه امر به معروف و نهی از منکر است. این فریضه مراتبی دارد که یکی از آنها مرتبه یدی است. در شمولیت این مرتبه نسبت به امر به معروف و نهی از منکر بین فقها اختلاف نظر وجود دارد. مشهور فقها قائل به شمول هستند. با توجه به این مطلب، قانون حمایت از آمران به معروف و ناهیان از منکر با تصریح به اینکه امر به معروف و نهی از منکر دارای مراتب قلبی، زبانی، نوشتاری و یدی است، مرتبه یدی را از عهده مردم برداشته و فقط وظیفه دولت معرفی کرده است. پژوهش حاضر ضمن بررسی قول مشهور و ادله آنها و مستندات قول غیر مشهور ثابت می‌کند که مرتبه یدی جزء مراتب امر به معروف و نهی از منکر قرار نمی‌گیرد. با عنایت به این امر، نتیجه حاصل از این پژوهش حاکی از آن است که ماده چهار قانون حمایت از آمران به معروف و ناهیان از منکر به لحاظ عدم مطابقت با شرع قابل خدشه بوده و مستلزم مؤونه اضافه بر دوش دولت است لذا بر متولیان امر است که نسبت به اصلاح این ماده از قانون همت گمارند.

کلیدواژه‌ها

امر به معروف و نهی از منکر؛ مراتب امر به معروف و نهی از منکر؛ مرتبه یدی؛ ماده چهار قانون حمایت از آمران به معروف و ناهیان از منکر؛ قول مشهور فقها

مراجع