شناسایی، بررسی خصوصیات مولکولی و تجزیه و تحلیل تبارزایی بتانوکلئورابدوویروس جدید آلوده کننده چغندرقند در ایران

پژوهش های حفاظت گیاهان ایران

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 23 فروردین 1404   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jpp.2025.90010.1205

نویسندگان

جواد آبخو؛ محسن مهرور^* ؛ محمد زکی عقل

گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی ،دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

چغندرقند یکی از محصولات مهم کشاورزی در ایران است که در استان های مختلف کشت می شود و ویروس های مختلف سبب بیماری در آن می شوند. اعضای جنس Betanucleorhabdovirus دارای ژنوم یک بخشی و ار ان ا تک رشته منفی بوده، ژنوم آنها دارای شش تا هفت قاب خواندی باز (ORF) است. جهت شناسایی عامل یا عوامل ایجاد بیماری ویروسی در چغندر قند که دارای علایمی مانند موزاییکی شدن برگها و زردی بود، نمونه برداری از برگهای چغندرقند دارای علائم بیماری ویروسی از مناطق عمده کشت چغندرقند در کشور طی شهریور و مهرماه سال 1402 انجام و آر ان ا کل جهت توالی یابی توان بالا یا ژرف (High-throughput sequencing) برپایه پلتفرم ایلومینا (illumina) انجام شد. برای تایید حضور ویروس در نمونه های جمع آوری شده از واکنش زنجیره ای پلی مراز معکوس استفاده شد. ترسیم درخت تبارزایی براساس ترادف کامل نوکلئوتیدی ژنوم آن با استفاده از نرم افزار MEGA11 به روش Maximum likelihood و مدل General Time Reversible (GTR+G+I) انجام شد.ترادف کامل نوکلئوتیدی ژنوم یک رابدویروس گیاهی جدیددر چغندرقند شناسایی شده،که بالاترین تشابه را در بین ویروس های موجود در بانک ژن با Sambucus betanucleorhabdovirus 4 isolate B78-29 (86/72 درصد) داشت. ویروس جدید به نام beet betanucleorhbdovirus 1 نام گذاری شد. ژنوم آن دارای شش قاب خواندی باز بود (3'-N-P-P3-M-G-L-5'). درخت تبارزایی ترسیم شده نشان داد که beet betanucleorhabdovirus1 عضو جدیدی از بتانوکلئورابدوویروس ها می باشد. این تحقیق برای اولین بار بتانوکلئورابدوویروس جدیدی از روی چغندر قند را شناسایی نموده که بعنوان گونه جدیدی به جنس Betanucleorhabdovirus تعلق دارد.

کلیدواژه‌ها

بتانوکلئورابدوویروس؛ توالی یابی توان بالا؛ تبارزایی؛ ایران

مراجع