اثربخشی مداخله بخشودگی بر تمایل به جبران و انگیزه‌های بین‌فردی مرتبط با خطاکاری زنان درگیر طلاق عاطفی

پژوهش های روان شناسی بالینی و مشاوره

مقاله 6، دوره 14، شماره 2 - شماره پیاپی 28، اسفند 1403، صفحه 133-150   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/tpccp.2025.80070.1425

نویسندگان

طیبه شریفی¹؛ هما مقیمی^{* 2}؛ زهره لطیفی³؛ رضا احمدی⁴

¹دانشیار گروه روانشناسی، واحد شهرکرد، دانشگاه آزاد اسلامی، شهرکرد، ایران

²دانش آموخته‌ی دکتری روانشناسی، گروه روانشناسی، واحد شهرکرد، دانشگاه آزاد اسلامی، شهرکرد، ایران.

³دانشیار گروه روانشناسی، دانشگاه پیام نور. تهران

⁴استادیار گروه روانشناسی، واحد شهرکرد، دانشگاه آزاد اسلامی، شهرکرد، ایران

چکیده

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی مداخله بخشودگی بر تمایل به جبران و انگیزه­های بین­‌فردی مرتبط با خطاکاری زنان درگیر طلاق عاطفی انجام شد.
روش­‌: روش پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با طرح پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری با گروه گواه بود. جامعه آماری این پژوهش شامل تمام زنان درگیر طلاق عاطفی بود که در سال 1400-1399 جهت دریافت خدمات مشاوره خانواده به کلینیک‌های دارای مجوز از سازمان بهزیستی شهر اصفهان مراجعه کردند. با روش نمونه‌گیری هدفمند در دسترس 40 زن به­‌عنوان نمونه انتخاب شدند و به‌صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. گروه‌ آزمایش مداخله بخشودگی را در هشت جلسه طی دو ماه دریافت کرد. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه‌ طلاق عاطفی گاتمن و انگیزه‌های بین‌فردی مرتبط با خطاکاری مک­‌کالو و همکاران استفاده شد. داده‌­ها با استفاده از تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر ­تحلیل شدند.
 یافته‌ها: نتایج نشان داد مداخله بخشودگی بر تمایل به جبران، انتقام‌جویی و دوری گزینی زنان درگیر طلاق عاطفی، مؤثر است. همچنین مداخله بخشودگی بر مؤلفه انتقام جویی مؤثر­تر بود.
 بحث و نتیجه‌گیری: براساس نتایج حاصل از این پژوهش می‌توان از مداخله بخشودگی به‌عنوان راهکاری مؤثر برای بهبود عملکرد روانی زوجین درگیر طلاق عاطفی در مراکز مشاوره خانواده، کلینک‌های تخصصی و مراکز آموزشی پیش از ازدواج بهره برد.

کلیدواژه‌ها

مداخله بخشودگی؛ انگیزه‌های بین‌فردی مرتبط با خطاکاری؛ طلاق عاطفی

مراجع

Amirkhosravi, A., Bahrami, H., & Saadatishamir, A. (2021). The Role of Alexithymia, Interpersonal Forgiveness, and Marital Satisfaction in Predicting Emotional Divorce. medical journal of mashhad university of medical sciences, 63(6), -. https://doi.org/10.22038/mjms.2021.18936  [in persian]

Baumeister, R. F., Stillwell, A. M., & Heatherton, T. F. (1994). Guilt: an interpersonal approach. Psychological bulletin, 115(2), 243. https://doi.org/10.1037/0033-2909.115.2.243.

Beck, S. I. (2005). Efficacy of a forgiveness group intervention for aggressive victims. Capella University. https://doi.org/10.22055/psy.2016.12362.

 

Bell, C. M., Davis, D. E., Griffin, B. J., Ashby, J. S., & Rice, K. G. (2017). The promotion of self-forgiveness, responsibility, and willingness to make reparations through a workbook intervention. The Journal of Positive Psychology, 12(6), 571-578. https://doi.org/10.1080/17439760.2016.1209545

 

Enright, R. D., & Fitzgibbons, R. P. (2000). Helping clients forgive: An empirical guide for resolving anger and restoring hope. American Psychological Association. https://doi.org/10.1037/10381-000

Fatehi, N., Gholami Hosnaroudi, M., & Abed, N. (2021). The Mediating Role of Marital Forgiveness and Mental Well-being in the Relationship between Mindfulness and Sexual Satisfaction in Married Women and Men of Tehran City: A Descriptive Study [Research]. Journal of Rafsanjan University of Medical Sciences, 20(6), 660-645. https://doi.org/10.52547/jrums.20.6.660  [in persian]

GHIURCA, M. V., & VINTILA, M. (2019). THE RELATIONSHIP BETWEEN FORGIVENESS AND MARITAL SATISFACTION WITHIN COUPLES. Social Research Reports, 11(1). https://doi.org/10.33788/srr11.1.2

Ghobari Bonab, B., Khodayarifard, M., Geshnigani, R. H., Khoei, B., Nosrati, F., Song, M. J., & Enright, R. D. (2021). Effectiveness of forgiveness education with adolescents in reducing anger and ethnic prejudice in Iran. Journal of Educational Psychology, 113(4), 846.  https://doi.org/10.1037/edu0000622 [in persian]

 

He, Q., Zhong, M., Tong, W., Lan, J., Li, X., Ju, X., & Fang, X. (2018). Forgiveness, marital quality, and marital stability in the early years of Chinese marriage: An actor–partner interdependence mediation model. Frontiers in Psychology, 9, 1520. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2018.01520

Hill, E. W., & Mullen, P. M. (2000). Contexts for understanding forgiveness and repentance as discovery: A pastoral care perspective. Journal of Pastoral Care, 54(3), 287-296. https://doi.org/10.1177/002234090005400306

Isanejad, O., Ahmadi, S., & Etemadi, Z. (2010). Efficacy of relationship enrichment on improvement of marital relationship quality. Journal of Behavioral Sciences, 4(1), 9-16. https://sid.ir/paper/129660/fa [in persian]

Kahl Joyce, M. (2020). Wellbeing and marriage: does marriage improve mental health? Undergraduate economic review, 16(1), e16-e16. https://digitalcommons.iwu.edu/uer/vol16/iss1/16

Keller, L., & Allemand, M. (2020). Personality and Divorce. Encyclopedia of Personality and Individual Differences, 3608-3613. https://doi.org/10.1007/978-3-319-24612-3_710

Kianipour, O., Mohsenzadeh, Farshad, & Zahrakar, Kianoush. (2019). Evaluating the effectiveness of schema therapy and narrative therapy when each of them is combined with the marital enrichment program on the tendency to break the marital contract and marital satisfaction. Family psychotherapy counseling, 2(24). https://doi.org/10.22034/fcp.2018.51182 [in persian]

 

McCullough, M. E., Rachal, K. C., Sandage, S. J., Worthington Jr, E. L., Brown, S. W., & Hight, T. L. (1998). Interpersonal forgiving in close relationships: II. Theoretical elaboration and measurement. Journal of personality and social psychology, 75(6), 1586. https://doi.org/10.1037/0022-3514.75.6.1586

Olson, D., & Olson, A. (1999). Prepare/enrich program. Handbook of preventative approaches in couple therapy, 196-216. https://doi.org/10.1177/1066480704270229

Rasheed, A., Amr, A., & Fahad, N. (2021). Investigating the relationship between emotional divorce, marital expectations, and self-efficacy among wives in Saudi Arabia. Journal of Divorce & Remarriage, 62(1), 19-40. https://doi.org/10.1080/10502556.2020.1833290 [in persian]

Torkizadeh, M., HajiAlizadeh, K., & Samavi, A. (2018). The Effectiveness of Self-forgiveness Workbook Intervention on Responsibility, and Willingness to Make Reparations among Students. Positive Psychology Research, 4(3), 57-70. https://doi.org/10.22108/ppls.2019.113829.1563  [in persian]

Vallejo, M. A., Vallejo-Slocker, L., Rivera, J., Offenbächer, M., Dezutter, J., & Toussaint, L. (2020). Self-forgiveness in fibromyalgia patients and its relationship with acceptance, catastrophising and coping. . Clin Exp Rheumatol, 38(123).

Woodyatt, L., & Wenzel, M. (2013). Self-forgiveness and restoration of an offender following an interpersonal transgression. Journal of Social and Clinical Psychology, 32(2), 225. https://doi.org/10.1521/jscp.2013.32.2.225

Worthington, E. L. (2001). Five steps to forgiveness: The art and science of forgiving. Crown DOI: https://doi.org/10.4236/crcm.2022.118046 ·.

 

Worthington, E. L., Griffin, B. J., & Wade, N. G. (2017). Group intervention to promote self-forgiveness. In Handbook of the psychology of self-forgiveness (pp. 179-192). Springer. https://doi.org/10.4324/9781351123341-27