طراحی مدل شبکه‌های اجتماعی دانش‌محور در کتابخانه‌های دانشگاه‌ ایران

پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی

مقاله 4، دوره 15، شماره 1 - شماره پیاپی 29، خرداد 1404، صفحه 77-92   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/infosci.2025.88405.1209

نویسندگان

مهران فریدی¹؛ امین زارع^{* 2}؛ سلیمان شفیعی³

¹دانش آموخته کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران.

²دانشیار گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران.

³دکتری علم اطلاعات و دانش‌شناسی، رئیس دانشگاه جامع علمی کاربردی استان کرمانشاه، کرمانشاه، ایران.

چکیده

مقدمه و اهداف: شبکه‌های اجتماعی در کتابخانه‌ها به‌ویژه کتابخانه‌‌‌های دانشگاهی به‌عنوان نمونه‌ای جدید و قدرتمندی از ارتباطات میان استادان، کتابداران و کاربران به‌حساب می‌آید. این پژوهش درصدد برآمد تا مدل مطلوب شبکه‌­های اجتماعی دانش­محور را در کتابخانه­‌های دانشگاهی ایران طراحی نماید.
روش: روش تحقیق از نظر هدف، کاربردی است که با روش پیمایشی از نوع طرح‌های همبستگی و مدل تحلیل مسیر و الگوی معادلات ساختاری انجام شد. جامعه آماری در این پژوهش شامل تعداد ۶۵ نفر (اعم از مدیر و کتابدار) در کتابخانه دانشگاه‌های ایران در نظر گرفته شد. در این پژوهش جهت تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از آمار‌های توصیفی و استنباطی استفاده گردید.
یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد که از میان مؤلفه‌های شبکه‌های اجتماعی دانش‌محور (بُعد ساختاری، فنی، محتوایی، آموزشی) و فرهنگ‌سازمانی به‌عنوان متغیر میانجی، با تحلیل رگرسیون سلسله‌مراتبی تحلیل شدند. وقتی ابعاد ساختاری وارد مدل شد، مدل کلی 25 درصد شبکه اجتماعی دانش‌محور را تبیین کرد، با اضافه شدن ابعاد محتوایی، آموزش و فنی مدل نهایی به 35 درصد رسید.
نتیجه‌: نتایج یافته‌ها حاکی از آن بود که باتوجه ‌به معنادار بودن اکثر مؤلفه‌ها (اعم از ساختاری، محتوایی، فرهنگی و فنی) در این پژوهش لازم است در گسترش و پیاده‌سازی این شبکه در سازمان به این مؤلفه‌ها توجه ویژه‌ای شود و ضعف ابعاد دیگر را با برگزاری کارگاه‌های آموزشی و درس گروهی‌ها حل کند.
اصالت: با توجه به تأکیدی که امروزه بر تحقق جوامع دانش­بنیان صورت گرفته است و نظر به نقش محوری دانشگاه­ها در این فرایند، به نظر می­رسد طراحی مدل شبکه‌های اجتماعی دانش‌محور در کتابخانه‌های دانشگاهی، از اصالت و اهمیت برخوردار است.

کلیدواژه‌ها

مدیریت دانش؛ شبکه‌های اجتماعی؛ شبکه اجتماعی دانش‌محور؛ کتابخانه دانشگاهی

مراجع

Afrasiabi, M. S., Kowsari, M., Bashir, H., & Ebrahim abadi, H. (2019). Social Networks and Cultural Policies: A Survey on the Knowledge Management Status in Social Networks Used by Students at Top Universities of Tehran. Cultural Studies & Communication, 15(56), 71-90. https://doi.org/10.22034/jcsc.2019.37354

Akbari Tabar, A. (2013). A study of social networks, a case study of Dore and U24 social networks. Tarbiat Modares University]. https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/3f22524dd1ed736397259d2d9efa0609

Amadi, E. C., & Ewa, C. (2018). Social media networking and the academic performance of university students in Nigeria: A study of the Rivers State University, Port Harcourt. International Journal of Innovative Scientific and Engineering Technologies Research, 6(1), 24-31.

Anari, F., Asemi, A., & Riyahinia, N. (2013). Using of social networking tools in sharing knowledge by librarians of University of Isfahan. Journal of Knowledge Studies, 6(20), 9-24. http://sanad.iau.ir/fa/Article/1040897

Asgarian, M. (2009). Conceptualization of organizational culture. Human development of the police, 6(24), 23. https://sid.ir/paper/132844/fa.

Bozorgi, A., & Amini, T. (2015). Examining the role of virtual social networks in scientific exchanges of librarians at public universities in Tehran. Human Information Interaction, 2(3), 13-23.

Dastani, M. S., M.H. & Sharifi Moghadam, H. . (2019). The role of social networks in knowledge management. The first student research congress of Khorasan universities of medical sciences,  https://civilica.com/doc/817906/certificate/print/

Drucker, P. F. (2006). What executives should remember. Harvard business review, 84(2), 144.

Hasanabadi, S., & Mosavi, D. F. (2019). Social Networks; Opportunities and Threats. International Multidisciplinary Journal of Pure Life (IMJPL), 6(18), 209-238.

Hashmi, F., Soroya, S., & Mahmood, K. (2021). Knowledge Sharing through Social Networking Sites (SNSs): A Study of Pakistani Research Students. Information Development, 39. https://doi.org/10.1177/02666669211056926

Jachak, K., & Kumari, P. (2022). Effect of Social Networking Sites (SNSs) on the Post-Graduate students: A study of Pt. Ravishankar Shukla University, India. Journal of Indian Library Association Now Available at https://journal. ilaindia. net/, 57(1), 146-155.

Kolan, B. J., & Dzandza, P. E. (2018). Effect of social media on academic performance of students in Ghanaian Universities: A case study of University of Ghana, Legon. Library Philosophy and Practice, 0_1-24.

Moradveisi, j., Panahi, S., & Sedghi, S. (2022). The role of social networks in the scholarly communication of students and faculty members of Iran University of Medical Sciences. Journal of Health Administration, 24, 47-57. https://doi.org/10.52547/jha.24.4.47

Naghipour, M., Azadeh, F., Dargahi, H., Ghazi Mir Saedi, S., Hasanzadeh, M., & Khansari, J. (2008). Study of Organizational culture and Structure for implementation of Knowledge Managent in Universities of Medical Sciences. Payavard Salamat, 2(3), 42-49.

Saberi, S., Doroudi, F., & Hasanzadeh, M. (2019). Investigating the effect of technical components on the application of social networking in the Iran's academic libraries in the current and ideal status. Library and Information Sciences, 22(1), 122-147.

Sadeghi, M. (2019). The Relation between Organizational Structure Dimensions and Knowledge Management on the Basis of Bukowitz and Williams Model (Case study: 15 Organizations in Shahrekurd). Scientific Journal of Strategic Management of Organizational Knowledge, 2(1), 131-169.

Vakili, S., & Reyhaneh, S. (2018). A study impact of organizational forgetting on implementing knowledge management. Management Studies in Development and Evolution, 27(89), 39-71.

Zaree, A. B., M. K. . (2015). Effectiveness of social media in university libraries: a case study of Tehran public universities. . Mehr Book, 1718, 23. https://sid.ir/paper/506744/fa.