تأملی بر زیبایی‌شناسی و دلالت ادراکی لبه‌های شهری؛ از حرکت و ادراک تا هویت فضامند: مطالعه موردی کارخانه سیمان ری

مطالعات طراحی معماری و شهرسازی زمینه گرا

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 11 خرداد 1404

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/context.2025.93646.1016

نویسندگان

فرهاد کریمانی^{* 1}؛ کیانا شریفی²

¹دانش آموخته شهرسازی دانشگاه فنی وین (اطریش)

²دانش آموخته شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

پژوهش حاضر به واکاوی تأثیرات ژرف زیبایی‌شناسی در تبیین مرزها و فضاهای میانه خرده‌فضاهای درون لبه‌های شهری و تأثیر آن بر تجربه فردی از حرکت در این فضاها می‌پردازد. این تحقیق، در صدد پاسخ به پرسشی است بنیادین که: چگونه و به چه شیو‌ه‌ای، ابعاد کالبدی مقوله زیبایی‌شناسی در ادراک و تجربه فرد از حرکت در لبه‌های شهری مؤثر است؟ نمونه موردی این تحقیق، لبه‌ی شهری طراحی‌شده در کارخانه سیمان ری در تهران است که با بهره‌گیری از مروری عمیق بر نظریات، مقالات و پژوهش‌های پیشین، چارچوبی نظری و مدلی مفهومی برای تحلیل این فضاها ارائه می‌دهد. نتایج این پژوهش نشان می‌دهند که مؤلفه‌های بصری همچون نورپردازی، رنگ، تغییرات ارتفاعی، حس لامسه، فرم‌های هنری و تناسبات فضایی در نقش مفصلی میان خرده‌فضاهای منفصل و بی‌تعریف، می‌توانند در تعیین میزان احساس امنیت، آرامش و تعلق مکانی اثرگذار باشند و بر ساختار روانی و عاطفی افراد در این فضاها تأثیرات بارزی بگذارند.

کلیدواژه‌ها

زیبایی شناسی شهری؛ لبه های شهری؛ تجربه فردی؛ حرکت در فضا؛ مولفه های بصری

مراجع