بازنگاهی به فلسفه هنر در اندیشه فلوطین

جستارهایی در فلسفه و کلام

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 21 تیر 1404

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/epk.2025.94053.1450

نویسندگان

محمود صیدی^{* 1}؛ محمد جواد پاشائی²

¹دانشیار گروه فلسفه و حکمت اسلامی دانشگاه شاهد

²دانشیار گروه فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه شاهد

چکیده

فلسفه هنر یکی از شاخه های فلسفه مضاف بوده که در دوران معاصر بحث و نظر فراوانی پیرامون آن شکل گرفته است. این مهم در آرای فلوطین چنان با مبانی متافیزیکی او پیوند خورده که مباحث درخور توجهی را در مورد هنر و آثار هنری رقم زده است. پژوهش حاضر که با هدف مطالعه آراء و اندیشه های فلوطین در مورد مهم ترین مباحث فلسفه هنر بنا نهاده شده، در رویکردی کیفی، از روش تحلیلی توصیفی و نیز از تکنیکها و ابزارهای موجود در روشهای تحلیل اسنادی الهام گرفته است. یافته های پژوهش نشان داد که در نظر فلوطین هنر یعنی تقلید از ایده یا مثل افلاطونی و هنرمند به دلیل وصول به آن عالم، زیبائی معقول آن را در عالم محسوس می‌آفریند. همچنین آثار هنری بازتاب دهنده زیبائی ایده ها بوده و ویژگی آنها مانند نظم و ترتیب، عشق، خلاقیت و تقلید از ایده ها را منعکس می سازد. فلوطین آثار هنری را با نظر به نقش و جایگاه اراده انسانی در خلق آنها تقسیم بندی نموده و در نهایت، قوه خیال را واسطه میان عوالم فوق محسوس و محسوس در خلق آثار هنری می داند.

کلیدواژه‌ها

فلوطین؛ زیبایی؛ هنر؛ ایده؛ خیال؛ هنرمند