ارتقاء کیفیت محیطی بافت تاریخی در جهت تحقق گردشگری خلاق شهری (مورد مطالعه: محدوده بازار تاریخی شهر تبریز)

جغرافیاوتوسعه ناحیه ای

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 05 مرداد 1404

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jgrd.2025.88534.1441

نویسندگان

الهام زارع^{* 1}؛ حسن ستاری ساربانقلی²؛ آرش ثقفی اصل³

¹دانشجوی دکتری طراحی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران

²دانشیار دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران

³استادیار گروه شهرسازی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران

چکیده

امروزه یکی از مهمترین روش‌هایی که می‌توان به‌واسطه‌ی آن سیر تفکرات احیای بافت تاریخی و ارتقای کیفیت محیط آنها را از وضعیت تک‌بعدی و بخشی‌نگری به سمت دیدگاه‌های سیستمی و توسعه پایدار هدایت نمود، تأکید بر مفهوم گردشگری و مخصوصا گردشگری خلاق است که یکی از بهینه‌ترین راه‌حل‌های این مهم می‌باشد. در همین راستا، این تحقیق؛ کیفیت محیطی بافت تاریخی در جهت تحقق گردشگری خلاق شهری را بررسی کرده است. روش تحقیق بصورت توصیفی – تحلیلی بوده و به لحاظ هدف کاربردی می‌باشد. روش گردآوری داده‌ها به صورت کتابخانه‌ای و میدانی صورت گرفته است.. همچنین افراد به صورت تصادفی برای پرسشگری انتخاب شده‌اند و از 563660 خانوار موجود در محدوده، 400 سرپرست خانوار با استفاده از فرمول کوکران برای پرسشگری انتخاب شدند. برای تجزیه و تحلیل داده‌های بدست آمده از نرم‌افزار SPSS و از جمله آزمون‌های رگرسیون چند متغیره، تحلیل مسیر، آزمون t-test استفاده شده است. نتایج نشان داد که شاخص‌های بعد کالبدی – فضایی با ارزش عددی (801.) بیشترین و شاخص‌های بعد فناوری با ارزش عددی (576.) کمترین تاثیر را بر تحقق‌پذیری گردشگری خلاق و همچنین با استفاده از روش تحلیل مسیر مشخص گردید که هر کدام از شاخص‌ها تاثیرات مستقیم و غیرمستقیمی بر تحقق‌پذیری گردشگری خلاق شهر تبریز دارند.نتایج نشان داد که شاخص‌های بعد کالبدی – فضایی با ارزش عددی (801.) بیشترین و شاخص‌های بعد فناوری با ارزش عددی (576.) کمترین تاثیر را بر تحقق‌پذیری گردشگری خلاق و همچنین با استفاده از روش تحلیل مسیر مشخص گردید که هر کدام از شاخص‌ها تاثیرات مستقیم و غیرمستقیمی بر تحقق‌پذیری گردشگری خلاق شهر تبریز دارند.

کلیدواژه‌ها

کیفیت محیط؛ بافت تاریخی؛ گردشگری شهری؛ گردشگری خلاق؛ شهر تبریز