واکاوی کیفیت ورودی‌های شهرها از دیدگاه شهروندان و مسافران، مطالعه موردی شهر شیروان

جغرافیاوتوسعه ناحیه ای

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 21 مرداد 1404

نوع مقاله: علمی- پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jgrd.2025.93181.1553

نویسندگان

دکتر مهدی زنگنه^{* 1}؛ زهره پیرزاده²؛ مبینا رجبی²

¹دانشگاه حکیم سبزواری

²کارشناسی ارشد دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

ورودی‌های شهری به‌عنوان نخستین سطوح تماس و برخورد بصری، نقشی حیاتی در شکل‌گیری تصویر ذهنی از شهر ایفا می‌کنند. این فضاهای انتقالی که مرز میان محیط طبیعی خارج شهر وفضای مصنوع درون آن را مشخص می‌سازند . ورودی درواقع ویترینی از هویت و شخصیت یک شهر محسوب می‌شوند.

این پژوهش با هدف ارزیابی کیفیت ورودی‌های شهر شیروان از دیدگاه شهروندان و مسافران انجام گردیده است. برای گردآوری داده‌های موردنیاز، از دو روش اسنادی و میدانی استفاده شده است. در بخش اسنادی، با مراجعه به کتاب‌ها، مقالات، پایان‌نامه‌ها، گزارش‌ها، طرح‌های پژوهشی و آمارنامه‌ها، اطلاعات لازم برای تدوین مبانی نظری و پیشینه تحقیق فراهم گردیده است. همچنین، به منظور شناخت ویژگی‌های کالبدی و بصری و جمع‌آوری نظرات مسافران و بازدیدکنندگان، روش میدانی شامل مشاهده و پرسشنامه به کار گرفته شده است. داده‌های گردآوری‌شده با استفاده از روش‌های آمار توصیفی و استنباطی، از جمله آزمون مقایسه میانگین‌ها، و با بهره‌گیری از نرم‌افزار SPSS، تجزیه و تحلیل شده‌اند. هفت متغیر در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفت که شامل: عناصر و مناضر جالب و جذاب، عناصر آزاردهنده ، احساس پاسخگویان در بدو ورود به شهر و ویژگی های کالبدی، پذیرندگی، خوانایی و تشخص، می باشد.

با نمونه‌گیری تصادفی از 350 نفر، کیفیت ورودی مشهد به طور معناداری بالاتر از ورودی بجنورد-شیروان ارزیابی شد. ورودی مشهد-شیروان در همه ابعاد بالاتر از حد متوسط و ورودی بجنورد-شیروان، به جز خوانایی و پذیرش، زیر حد متوسط ارزیابی شده است.



وجود کاربری‌های نامناسب مانند تعمیرگاه‌های خودرو و صنایع مزاحم، به همراه کمبود خدمات رفاهی و تابلوهای تبلیغاتی نامنظم، ازجمله چالش‌های اصلی در ورودی‌های شیروان محسوب می‌شوند

کلیدواژه‌ها

شهر شیروان؛ ورودی شهر؛ ادراک بازدیدکنندگان؛ ارزیابی کیفیت