بررسی صفات کمی و کیفی رازیانه (Foeniculum vulgare Mill) تحت تاثیر زمان و سطوح مختلف محلول پاشی با نانو ذره پتاسیم

علوم باغبانی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 27 مرداد 1404

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jhs.2025.92581.1420

نویسندگان

نساء قره باغلی^{* 1}؛ احمد مهربان²

¹استادیار پژوهشی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان همدان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، همدان، ایران.

²دانشیار، گروه زراعت، واحد زاهدان، دانشگاه آزاد اسلامی، زاهدان، ایران

چکیده

رازیانه از گیاهان ارزشمند دارویی خانواده چتریان با مصارف متعدد دارویی و غذایی می‌باشد. پژوهش حاضر به منظور بررسی اثرات زمان و سطوح مختلف محلول‌پاشی نانوذرات پتاسیم بر خصوصیات رشدی و اسانس رازیانه طی دو سال زراعی 1401-1400 و 1402-1401، به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در شهرستان رزن استان همدان انجام شد. زمان محلول‌پاشی در سه مرحله ساقه‌دهی، گل‌دهی و میوه‌دهی؛ و غلظت‌های مختلف نانو کود پتاسیم با ترکیب نانو اکسید پتاسیم در پنج غلظت شامل عدم محلول‌پاشی (شاهد)، 2، 3، 4 و 5 در هزار بودند. نتایج نشان داد که محلول پاشی در مرحله ساقه‌دهی با غلظت 3 در هزار از نانو کود پتاسیم بیشترین اثر مثبت بر افزایش ارتفاع بوته، عملکرد زیست‌توده، عملکرد دانه، وزن هزار دانه، تعداد چتر در بوته، کربوهیدرات دانه، میزان کلروفیل a، b و کل را داشت. بیشترین افزایش صفات رشد رازیانه مربوط به عملکرد دانه بود. اگر چه بیشترین درصد اسانس دانه (37/4 درصد) در تیمار 5 در هزار نانو کود پتاسیم، و بیشترین عملکرد اسانس دانه (5/69 کیلوگرم در هکتار) در تیمار 4 در هزار نانو کود پتاسیم در مرحله میوه‌دهی به دست آمد. نتایج این پژوهش تایید می‌کند که برای بهبود صفات کیفی رازیانه با محلول پاشی نانو کود پتاسیم، بهترین زمان مرحله میودهی است. با توجه به هدف تولید می‌توان غلظت محلول‌پاشی را تعیین کرد. از آنجا که ارزش گیاهان دارویی بیشتر به تولید عملکرد اسانس مرتبط است، به منظور دستیابی به حداکثر عملکرد اسانس دانه محلول‌پاشی در غلظت 4 در هزار نانو کود پتاسیم در مرحله میوه‌دهی پیشنهاد می‌شود.

کلیدواژه‌ها

اسانس؛ رازیانه؛ کربوهیدرات؛ کلروفیل؛ نانو اکسید پتاسیم