رابطه خودشفقتی با مهارت‌های زندگی و تاب‌آوری در دانشجویان: نقش پیش‌بین‌کنندگی و تفاوت‌های گروهی

پژوهش های روان شناسی بالینی و مشاوره

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 12 شهریور 1404   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/tpccp.2025.93154.1781

نویسنده

سمانه شاهی صنوبری^*

دانشجوی دکتری روانشناسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.

چکیده

هدف: این پژوهش در جهت بررسی نقش خودشفقتی در پیش‌بینی تاب‌آوری و مهارت‌های زندگی در دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. با وجود تأیید نقش خودشفقتی در سلامت روان در مطالعات پیشین، شکاف پژوهشی در مقایسه جامع مهارت‌های زندگی و تاب‌آوری بین سطوح مختلف خودشفقتی به‌ویژه در بافت فرهنگی ایران احساس می‌شد. این مطالعه با ضرورت طراحی مداخلات آموزشی مبتنی بر شواهد در جهت ارتقای توانمندی‌های روانی-اجتماعی دانشجویان انجام شد.
روش: پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری شامل دانشجویان کارشناسی در سال تحصیلی ۱۴۰۳-۱۴۰۲ بود که ۱۱۷ نفر به‌صورت در دسترس انتخاب شدند.  ابزار پژوهش شامل پرسش‌نامه‌های خودشفقتی (نف، ۲۰۰۳)، تاب‌آوری (کانر و دیویدسون، ۲۰۰۳) و مهارت‌های زندگی (ساعتچی و همکاران، ۱۳89) است. تحلیل داده‌ها با آزمون‌های تحلیل واریانس (ANOVA) و رگرسیون خطی انجام شد.
 یافته‌ها: بین گروه‌های دارای سطوح مختلف خودشفقتی، تفاوت معناداری در تاب‌آوری و مهارت‌های زندگی مشاهده شد (05/0<P). همچنین، خودشفقتی پیش‌بینی‌کننده معنادار هر دو متغیر بود (65/0  r= برای مهارت‌های زندگی، 74/0 r=برای تاب‌آوری).
نتیجه: خودشفقتی عامل مهمی در ارتقای تاب‌آوری و مهارت‌های زندگی دانشجویان است و می‌تواند در طراحی مداخلات آموزشی و مشاوره‌ای مورد توجه قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

خودشفقتی؛ مهارت‌های زندگی؛ تاب‌آوری؛ دانشجویان

مراجع

Babyak, M. A. (2004). What you see may not be what you get: a brief, nontechnical introduction to overfitting in regression-type models. Biopsychosocial Science and Medicine, 66(3), 411-421. https://doi.org/https://doi.org/10.1097/01.psy.0000127692.23278.a9

Barani, S. m., Bahmani, T., & Barani, S. M. A. (2024). Effect of Philosophy for Children Curriculum on Life Skills Development in Fifth Grade Students Attending Public Elementary Schools in Behbahan. Thinking and Children, 14(2), 27-49. https://doi.org/10.30465/fabak.2024.9275

Beiter, R., Nash, R., McCrady, M., Rhoades, D., Linscomb, M., Clarahan, M., & Sammut, S. (2015). The prevalence and correlates of depression, anxiety, and stress in a sample of college students. Journal of affective disorders, 173, 90-96. https://doi.org/10.1016/j.jad.2014.10.054

Besharat, M. A. (2007). Psychometric properties of the Persian form of the Resilience Scale. (In Persian).

Bluth, K., & Eisenlohr-Moul, T. A. (2017). Response to a mindful self-compassion intervention in teens: A within-person association of mindfulness, self-compassion, and emotional well-being outcomes. Journal of adolescence, 57, 108-118. https://doi.org/10.1016/j.adolescence.2017.04.001

Botvin, G. J., & Griffin, K. W. (2004). Life skills training: Empirical findings and future directions. Journal of primary prevention, 25, 211-232. https://doi.org/https://doi.org/10.1023/B:JOPP.0000042386.28038.e5

Connor, K. M., & Davidson, J. R. (2003). Development of a new resilience scale: The Connor‐Davidson resilience scale (CD‐RISC). Depression and anxiety, 18(2), 76-82. https://doi.org/10.1002/da.10113

Finaulahi, K. P., Sumich, A., Heym, N., & Medvedev, O. N. (2021). Investigating psychometric properties of the Self-Compassion Scale using Rasch methodology. Mindfulness, 12, 730-740. https://doi.org/https://doi.org/10.1007/s12671-020-01539-8

Gilbert, P. (2009). A New Approach to Life's Challenges. Constable.

Green, S. B. (1991). How many subjects does it take to do a regression analysis. Multivariate behavioral research, 26(3), 499-510. https://doi.org/ https://doi.org/10.1207/s15327906mbr2603_7

Gross, J. J. (2002). Emotion regulation: Affective, cognitive, and social consequences. Psychophysiology, 39(3), 281-291. https://doi.org/10.1017/s0048577201393198

Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J., & Anderson, R. E. (2019). Multivariate data analysis. In: Cengage Learning EMEA.

Heine, S. J., Lehman, D. R., Markus, H. R., & Kitayama, S. (1999). Is there a universal need for positive self-regard? Psychological review, 106(4), 766. https://doi.org/https://doi.org/10.1037/0033-295X.106.4.766

Ibrahim, A. K., Kelly, S. J., Adams, C. E., & Glazebrook, C. (2013). A systematic review of studies of depression prevalence in university students. Journal of psychiatric research, 47(3), 391-400. https://doi.org/10.1016/j.jpsychires.2012.11.015

Kemper, K. J., Mo, X., & Khayat, R. (2015). Are mindfulness and self-compassion associated with sleep and resilience in health professionals? The Journal of Alternative and Complementary Medicine, 21(8), 496-503. https://doi.org/10.1089/acm.2014.0281

Kirby, J. N., Tellegen, C. L., & Steindl, S. R. (2017). A meta-analysis of compassion-based interventions: Current state of knowledge and future directions. Behavior therapy, 48(6), 778-792. https://doi.org/10.1016/j.beth.2017.06.003

Mohammadi, M., Jazayeri, A., Rafiei, A., Jokar, B., & Pourshahnaz, A. (2005). A study on the factors affecting resilience in people at risk of substance abuse. Modern Psychological Research, 1(2-3, 203-224.) (In Persian).

Neff, K. D. (2003). The development and validation of a scale to measure self-compassion. Self and identity, 2(3), 223-250. https://doi.org/https://doi.org/10.1080/15298860309027

Neff, K. D. (2011). Self‐compassion, self‐esteem, and well‐being. Social and personality psychology compass, 5(1), 1-12. https://doi.org/https://doi.org/10.1111/j.1751-9004.2010.00330.x

Neff, K. D., & Germer, C. K. (2013). A pilot study and randomized controlled trial of the mindful self‐compassion program. Journal of clinical psychology, 69(1), 28-44. https://doi.org/10.1002/jclp.21923

Organization, W. H. (1997). Life Skills Education for Children and Adolescents in Schools. WHO.

Rashidi, F., & Javdan, M. (2022). Developing the Prediction Model of Self-Concept Prediction based on Behavioral-Emotional Problems Mediated by Life Skills in Elementary School Students. Psychological Models and Methods, 13(48), 1-20. https://doi.org/10.30495/jpmm.2022.30373.3631

Roscoe, J. T. (1969). Fundamental research statistics for the behavioral scinces.

Saatchi, M. K., & Askarian, M. (2010). Psychological tests. Roshd. (In Persian).

Sekaran, U. (2016). Research methods for business: A skill building approach. John Wiley & Sons.

Shahbazi, M., Rajabi, G., Maghami, E., & Jelodari, A. (2015). Confirmatory factor analysis of the Persian version of the self-compassion rating scale-revised. (In Persian).

Shaver, P. R., & Mikulincer, M. (2007). Adult attachment strategies and the regulation of emotion. Handbook of emotion regulation, 446, 465.

Smith, B. W., Tooley, E. M., Christopher, P., & Kay, V. (2010). Resilience as the ability to bounce back from stress: A neglected personal resource? The Journal of Positive Psychology, 5(3), 166-176. https://doi.org/ https://doi.org/10.1080/17439761003630541

Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics, 6th edn Boston. MA: Pearson.

Zarrabi Hosseini, S. M., & Razaghnia, M. (2021). The relationship between life skills and marital adjustment on the feeling of loneliness of married people in Tehran. Journal of Psychology New Ideas, 9(13), 1-10. (In Persian).